Σταδιακή δραστική μείωση των μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, κυρίως σε χώρες με υψηλό χρέος, όπως η Ελλάδα, δρομολογείται στην Ευρωζώνη, όπως επιβεβαίωσαν το Ecofin και το Eurogroup.
Οι λεπτομέρειες του οδικού χάρτη προς σφιχτότερα δημοσιονομικά που θα κληθούν να υιοθετήσουν όλα τα κράτη μέλη, θα εξειδικευτούν για κάθε χώρα, ενώ οι σχετικές ανακοινώσεις που αφορούν σε πρωτοβουλίες για το 2024 ανακοινώθηκαν ως πλαίσιο την περασμένη εβδομάδα.
Υψηλά τα επίπεδα χρέους
Το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Ecofin), συμφώνησε σήμερα Τρίτη σε βασικούς προσανατολισμούς για τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης.
«Η πανδημική κρίση, καθώς και οι συνέπειες του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας συνέβαλαν στην περαιτέρω αύξηση των ήδη υψηλών επιπέδων χρέους, τα οποία πρέπει να μειωθούν με σταδιακό και ρεαλιστικό τρόπο», αναφέρουν στα συμπεράσματά τους οι Υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ.
Οι τομείς σύγκλισης απόψεων μεταξύ των κρατών-μελών σχετικά με ένα μεταρρυθμισμένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης είναι οι εξής:
Οι τιμές αναφοράς του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης στο 3% για το δημοσιονομικό έλλειμμα και 60% για το λόγο του δημόσιου χρέους προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε τιμές αγοράς, παραμένουν αμετάβλητες. Το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης θα πρέπει να διασφαλίζει ότι αυτές οι τιμές αναφοράς τηρούνται με πιο αποτελεσματικό, αποδοτικό και βιώσιμο τρόπο.
Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρουσιάσουν εθνικά μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά-διαρθρωτικά σχέδια, μόλις τεθεί σε ισχύ ένα μεταρρυθμισμένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Τα εθνικά σχέδια θα πρέπει να καλύπτουν τη δημοσιονομική πολιτική, τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις. Τα σχέδια θα πρέπει να θέτουν μια εθνική δημοσιονομική πορεία που θα καθορίζεται από το επίπεδο των καθαρών πρωτογενών δαπανών.
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν δημοσιονομική προσπάθεια για να τεθεί το χρέος σε αρκετά πτωτική πορεία ή να διατηρηθεί σε συνετά επίπεδα, διατηρώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και προωθώντας τις μεταρρυθμίσεις και τις δημόσιες επενδύσεις.
Η περίοδος δημοσιονομικής προσαρμογής θα μπορούσε να παραταθεί, εάν ένα κράτος μέλος δεσμευτεί σε ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που ενισχύουν τις προοπτικές ανάπτυξης και αντιμετωπίζουν τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ, όπως οι δημόσιες επενδύσεις για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και η ενίσχυση αμυντικών δυνατοτήτων.
Για όλα τα κράτη μέλη, τα εθνικά σχέδια θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με το κριτήριο του ελλείμματος ή επαρκή και αξιόπιστη πρόοδο προς τη συμμόρφωση σύμφωνα με, κατά περίπτωση, τυχόν σχετικές συστάσεις του Συμβουλίου. Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για τα κράτη-μέλη που παραβιάζουν το όριο του 3% του ΑΕΠ, θα παραμείνει αμετάβλητη.
Για τα κράτη μέλη με αναλογία δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ άνω του 60%, τα εθνικά μεσοπρόθεσμα σχέδια θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η αναλογία μειώνεται επαρκώς. Για τα κράτη μέλη με αναλογία δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ κάτω του 60%, αλλά με προκλήσεις για το δημόσιο χρέος, το εθνικό μεσοπρόθεσμο σχέδιο πρέπει να διασφαλίζει ότι ο λόγος παραμένει σε συνετά επίπεδα.
Για τα κράτη μέλη με χαμηλές προκλήσεις για το δημόσιο χρέος, η δημοσιονομική πορεία στα εθνικά σχέδια θα πρέπει να διασφαλίζει ότι το έλλειμμα διατηρείται αξιόπιστα κάτω από 3% σε συνεχή βάση ή επαρκώς μειώνεται σε αυτό το όριο, και ότι ο δείκτης χρέους διατηρείται σε συνετό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να εξασφαλιστεί μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και να αποφευχθεί η αδικαιολόγητη συσσώρευση χρέους.
Η επιβολή των κανόνων θα πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματική, μεταξύ άλλων μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας. Το κοινό εποπτικό πλαίσιο θα πρέπει να επιτρέπει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων που θα είναι λιγότερο περιοριστικές, αλλά πιο ρεαλιστικές στην εφαρμογή τους.
Οι υπουργοί οικονομικών της ΕΕ καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πριν δημοσιεύσει τις νομοθετικές της προτάσεις (εντός του Απριλίου), να λάβει υπόψη τις συγκλίνουσες απόψεις των κρατών μελών και να συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη στους τομείς όπου χρειάζονται πρόσθετες συζητήσεις.
Τα σημερινά συμπεράσματα για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης θα πρέπει να εγκριθούν από το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα υποβάλει τη νομοθετική της πρόταση στις αρχές Απριλίου, με στόχο την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας στο Συμβούλιο και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από το τέλος της τρέχουσας νομοθετικής περιόδου.
