Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει απειλήσει εδώ και πολύ καιρό – πριν βρεθεί στο Λευκό Οίκο - αλλά κανείς δεν τον άκουσε, ή κανείς δεν τον πήρε στα σοβαρά. Κάπως έτσι αντιμετωπίζουν αμερικανικά μέσα την υπόθεση της επιβολής δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, που ανακοίνωσε ο απρόβλεπτος πλανητάρχης και πυροδότησε μία σειρά αντιδράσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμα και σε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο.
Ο ευρωπαίος Donald, ο Tusk, σήκωσε το γάντι και προειδοποίησε τον αμερικανό Donald, τον Trump, να μην είναι τόσο σίγουρος για την έκβαση ενός εμπορικού πολέμου. Λίγες ώρες αργότερα, η Ευρώπη έδωσε στη δημοσιότητα μία λίστα προϊόντων, όπως μοτοσικλέτες, χυμοί και ουίσκι bourbon στα οποία θα βάλει δασμούς, σε απάντηση της αμερικανικής πρόκλησης.
Φτάνουν ο χάλυβας, τα τζιν και το… φυστικοβούτυρο για να προκληθεί μία εμπορική διαταραχή παγκοσμίων διαστάσεων; Η πιθανότητα ενός εμπορικού πολέμου είναι από τις βασικές συζητήσεις σε διεθνές επίπεδο. Όμως, πόσο μεγάλη είναι η απειλή των δασμών; Μήπως στην εποχή της γρήγορης πληροφόρησης και των εύκολων σχολίων, τα πάντα λαμβάνουν υπερβολικά μεγάλες διαστάσεις;
Πρώτα απ'' όλα, να πούμε ότι είναι πολύ δύσκολο να κάνει πίσω ο Trump. Γι'' αυτό ο υπουργός Οικονομικών, Steven Mnuchin, έσπευσε – μετά την αντίδραση των Ευρωπαίων - να δηλώσει ότι οι δασμοί είναι δεδομένο ότι θα επιβληθούν, τουλάχιστον στον χάλυβα και στο αλουμίνιο, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο κάποιων εξαιρέσεων.
Δεύτερον, εντύπωση προκάλεσε η πολύ γρήγορη αντίδραση της Ευρώπης. Μία Ευρώπη η οποία συνήθως περιμένει, μετά περιμένει κι άλλο, στη συνέχεια συζητά και μετά από... ώριμη σκέψη αρκείται σε κάποια χλιαρή αντίδραση.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η μεγαλύτερη ανησυχία σήμερα δεν είναι τόσο το αν θα επιβληθούν δασμοί σε συγκεκριμένα εμπορεύματα ή προϊόντα, αλλά ο κίνδυνος μιας ευρύτερης μεταστροφής προς τον προστατευτισμό τα επόμενα χρόνια. Και επειδή όλες οι μεγάλες αλλαγές από κάπου ξεκινούν, οι λόγοι που η πιθανότητα να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ ο Trump εξελίχθηκε σε κίνδυνο, μάλλον επιβεβαιώνονται.
Μετά την απρόσμενα άμεση αντίδραση της Ευρώπης, ήρθε και αυτή της Κίνας να ανεβάσει το θερμόμετρο. Το Πεκίνο «ασφαλώς» θα δώσει την «προσήκουσα και απαραίτητη απάντηση» εάν βρεθεί αντιμέτωπο με αμερικανικές εμπορικές κυρώσεις, διεμήνυσε σήμερα ο κινέζος υπουργός Εξωτερικών Wang Yi, καθιστώντας σαφές πως η Κίνα θα προχωρήσει σε αντίποινα εναντίον των ΗΠΑ αν επιβληθούν υψηλοί δασμοί στα προϊόντα που εξάγουν οι κινεζικές βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου.
Σημειώνεται ότι από το 1995, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχει εγκρίνει τα «αντίποινα» σε λιγότερες από 15 περιπτώσεις και πολύ λιγότερα τελικά εφαρμόστηκαν. Μία από τις πιο γνωστές υποθέσεις όπου ο ΠΟΕ ενέκρινε τα αντίποινα ήταν η υπόθεση των ΗΠΑ εναντίον της Ε.Ε. για το μοσχάρι με ορμόνες και ο «πόλεμος της μπανάνας» μεταξύ της Ε.Ε. από τη μία πλευρά και των ΗΠΑ με τον Ισημερινό από την άλλη.
Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος; Για ορισμένους αναλυτές, η δήλωση του Trump ότι θα επιβάλλει δασμούς 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο αποτελεί συνέχεια μίας μακροπρόθεσμης πολιτικής. Όπως σημειώνει η Capital Economics, εδώ και δεκαετίες, η αμερικανική εμπορική πολιτική προέβλεπε μέτρα για την προστασία της βιομηχανίας χάλυβα.
Επίσης, η παγκόσμια βιομηχανία χάλυβα μπορεί να είναι πολιτικά πανίσχυρη όμως αντιστοιχεί μόλις στο 2% του παγκόσμιου εμπορίου, συνεπώς δεν επηρεάζει άμεσα τις παγκόσμιες ισορροπίες. Όπως προαναφέρθηκε, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η αλλαγή κατεύθυνσης που μπορεί να συμπαρασύρει και άλλους σε μία διαρκή τάση ενίσχυσης του προστατευτισμού σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου.
Προς το παρόν, τουλάχιστον, η πιθανότητα ενός μεγάλου και παγκόσμιου εμπορικού πολέμου θεωρείται περιορισμένη, καθώς περιλαμβάνει πολλά εμπορεύματα και πολλές χώρες, δεδομένου ότι τόσο ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο όπως η κινεζική και η ευρωπαϊκή, αλλά ακόμη και μέσα στις ΗΠΑ, δεν επιθυμούν να ξεφύγουν τα πράγματα από τον έλεγχο.
Όμως, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η Capital Economics, «επειδή φαίνεται πως έχουν απομείνει λίγοι “ενήλικες” να συμβουλεύουν τον Trump για θέματα εμπορικής πολιτικής, οι κίνδυνοι έχουν σαφέστατα αυξηθεί».
Διαβάστε ακόμα:
- Ο Trump υπογράφει την επιβολή δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο - Θα εξαιρέσει Καναδά και Μεξικό;
- Κίνα: Θα δοθεί απαραίτητη απάντηση στις αμερικάνικες εμπορικές κυρώσεις
- Γερμανία: Δεν έχει ξεσπάσει ακόμα εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ
