Με αυτόματο... φρένο στις δαπάνες θα «τρέχει» από εδώ και στο εξής η ελληνική οικονομία, καθώς με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες η θηλιά των πρωτογενών πλεονασμάτων μπαίνει στην άκρη και αποκτούν πλέον ρυθμιστικό ρόλο τα έξοδα του κράτους.
Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι βάσει του νέου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2025-2028, που παρουσιάστηκε χθες από το πολιτικό επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών, ο πήχης των δαπανών γίνεται το βασικό...γρανάζι της μηχανής που διατηρεί τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Με αυτό τον τρόπο διαμορφώνεται ένας προϋπολογισμός τετραετίας, που δίνει τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να δίνουν παροχές εφόσον κινείται ομαλά η ελληνική οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι αν τα έξοδα του κράτους δεν ξεπερνούν τα προβλεπόμενα όρια δαπανών, το κυβερνητικό επιτελείο θα έχει τη δυνατότητα να δίνει παροχές στους πολίτες, είτε να προχωρά στην απομείωση του χρέους είτε να δημιουργεί έναν «κουμπάρα».
Σε περίπτωση που μια χρονιά καταγραφεί ύφεση, δεν θα κόβονται δαπάνες ή θα επιβάλλονται νέοι φόροι, αλλά θα ακολουθείται κανονικά το δημοσιονομικό πρόγραμμα με φοροελαφρύνσεις κ.α.
Το πλαίσιο προβλέπει στην ουσία, πως στο τέλος της τετραετίας θα πρέπει να έχουν εκπληρωθεί οι συνολικοί στόχοι που έχουν συμφωνηθεί.
Βάσει των όσων παρουσιάστηκαν από το επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών για την επόμενη χρονιά ο δυνητικός δημοσιονομικός χώρος για φοροελαφρύνσεις κι άλλες παρεμβάσεις φτάνει το 1 δισ. ευρώ. Άλλο 1 δισ. ευρώ θα κατευθυνθεί στις συντάξεις. Κι αυτό γιατί αναμένεται αύξηση συντάξεων από τις αρχές του έτους και κονδύλι για τις μαζικές συνταξιοδοτήσεις. Παράλληλα, απαιτείται ένα ποσό της τάξης των 800 εκατ. ευρώ για το εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας.
Ο σχεδιασμός του ΥΠΟΙΚ προβλέπει αύξηση αμυντικών δαπανών το 2026 στο 1,1 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια χρονιά αναμένεται δαπάνη άνω του 1,4 δισ. και για τις συντάξεις. Αυτό σημαίνει πως το διαθέσιμο ποσό για παροχές το 2026 θα είναι πολύ κάτω από το 1 δις ευρώ και θα κινηθεί κοντά στην περιοχή των 500 εκατ. ευρώ.
Από το υπουργείο Οικονομικών εκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια τα φορολογικά έσοδα θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής και ειδικά λόγω των ποσών που θα εισρέουν στον κρατικό κορβανά από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Βάσει των εκτιμήσεων μέχρι το 2027 θα έχουν μπει στα κρατικά ταμεία πάνω από 2,5 δισ. ευρώ από αυτή τη «μάστιγα». Πρόκειται για επιπλέον πόσα που ενδεχομένως να μετατραπούν σε στοχευμένα μέτρα στήριξης των πολιτών στο εγγύς μέλλον.
Οι δείκτες της ελληνικές οικονομίας δείχνουν να κινούνται διατηρώντας θετικά πρόσημα. Για όλη την τετραετία η ελληνική οικονομία θα έχει χαμηλά ελλείμματα, της τάξης του 1% του ΑΕΠ. Επίσης, το μεσοπρόθεσμο προβλέπει τη διατήρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος του προϋπολογισμού στο επίπεδο που προβλέπεται ότι θα κλείσει το 2024, δηλαδή στο 2,4% του ΑΕΠ για όλη την τετραετία (με εξαίρεση το 2025 οπότε προβλέπεται 2,5%).
Επίσης, προβλέπεται ανάπτυξη 2,3% το 2025, 2% το 2026, 1,5% το 2027 και 1,3% το 2028, ρυθμοί που είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ. Με βάση αυτές τις προβλέψεις, το ονομαστικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί από 232 δισ. ευρώ το 2024 σε 272 δισ. το 2028.