Μείωση έως και 80% των μέτρων στήριξης
Το χθεσινό Eurogroup επικύρωσε την επιστροφή στη σφικτή δημοσιονομική πολιτική, με πρώτο ζητούμενο τη μείωση έως και 80% των μέτρων στήριξης κατά της ενεργειακής κρίσης και τη σύνταξη του χρονοδιαγράμματος μέχρι την οριστική κατάργησή τους.
Στην κοινή δήλωση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, τονίζεται ότι για τη διετία 2023-2024 η δημοσιονομική πολιτική θα συμβάλλει στη διασφάλιση της σταθερότητας της οικονομίας της ζώνης του ευρώ με στόχο τη συγκράτηση του υψηλού πληθωρισμού.
Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να μειωθούν τα μέτρα στήριξης για να αποκλιμακωθεί ταχύτερα ο πληθωρισμός.
Όπως διευκρινίζεται, σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού και αυστηρότερης χρηματοδότησης, η ευρεία δημοσιονομική τόνωση της συνολικής ζήτησης δεν δικαιολογείται.
Οι υπουργοί προειδοποιούν μάλιστα, ότι το Eurogroup, θα παρακολουθεί στενά τον αντίκτυπο στη συνολική ζήτηση και στον δημοσιονομικό προσανατολισμό των πρόσθετων μέτρων ενεργειακής στήριξης ή την παράταση των υφιστάμενων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την αβεβαιότητα για την εξέλιξη των τιμών της ενέργειας.
«Πρέπει να αποφύγουμε μόνιμα μέτρα αύξησης του ελλείμματος» καταλήγουν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης στην κοινή τους δήλωση.
Γάλλος ΥΠΟΙΚ: Η Ευρώπη χρειάζεται νέους δημοσιονομικούς κανόνες
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μερ εξέφρασε την Τρίτη την ικανοποίησή του για τη σύγκλιση των απόψεων των υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη συνάντηση στις Βρυξέλλες για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ.
«Η Ευρώπη χρειάζεται νέους δημοσιονομικούς κανόνες - κανόνες που συνδυάζουν την ανάγκη αποκατάστασης των δημόσιων οικονομικών και επιτρέπουν τις επενδύσεις», δήλωσε ο Λε Μερ μετά τη συνάντηση, χαρακτηρίζοντας τα συμπεράσματά της ως «πολύ καλά νέα».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται τώρα να υποβάλει νομοθετικές προτάσεις τις επόμενες εβδομάδες, πρόσθεσε.
Μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια
Τη Δευτέρα, ο Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι δήλωσε τη Δευτέρα ότι η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται φέτος σε ελαφρώς καλύτερη κατάσταση από το αναμενόμενο (πριν από λίγους μήνες), ωστόσο, τόνισε ότι η αβεβαιότητα παραμένει πολύ υψηλή.
Όσον αφορά τις κατευθύνσεις για τη δημοσιονομική πολιτική το 2024, ο Επίτροπος Οικονομίας σημείωσε ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να προετοιμάσουν μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια τα οποία θα πρέπει να παρουσιάσουν έως τον Απρίλιο.
«Με την απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής στα τέλη του 2023, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική για να εξασφαλίσουν τη σταθερότητα και να διευκολύνουν την αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής», τόνισε.
Συνετή πολιτική, ανάλογα με το επίπεδο χρέους
Πρόσθεσε, επίσης, ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καταργήσουν σταδιακά τα μέτρα ενεργειακής στήριξης, ξεκινώντας από τα λιγότερο στοχευμένα μέτρα και να ακολουθήσουν «συνετή δημοσιονομική πολιτική», ανάλογα με το επίπεδο του δημόσιου χρέους τους.
Τόνισε, επίσης, ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να προστατεύουν τις δημόσιες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο και να διασφαλίζουν την αποτελεσματική χρήση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και άλλων Ταμείων της ΕΕ, ειδικότερα υπό το πρίσμα της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις σχετικά με τη μεταρρύθμιση για την οικονομική διακυβέρνηση της ευρωζώνης, ο Π. Τζεντιλόνι ανέφερε ότι προχωρούν με πολύ εποικοδομητικό τρόπο.
Σχετικά με τον πληθωρισμό, ο Επίτροπος Οικονομίας ανέφερε ότι οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί. Από τη μία, φαίνεται να έχει περάσει το μέγιστο σημείο του, καθώς μειώνεται για 4 συνεχόμενους μήνες (από 10,6% τον Οκτώβριο σε 8,5% τον Φεβρουάριο), αλλά από την άλλη πλευρά, ο βασικός πληθωρισμός συνεχίζει να αυξάνεται και ασκείται σημαντική πίεση στις τιμές.
Τέλος, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Πιερ Γκραμένια, τόνισε ότι οι οικονομικές προοπτικές για την ευρωζώνη έχουν βελτιωθεί και η ύφεση είναι πλέον λιγότερο πιθανή. Για τον λόγο αυτόν, τα πρόσθετα δημοσιονομικά κίνητρα πρέπει να μειωθούν.
Διαβάστε επίσης:
DW: Διάσταση απόψεων Βορρά - Νότου για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας
Βρυξέλλες: Η θεματολογία του Eurogroup και του Συμβουλίου ECOFIN σήμερα και αύριο
Πρόεδρος Eurogroup: Οι τράπεζες της ευρωζώνης δεν είναι άμεσα εκτεθειμένες στη Silicon Valley
