“Κάνε με προφήτη να σε κάνω πλούσιο”. Αυτή είναι η απάντηση που εισπράττουμε από ειδικούς της αγοράς ακινήτων στο ερώτημα πώς αναμένεται να διαμορφωθεί η φετινή χρονιά για το εγχώριο real estate. Παρόλ’ αυτά, υπάρχουν, ήδη, σημεία των οποίων η αποκωδικοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλείς προβλέψεις για τη φετινή, άρτι αφιχθείσα, χρονιά. Για παράδειγμα, τους τελευταίους μήνες, εν μέσω πανδημίας, η προσφορά προς πώληση κατοικιών είναι με το σταγονόμετρο, καθώς, “όσοι κατάφεραν να βγουν με περιορισμένες απώλειες από την προηγούμενη πολυετή οικονομική κρίση, είναι σε θέση να περιμένουν, ωσότου η τρέχουσα κρίση, της πανδημίας τεθεί υπό έλεγχο”.
“Αυτή την περίοδο, η κινητικότητα στην αγορά ακινήτων επικεντρώνεται, ως επί το πλείστον, στα πωλητήρια που σχετίζονται με προσωπικούς λόγους ή την εξόφληση χρεών. Πρόκειται για τα τρία “D’s”, δηλαδή “death” (θάνατος), “divorce” (διαζύγιο) και “debt” (χρέος) που κινητοποιούν την αγορά” αναφέρει στο Liberalmarkets ο Κοσμάς Θεοδωρίδης αντιπρόεδρος της Οµοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος και επικεφαλής του Μεσιτικού Γραφείου Ακίνητα Πόλις.
Υποχώρηση τιμών
Η στωικότητα πάντως, που επιδεικνύουν οι ιδιοκτήτες - διαχειριστές ακινήτων δεν σημαίνει ότι οι ζητούμενες τιμές δεν έχουν καταγράψει υποχώρηση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από το ξέσπασμα της κρίσης, οι αξίες έχουν υποχωρήσει, ήδη, έως κατά 20%, ενώ η προσδοκώμενη αύξηση, για το 2021, των τιμών σε ποσοστό της τάξεως του 10%, δεν αναμένεται να επαληθευθεί, επειδή στην καλύτερη περίπτωση οι τιμές θα παραμείνουν σταθερές. Ως αποτέλεσμα, όπως αναφέρουν μεσίτες, αθροιστικά η μείωση των ζητούμενων αξιών τοποθετείται στο 30%.
Με τα δεδομένα αυτά, η πορεία της αγοράς ακινήτων, φέτος, θα εξαρτηθεί, σε πρώτη φάση, από το πόσο δύσκολα διαχειρίσιμο θα καταστεί το χρέος που έχουν συσσωρεύσει, λόγω της πανδημίας, νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
Καταλυτικής σημασίας θα είναι και η πορεία του τουρισμού.
“Ο τουρισμός είναι αλληλένδετος με την κτηματαγορά, επηρεάζοντας πολλές κατηγορίες ακινήτων. Εάν οι τουριστικές αφίξεις δεν ανακάμψουν, το πρόβλημα στην αγορά θα επιδεινωθεί και θα καταστεί, ίσως, δύσκολα επιλύσιμο. Σε αυτή την περίπτωση, ενδέχεται να υπάρξουν μαζικές μετατροπές ξενοδοχείων σε κτήρια γραφείων” εξηγεί ο Χρήστος Κάκκαβας, επικεφαλής του κλάδου επενδύσεων/αγορών κεφαλαίου της JLL-Αθηναϊκής Οικονομικής.
Ο ίδιος εκτιμά ότι θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση της ζήτησης για αποθηκευτικούς χώρους, καθώς ενδεχόμενη έκρηξη της κατανάλωσης αγαθών στην μετά Covid εποχή θα οδηγήσει στην ενίσχυση των αποθεμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, θα απαιτηθούν νέες μεγάλες εγκαταστάσεις 30-40 χιλ. τετραγωνικών μέτρων, αλλά η ζήτηση για αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις θα είναι δύσκολο να ικανοποιηθεί διότι δεν έχουν αναπτυχθεί χώροι με το συγκεκριμένο μέγεθος. “Αλλά κι επειδή, παρά τις όποιες προσπάθειες, απλούστευσης του αδειοδοτικού καθεστώτος, εξακολουθούν να υφίστανται στρεβλώσεις στις χρήσεις γης” όπως διευκρινίσει ο κ. Κάκκαβας.
Όσον αφορά τα εμπορικά καταστήματα, η ζήτηση αναμένεται να είναι περιορισμένη. Στον αντίποδα, η ζήτηση για βιοκλιματικά γραφεία υψηλών προδιαγραφών και συνεργατικούς χώρους αναμένεται να είναι αυξημένη.
Σχετικά με τις τιμές, στις κατοικίες, κατά μέσον όρο, έχουν υποχωρήσει έως και 20% (με εξαιρέσεις περιοχές όπως τα Νότια Προάστια που παραμένουν αλώβητα από τον ιό), στα γραφεία διαμορφώνονται σε 20 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο σε περιοχές, όπως το Μαρούσι, ενώ στις αποθήκες έχουν πραγματοποιηθεί συναλλαγές με τιμές της τάξεως των 5 ευρώ ανά τ.μ.
