Ένα εξαιρετικά σοβαρό θέμα θα έπρεπε να απασχολεί την Ευρώπη και φυσικά και εμάς.
Αφορά το πώς θα πορευτούμε μετά το 2026 όταν θα έχουν τελειώσει τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά οι προκλήσεις θα μεγαλώνουν, μαζί και οι τεράστιες χρηματοδοτικές ανάγκες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, του ψηφιακού μετασχηματισμού, του μεταναστευτικού.
Η Ελλάδα, όπως επίσης οι χώρες του Νότου και κάποιες της Αν. Ευρώπης, που είναι από τις πλέον ωφελημένες, έχουν βασιστεί σε αυτά τα χρήματα για να πετυχαίνουν υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από την υπόλοιπη Ευρωπαική Ενωση.
Δίχως αυτά, χωρίς κάποιο επόμενο σχέδιο, όχι μόνο η Ελλάδα αλλά και αρκετοί άλλοι θα χάσουν μετά το 2026 ένα κρίσιμο εργαλείο. Μπορεί κάποιοι να ξεμείνουν από «καύσιμα».
Δίχως τέτοια προγράμματα, η Ευρώπη κινδυνεύει να βιώσει μια απόσταση μεταξύ λόγων και έργων απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις.
Τι έρχεται λοιπόν μετά;
«Ναι, στην Πράσινη Συμφωνία, αλλά χρειάζεται και αντίστοιχη χρηματοοικονομική στήριξη. Και δεν βλέπω καλύτερο τρόπο στήριξης των δημόσιων πολιτικών από τη συνέχιση μετά το 2026, με νέο πακέτο χρηματοδοτήσεων, του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο δίνει έμφαση ακριβώς σ’ αυτές τις πολιτικές», ανέφερε προ ημερών ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης από το Brussels Economic Forum.
Είναι το σημαντικότερο ετήσιο οικονομικό συνέδριο που διοργανώνει η Κομισιόν εδώ και 20 χρόνια, με αντικείμενο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το μπλοκ.
Από που αλήθεια θα βρεθούν τα αρκετά πάνω από 100 δισ. ευρώ που υπολογίζεται ότι θα κοστίσει ως το 2030 η πράσινη μετάβαση για την Ελλάδα; Το σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο ευρώ που υπολογίζεται το κόστος για όλη την Ευρώπη, τα 2,5 τρισεκατομμύρια που εκτιμάται ότι θα της χρειαστούν έως το 2050;
Αυτά τα ποσά δεν τα αντέχουν ούτε οι προϋπολογισμοί, ούτε η τσέπη των πολιτών, ακόμη και στο πλούσιο Βορρά. Απειλούν να στερήσουν πολύτιμους πόρους από την ελληνική οικονομία που χρειάζεται δημοσιονομικά «μαξιλάρια» για πρόληψη απέναντι στις καταστροφές που θα έρθουν μαθηματικά λόγω κλιματικής αλλαγής.
Ας μη ξεχνάμε ότι από τα 36 δισ. ευρώ του ελληνικού Ταμείου Ανάκαμψης, το 37% αφορά υποχρεωτικά την πράσινη μετάβαση και το 21% την ψηφιακή, όπως θύμισε προ ημερών ο αναπληρωτής υπ. Εθνικής Οικονομίας, Νίκος Παπαθανάσης.
Σ’ αυτά τα χρήματα βασίζεται η ελληνική οικονομία για να πετυχαίνει πιο δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Αλλά ειδικά εμείς που στηριζόμαστε τόσο πολύ στα λεφτά αυτά, θα αντιμετωπίζαμε ένα τεράστιο κίνδυνο αν ξαφνικά βλέπαμε την οικονομία να επιβραδύνει.
Τα παλιά, γνωστά και άλυτα προβλήματα, όπως η χαμηλή παραγωγικότητα, η υπερβολική εξάρτηση από την κατανάλωση, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, μαζί με τα όποια νέα, θα ενίσχυαν τους κινδύνους ενόψει του 2032, οπότε ξεπαγώνουν οι τόκοι σημαντικού μέρους του χρέους των Μνημονίων.
Σύμφωνα με όσα είχε πει στη συνέντευξη του στο Liberal, ο Γ.Στουρνάρας, θα χρειαστούμε 20 χρόνια για να πλησιάσουμε περίπου στο 90% του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ευρωζώνης, υπό τον όρο η οικονομία μας να αναπτύσσεται κατά μέσον όρο 1,5% πάνω από τον αντίστοιχο της Ε.Ε.
Αλλά για να συνεχίσουμε τη σύγκλιση, ακόμη και όταν θα έχει τελειώσει το Ταμείο Ανάκαμψης, αφενός θα πρέπει να έχουν μπει οι βάσεις ως το 2026, αφετέρου να συνεχίσει η ευρωπαική χρηματοδοτική στήριξη με ένα νέο πακέτο στους επίμαχους τομείς.
Είτε θα πρέπει να αυξηθούν θεαματικά τα χρήματα, είτε να ξεχάσουμε τη σύγκλιση.
Τις τεράστιες αυτές επενδύσεις που έχουμε μπροστά μας περιγράφει σε προ ημερών ανακοίνωσή του ο σύνδεσμος όλων των μεγάλων ευρωπαϊκών utilities, η Eurelectric, αντιπρόεδρος της οποίας είναι ο επικεφαλής της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης.
Ας σκεφτούμε ότι μόνο για τη διείσδυση των ΑΠΕ, η Ευρώπη έχει βάλει στόχο τα 1.300 GW ως το 2030, όταν σήμερα, έξι χρόνια πριν, βρίσκεται μόιλις στα 630 GW.
Αν δεν τετραπλασιάσει τις επενδύσεις σε μπαταρίες αποθήκευσης, στα 191 GW ως το 2030, από 51 GW σήμερα, η πράσινη μετάβαση θα αποδειχθεί δώρον άδωρον. Διότι, αρκετές ευρωπαϊκές περιφέρειες θα βλέπουν πάνω από το 30-35% της παραγόμενης πράσινης ενέργειας του 2030 να «πετιέται στα σκουπίδια».
Επίσης, χρειαζόμαστε θηριώδεις επενδύσεις στα δίκτυα, που μόνο για τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, υπολογίζονται σε 67 δισ. ευρώ κάθε χρόνο για την περίοδο 2025- 2050.
Τέτοια καμπανάκια θα ηχήσουν και στο διήμερο 22- 23 Μαΐου, κατά τη διάρκεια του ετησίου συνεδρίου της Eurelectric, που διεξάγεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, παρουσία πολλών προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Κανονικά, ενόψει Ευρωεκλογών, θα έπρεπε να διοργανώνονται για όλα αυτά συζητήσεις, τόσο σε εθνικό, όσο και πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Κανονικά, θα έπρεπε να είχε ήδη αρχίσει να σχεδιάζεται η επόμενη ημέρα του Ταμείου Ανάκαμψης. Ειδικά όταν η Ακροδεξιά, που όλοι ξορκίζουν στα λόγια, αλιεύει ψήφους από την οικονομική ανασφάλεια μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού απέναντι σε όσα έρχονται, μεταξύ των οποίων και τα κόστη της πράσινης μετάβασης.
Σαν να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τις υπαρκτές ανησυχίες μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, που είναι γεμάτα άγνοια, ελλιπή ή ψευδή ενημέρωση και φόβους για το μέλλον.
Είναι τουλάχιστον αφέλεια, από τη μια να λέμε ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί βασική μας προτεραιότητα και από την άλλη να κοιτάμε τον προϋπολογισμό και να διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχουν αρκετά κεφάλαια.
