Παρουσιάστηκε χθες η ετήσια μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών - Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ) με τίτλο «Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας». Η μελέτη του ΚΕΦίΜ αποτελεί πλέον θεσμό στα δημόσια οικονομικά της χώρας. Βασισμένη πάντοτε στα επίσημα κρατικά στοιχεία (Πρόγραμμα Σταθερότητας, προϋπολογισμό, στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ κ.ά.) υπολογίζει την ημερομηνία κατά την οποία ο φορολογούμενος σταματά να εργάζεται για το κράτος και εργάζεται πλέον για να ανταποκριθεί στις υπόλοιπες ατομικές και οικογενειακές υποχρεώσεις του.
Για το 2023 η «Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας» είναι η 21η Ιουνίου. Η αντίστοιχη ημέρα πέρυσι ήταν αργότερα, η 5η Ιουλίου. Είναι σαφές από τη μελέτη, ότι ως φορολογούμενοι κερδίσαμε για το 2023 κάποιες ημέρες προσωπικής οικονομικής ελευθερίας σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Μάλιστα η επίδοση για το 2023 είναι η καλύτερη των τελευταίων δεκατριών ετών (από το 2011) ενώ αν συνυπολογίσει κανείς και τη φορολογική επιβάρυνση του πολίτη από το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο αντιπροσωπεύει μελλοντικούς φόρους, τότε η χώρα στο ζήτημα της ημέρας φορολογικής απελευθέρωσης καταγράφει την καλύτερη επίδοση μετά το μακρινό 2007 (φέτος η ΗΦΕ είναι η 28η Ιουνίου ενώ πέρυσι ήταν η 15η Ιουλίου).
Οι λόγοι που οι φορολογούμενοι κερδίσαμε μισό μήνα απελευθέρωσης από καταναγκαστική εργασία για λογαριασμό του κράτους είναι τρεις:
- Η μείωση της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης για το σύνολο των φορολογουμένων, κυρίως όμως για τα χαμηλότερα εισοδήματα και ιδίως για τους ελεύθερους επαγγελματίες με χαμηλό εισόδημα. Έτσι, για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 10.000 πληρώνει φόρο εισοδήματος με τη νέα κλίμακα 900 ευρώ ενώ πριν πλήρωνε 2.200 ευρώ (μείωση 59,09%) και άλλος με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ θα πληρώσει φόρο εισοδήματος 2000 ευρώ ενώ με την παλιά κλίμακα θα πλήρωνε 3.300 (μείωση 39,39%). Η μείωση της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης επιβεβαιώνεται επιπροσθέτως και από τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ (μελέτη Ιανουαρίου 2023), όπου ενδεικτικά για το 2022 η συνολική φορολογική επιβάρυνση για έναν άγαμο μισθωτό μειώθηκε από 40,4% του ετήσιου μισθού του στο 37,1% ενώ για έναν έγγαμο με δύο παιδιά από 40,8% στο 37,5% (μείωση συνολικής επιβάρυνσης και στις δύο περιπτώσεις κατά 8,3%).
- Η αύξηση του Καθαρού Εθνικού Εισοδήματος από 175 δισ. ευρώ το 2022 σε 186,4 δισ. ευρώ το 2023 (αύξηση κατά 6,5% όση και του ΑΕΠ).
- Η μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης από 2,3% του ΑΕΠ για το 2022 σε 1,8% του ΑΕΠ το 2023.
Τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά μεν αλλά δεν θα πρέπει να οδηγήσουν τη νέα κυβέρνηση σε εφησυχασμό ούτε αρκούν για να εισέλθει η χώρα σε μια περίοδο διατηρήσιμης ανάπτυξης. Ας μην λησμονούμε ότι για τους πλέον παραγωγικούς πολίτες με υψηλότερα εισοδήματα η στιγμή της απελευθέρωσης από τα δεσμά της δυσβάστακτης φορολογίας παρατείνεται μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, καθώς οι πάσης φύσεως φόροι και ασφαλιστικές εισφορές απορροφούν περίπου το 75% του εισοδήματός τους.
Επιπλέον εφιστώ την προσοχή κυρίως στα ακόλουθα στοιχεία:
- ένα πολύ μεγάλο μέρος των φορολογουμένων σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ περίπου τα 7/10 σε αντίθεση με την αρχή της καθολικότητας (Πανδήμου) του φόρου εξαιρείται νομίμως από την πληρωμή φόρου εισοδήματος. Σύμφωνα με την παραπάνω αρχή όλοι πρέπει να συνεισφέρουν αναλόγως των δυνάμεων τους στα δημόσια βάρη. Όλοι ανεξαιρέτως. Αυτό σημαίνει φορολογική δικαιοσύνη. Επίσης, όταν περισσότεροι συνεισφέρουν στη φορολογία περιορίζεται το φορολογικό βάρος για τον κάθε πολίτη και το δημόσιο ταμείο εισπράττει περισσότερα.
- η φορολόγηση των εισοδημάτων εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα υψηλή (44% από 45% το 2019) και μάλιστα από ένα πολύ χαμηλό «κατώφλι» (40.000 €). Παραμένει δε από τις υψηλότερες ανάμεσα στις χώρες – μέλη του ΟΟΣΑ.
- κατά παράβαση της αρχής της φορολογικής ισότητας δεν προβλέπεται αφορολόγητο για τους ελεύθερους επαγγελματίες, με αποτέλεσμα να τιμωρούνται οι συνεπείς και νομοταγείς υπέρ εκείνων που φοροδιαφεύγουν και
- η φορολογική κλίμακα παραμένει υπερβολικά προοδευτική (πέντε κλιμάκια) με αποτέλεσμα να περιορίζονται τα παραγωγικά κίνητρα των πολιτών, να μεγαλώνει η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος και να αυξάνεται η φορολογική αδικία. Το σύστημα δεν θίγει, όπως πιστεύουν πολλοί τους αληθινά πλούσιους αλλά εκείνους που προσπαθούν να γίνουν πλούσιοι.
Τα παραπάνω στοιχεία οδηγούν σε άμβλυνση της φορολογικής συνείδησης των πολιτών, σε επικίνδυνη συρρίκνωση της φορολογικής βάσης, σε αποθάρρυνση των πολιτών για συσσώρευση πλούτου, οικονομική δημιουργία και πραγματοποίηση επενδύσεων και σε τελική ανάλυση σε περιορισμό των εσόδων του δημοσίου.
Καλά είναι λοιπόν τα νέα και οι εξελίξεις, αλλά δεν επαρκούν, εκκρεμούν ακόμη σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της φορολογίας, για τις οποίες αναμένουμε μεγαλύτερο θάρρος από τη νέα κυβέρνηση.
