Με πρωταρχικό μέλημα να διαμορφωθούν συνθήκες μηδενικής ανοχής απέναντι σε φαινόμενα βίας και παρενόχλησης ξεκινά εκστρατεία ενημέρωσης εργαζομένων και εργοδοτών η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική είναι και η σύσταση και λειτουργία αυτοτελούς τμήματος για την παρακολούθηση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, το οποίο, την προηγούμενη χρονιά, δέχθηκε 230 καταγγελίες.
Με βάση την ετήσια έκθεση πεπραγμένων του αρμόδιου τμήματος της Επιθεώρησης Εργασίας για το 2023, που έχει ήδη ανακοινωθεί, τα περισσότερα καταγγελλόμενα περιστατικά βίας και παρενόχλησης προήλθαν από το λιανικό και χονδρικό εμπόριο (21%), τα ξενοδοχεία (12%) και την εστίαση (7%).
Η μεγάλη πλειονότητα (95%) των καταγγελιών αφορούσε σε περιστατικά βίας (λεκτικής, σωματικής και ψυχολογικής) και μόλις το 5% σε σεξουαλική παρενόχληση, υπογραμμίζοντας, σύμφωνα με την Επιθεώρηση Εργασίας, τη διαχρονική́ τάση υποδήλωσης αυτών, εξαιτίας της ιδιαιτερότητας και της δυσκολίας ως προς την απόδειξή τους.
Όσον αφορά στο φύλο των θιγόμενων εργαζομένων επί του συνόλου των καταγγελιών για το 2023, 180 ήταν γυναίκες (60%) και 120 άντρες (40%), γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας παραμένει πιο ευάλωτη και πιο αδύναμη από αυτή των ανδρών.
Δράση ενημέρωσης
Αναφορικά με τη δράση ενημέρωσης, η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας δημιούργησε έναν περιεκτικό οδηγό αντιμετώπισης του φαινομένου σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.
Η διανομή του στους χώρους απασχόλησης θα γίνει από Επιθεωρητές Εργασίας κατά την πραγματοποίηση ελέγχων. Η δράση της Επιθεώρησης Εργασίας για την άμεση ενημέρωση εργαζομένων και εργοδοτών έχει την υποστήριξη του υπουργείου Εργασίας.
Παράλληλα, με τη συμβολή της «ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ», μιας κοινότητας εξωστρεφών, παραγωγικών, μεταποιητικών επιχειρήσεων, ελληνικής ιδιοκτησίας, η οποία αποσκοπεί στην ανάδειξη και στην προώθηση του σύγχρονου, επιχειρηματικού και παραγωγικού πολιτισμού της χώρας, ο οδηγός θα προωθηθεί σε επιχειρήσεις-μέλη της, ώστε να διαμοιραστεί σε εργαζόμενους.
«Η βία και η παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας παραμένει μια σοβαρή πρόκληση, η οποία απαιτεί ενέργειες στην κατεύθυνση τόσο της πρόληψης, όσο και της αντιμετώπισης και καταπολέμησης του φαινομένου.
Η Επιθεώρηση Εργασίας, δίνοντας έμφαση στην αξία της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, υπενθυμίζει ότι κάθε μορφή βίας και παρενόχλησης αμφισβητεί την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, επηρεάζει την ποιότητα της εργασιακής ζωής και μπορεί να επιφέρει σωματική ή και ψυχική βλάβη.
Μέσα από αυτές τις δράσεις, επιδιώκουμε οι εργαζόμενοι να μάθουν τα δικαιώματά τους, ώστε να αναγνωρίζουν και να καταγγέλλουν τέτοιου είδους περιστατικά, ενώ οι εργοδότες να συνειδητοποιήσουν το καθήκον πρόνοιας και φροντίδας που έχουν απέναντι στο προσωπικό τους, όπως και την ευθύνη τους να δημιουργήσουν συνθήκες μηδενικής ανοχής στη βία και στην παρενόχληση, προσβλέποντας στην παραγωγικότητα, στη φήμη και στην απόδοση της επιχείρησής τους, η οποία μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά, αν δεν ληφθούν τα μέτρα και δεν καταρτιστούν κατάλληλες επιχειρησιακές πολιτικές και πρακτικές για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων», ανέφερε η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Συντονισμού Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων, Αλεξάνδρα Μπρούμου.
Τα βασικά σημεία
Σύμφωνα με τον οδηγό, το θιγόμενο πρόσωπο έχει δικαίωμα να αιτηθεί τη διενέργεια εργατικής διαφοράς.
Η Επιθεώρηση Εργασίας θα ορίσει ημερομηνία συζήτησης για την εργατική διαφορά, στην οποία θα κληθεί το θιγόμενο πρόσωπο, ο εργοδότης και οποιοδήποτε άλλο καταγγελλόμενο πρόσωπο στην επιχείρηση.
Η συζήτηση της αίτησης προσδιορίζεται εντός 10 ημερών από την κατάθεσή της.
Η διαδικασία διεξάγεται με εχεμύθεια, με δυνατότητα μεμονωμένης εξέτασης των εμπλεκομένων.
Ο Επιθεωρητής Εργασίας επιδιώκει, με τη μεσολάβησή του, τη συμμόρφωσή του εργοδότη και απαιτεί από αυτόν τη λήψη των απαραίτητων μέτρων σε βάρος του καταγγελλόµενου (π.χ. σύσταση συμμόρφωσης, αλλαγή θέσης, ωραρίου, τόπου ή τρόπου παροχής εργασίας), ώστε να μην επαναληφθεί το περιστατικό.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του εργοδότη, ο Επιθεωρητής Εργασίας μπορεί να του επιβάλει χρηματικό πρόστιμο, ύψους 500 ευρώ-10.500 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού.
Όταν το θιγόμενο πρόσωπο επικαλείται γεγονότα ή στοιχεία από τα οποία πιθανολογείται ότι εκδηλώθηκε περιστατικό βίας και παρενόχλησης, ο καταγγελλόμενος έχει το βάρος να αποδείξει ότι δεν συνέτρεξαν τέτοιες περιστάσεις ενώπιον αρμόδιας διοικητικής αρχής ή του δικαστηρίου.
Επίσης, το θιγόμενο πρόσωπο έχει δικαίωμα να υποβάλει σχετική καταγγελία για διερεύνηση εντός της επιχείρησης, να απευθυνθεί στον Συνήγορο του Πολίτη, εφόσον συγχρόνως παραβιάζεται και η αρχή της ίσης μεταχείρισης στην εργασία και να προσφύγει στο δικαστήριο.
Εφόσον πιστεύει ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή, την υγεία ή την ασφάλειά του, δικαιούται να αποχωρήσει από τον χώρο εργασίας για εύλογο χρονικό διάστημα, μέχρι να παύσει ο κίνδυνος, χωρίς περικοπή μισθού ή άλλη δυσμενή συνέπεια, αφού ενημερώσει γραπτώς τον εργοδότη του, αναφέροντας το περιστατικό βίας και παρενόχλησης, που δικαιολογεί την πεποίθηση ότι υπάρχει τέτοιος κίνδυνος, κρατώντας αποδεικτικό για την ενημέρωση αυτή.
Ταυτόχρονα, μπορεί να απευθυνθεί στον Επιθεωρητή Εργασίας, ο οποίος καλεί τον καταγγελλόμενο σε γραπτές εξηγήσεις και εκδίδει εντολή με άμεση ισχύ προς τον εργοδότη, ώστε να λάβει συγκεκριμένα προσωρινά μέτρα, για να παύσει ο κίνδυνος.
Για κάθε ημέρα που ο εργοδότης δεν εκτελεί τα μέτρα, του επιβάλλεται πρόστιμο, ύψους 1.500 ευρώ.
Εφόσον ο εργοδότης λάβει τα κατάλληλα μέτρα και παύσει ο κίνδυνος, οφείλει να επιστρέψει στην εργασία του.
Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του εργοδότη
Κάθε εργοδότης, ανεξαρτήτως αριθμού απασχολουμένου προσωπικού, υποχρεούται:
- να πληροφορεί τους εργαζόμενους σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους βίας και παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο, τα σχετικά μέτρα πρόληψης και προστασίας, καθώς και για τις υποχρεώσεις του και τα δικαιώματα των εργαζομένων επί τέτοιων περιστατικών,
- να παραλαμβάνει, να διερευνά και να διαχειρίζεται κάθε καταγγελία ή σχετική αναφορά με εμπιστευτικότητα και σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και
- να αναρτά στον χώρο εργασίας και να ενημερώνει για τις διαδικασίες που ακολουθεί η επιχείρηση για την καταγγελία και την αντιμετώπιση τέτοιων μορφών συμπεριφοράς. Επιπλέον, κάθε εργοδότης που απασχολεί πάνω από 20 άτομα υποχρεούται να υιοθετεί συγκεκριμένες πολιτικές για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία και για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, απαγορεύεται κάθε εκδικητική συμπεριφορά, όπως η καταγγελία της σύμβασης εργασίας και κάθε άλλη δυσμενής μεταχείριση, σε βάρος του προσώπου που έχει προβεί σε καταγγελία, μαρτυρία, παροχή πληροφοριών ή αίτημα παροχής έννομης προστασίας για περιστατικό βίας ή παρενόχλησης.
Τέλος, για κάθε παράλειψη του εργοδότη σχετικά με τις παραπάνω υποχρεώσεις, υπάρχει η δυνατότητα υποβολής επώνυμης ή ανώνυμης καταγγελίας στην Επιθεώρηση Εργασίας:
- μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας υποβολής καταγγελιών στον σύνδεσμο: https://apps.sepenet.gr/portal/login,
- αυτοπροσώπως στο αρμόδιο τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, στην περιοχή όπου απασχολείται ο εργαζόμενος, από Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 09:00 έως τις 13:00 ή μέσω e-mail,
- μέσω της τηλεφωνικής γραμμής καταγγελιών 1555.
