Του Κώστα Μήλα*
Ποιος δεν θέλει να ανοίξει η κυβέρνηση το πουγκί και να αρχίσει να μοιράζει λεφτά; Ποιος δεν θα ήθελε να επεκταθούν οι κλαδικές συμβάσεις, να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, να αποκτήσουμε - γιατί όχι; - ακόμη και μισθούς Γερμανίας.
Ταυτόχρονα, να μη περικοπούν οι συντάξεις (δημοσιονομικό κόστος 2 δισ.), να εφαρμοσθούν τα θετικά μέτρα του πακέτου Τσίπρα (760 εκατ.), δηλαδή η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, του ΕΝΦΙΑ, των φορολογικών συντελεστών, και ποιος ξέρει τι άλλο, ενώ την ίδια στιγμή θα επιστρέφονται τα αναδρομικά στους ενστόλους (800 εκατ.), τα οποία έχει εξαγγείλει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.
Αθροίζοντας κανείς όλα τα παραπάνω μαζεύει ένα κονδύλι 3,5 δισ. ευρώ, περίπου το 2% του ΑΕΠ, από τα υψηλότερα που έχουν δοθεί ποτέ σε προεκλογική χρονιά.
Το ερώτημα είναι, αντέχει η οικονομία να δώσει τέτοια ποσά, πολλώ δε μάλλον όταν έχουν αρχίσει να δικαιώνονται οι πρώτοι συνταξιούχοι για καταβολή αναδρομικών;
Όχι προφανώς και δεν αντέχει, παρ' ότι τα λεφτά φαίνεται να έχουν βρεθεί με τη γνωστή μέθοδο, δηλαδή σε βάρος της τσέπης όσων αντέχουν ακόμη να πληρώνουν φόρους-εισφορές, και της ασφάλειας των πολιτών αφού στο βωμό των πρωτογενών πλεονασμάτων θυσιάζεται συστηματικά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με αποτέλεσμα να μην επενδύεται ούτε ένα ευρώ σε Πυροσβεστική, δικαστήρια και φυλακές.
Κάπως έτσι μαζεύτηκε στο εννεάμηνο το δυσθεώρητο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4,8 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 2,5 δισ.
Το θέμα όμως δεν είναι αν στο τέλος της ημέρας οι Βρυξέλλες κάνουν για μια ακόμη φορά τη χάρη στον κ. Τσίπρα και του εγκρίνουν το μεγαλύτερο μέρος από το τεράστιο αυτό κονδύλι.
Το θέμα είναι πόσο κοντά βρισκόμαστε σε ένα νέο εκτροχιασμό της μακράν πιο αδύναμης οικονομίας της Ευρωζώνης. Το ζήτημα είναι ότι η πολιτική αυτή υπονομεύει όχι μόνο την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές αλλά και το δημοσιονομικό τοπίο των επόμενων ετών.
Διότι η κυβέρνηση στοχεύει να χρηματοδοτήσει μόνιμες σε μεγάλο βαθμό παροχές που στηρίζονται πάνω σε προσωρινά έσοδα μιας πολιτικής υπερφορολόγησης που δεν είναι διατηρήσιμη, αφού τα ίδια τα νούμερα δείχνουν ότι πολίτες και επιχειρήσεις έχουν φτάσει στο όριο της αντοχής τους. Δείτε τι συμβαίνει με το μαύρο χρήμα που δείχνει ξανά τα δόντια του, με αυξανόμενους ρυθμούς, αφού το επιχειρείν στην Ελλάδα παράγει πλέον μόνο φόρους και εισφορές, όχι παραγωγή.
Το ερώτημα είναι αφού η κυβέρνηση δεν μπορεί να δανειστεί τα χρήματα αυτά από τις αγορές που έχουν "κλείσει" για την Ελλάδα, και δεν μπορεί να τα δημιουργήσει η πολύ περιορισμένη οικονομική ανάπτυξη, από που θα τα αναπληρώσει; Από πουθενά είναι η απάντηση αφού ενόψει εκλογών, προφανώς μέσα στο 2019 ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός θα χαλαρώσει.
Στη κυβέρνηση καθησυχάζουν, επιμένουν ότι δεν διακυβεύεται ο φετινός στόχος για 3,5% του ΑΕΠ, δίχως όμως κουβέντα για τη πολιτική αναδιανομής της μιζέριας που ακολουθούν, βυθίζοντας την οικονομία σε μόνιμο τέλμα.
Ταυτόχρονα όμως ποιούν την νήσσαν για μια ωρολογιακή βόμβα που θα μπορούσε να ανατρέψει το προεκλογικό σχεδιασμό, δηλαδή τις δικαστικές αποφάσεις που διατάσσουν τον ΕΦΚΑ να επιστρέψει και μάλιστα εντόκως αναδρομικά ποσά σε συνταξιούχους από το 2015 και μετά.
Σε συνέντευξή του στο liberal ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης είχε υποστηρίξει ότι έρχεται τσουνάμι δικαστικών προσφυγών 8 δισ. ευρώ για τις συντάξεις, και ενώ η δικαίωση των πρώτων συνταξιούχων είναι πλέον γεγονός. Τα χρήματα στους λογαριασμούς των δύο πρώτων που κέρδισαν τη μάχη με το ελληνικό Δημόσιο, κατατέθηκαν ήδη στους λογαριασμούς τους, ενώ λέγεται ότι υπάρχουν 7 ακόμα αποφάσεις με τις οποίες ο ΕΦΚΑ «διατάσσεται» να επιστρέψει χρήματα σε ισάριθμους συνταξιούχους και μάλιστα εντόκως.
Αν αυτές οι αποφάσεις πολλαπλασιαστούν, από που θα βρει η ελληνική κυβέρνηση τα χρήματα για να πληρώσει τους συνταξιούχους; Θα χρησιμοποιηθεί το μαξιλάρι ασφαλείας, το οποίο συστάθηκε για άλλο λόγο, προκειμένου να αποπληρώνονται οι υποχρεώσεις της Ελλάδας προς τους πιστωτές της χώρας, εφόσον η νευρικότητα στις αγορές εμποδίζει την άμεση έξοδο σε αυτές;
Αρκετοί κάνουν ότι δεν το θυμούνται, αλλά τόσο το ΔΝΤ όσο και οι Ευρωπαίοι είχαν συστήσει στον κ. Τσίπρα και το οικονομικό του επιτελείο να κρατήσουν κάποια χρήματα από τα πρωτογενή πλεονάσματα καθώς αναμένονταν δικαστικές αποφάσεις που θα μπορούσαν να τινάξουν στον αέρα όσα δύσκολα επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Η κυβέρνηση δεν το έκανε πέρυσι, ούτε θέλει να το κάνει φέτος, παρά πασχίζει μέσω του υπ. Εργασίας και του ΕΦΚΑ να εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα, προκειμένου να καθυστερήσουν οι δικαστικές αποφάσεις, με ένα και μόνο γνώμονα: Να μην ανατραπεί ο προεκλογικός της σχεδιασμός.
Νοιάζεται δηλαδή αποκλειστικά για το άμεσο εκλογικό της όφελος, αδιαφορεί για τις επιπτώσεις στην οικονομία και υπονομεύει την επόμενη κυβέρνηση, σπέρνοντας παντού νάρκες.
* Ο κ. Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool
