Οι οικονομικές πτυχές των βρετανικών εκλογών

Οι οικονομικές πτυχές των βρετανικών εκλογών

Ενώ η Γαλλία παίρνει «στροφή» δεξιά, η Μ.Βρετανία στρίβει το τιμόνι κεντροαριστερά. Τέσσερις νέες δημοσκοπήσεις δείχνουν σημαντικό προβάδισμα των Εργατικών στις αυριανές εκλογές και ως εκ τούτου το πιο πιθανό είναι ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ να πάρει τα κλειδιά της Downing Street 10 από τον Συντηρητικό Πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ.

Όπως και να έχει, μετά τις γενικές εκλογές της Πέμπτης η όποια κυβέρνηση θα πρέπει «πραγματικά να σηκώσει τα μανίκια» προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα των Βρετανών πολιτών: Τη στέγαση, τις προβληματικές δημόσιες υπηρεσίες με το εθνικό σύστημα υγείας NHS να αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα και τη σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου της μεσαίας τάξης.

Όσον αφορά το πρώτο, σύμφωνα με στοιχεία από το Euronews, το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζει τις λιγότερες διαθέσιμες κατοικίες ανά κάτοικο σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά έθνη καθώς αναλογούν 434 ανά 1000 κατοίκους, κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ των 487, και σε σύγκριση με 590 στη Γαλλία και 587 στην Ιταλία.

Το αποτέλεσμα είναι περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι να βρίσκονται σε λίστες αναμονής για κοινωνική στέγαση, ενώ την ίδια στιγμή και η ποιότητα της στέγασης αποτελεί μια τεράστια πρόκληση, με 3,5 εκατομμύρια νοικοκυριά- ήτοι το 14% - να ζουν σε μη κατάλληλες κατοικίες.

Σχετικά με τις δημόσιες υπηρεσίες, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στον πιο σημαντικό τομέα, το σύστημα υγείας, με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του NHS να αναφέρουν 7,57 εκατ. μη επείγουσες επεμβάσεις σε αναμονή. Πρόκειται για τριπλάσιο αριθμό σε σχέση με τα 2,6 εκατ. τον Μάιο του 2010, όταν οι Συντηρητικοί ήρθαν στην εξουσία.

Αλλά ούτε και το βιοτικό επίπεδο της μεσαίας τάξης έχει ανέβει μετά από 14 χρόνια, με την πραγματικότητα να είναι πολύ χειρότερη από αυτή που υποδηλώνουν τα νούμερα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,1% και 0,3% αντίστοιχα τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2023. Αυτή η ύφεση στα νούμερα ήταν βραχύβια, καθώς το βρετανικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,6% το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και ο πληθωρισμός υποχώρησε στο στόχο του 2% της Τράπεζας της Αγγλίας τον Μάιο.

Όμως οι Άγγλοι δεν αισθάνθηκαν ούτε την ανάπτυξη, ούτε τη μείωση του πληθωρισμού στο πορτοφόλι τους, καθώς ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει υψηλός στο 10,1%, με πολλά από τα νοικοκυριά να μην έχουν δει αναλογική αύξηση στο εισόδημα τους, κάτι που τους ασκεί τεράστια πίεση.

Μόνο τυχαία δεν είναι τα στοιχεία από τη φιλανθρωπική οργάνωση Trussell Trust, σύμφωνα με τα οποία, τα τελευταία πέντε χρόνια αυξήθηκε κατά 94% ο αριθμός των ανθρώπων που χρησιμοποιούν τράπεζες τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι Εργατικοί και ο ηγέτης τους Κίρ Στάρμερ κατεβαίνουν στις εκλογές με μια υπόσχεση:Να «δημιουργήσουν πλούτο» για τους ανθρώπους της εργατικής τάξης και ένα «New Deal» για τους εργαζόμενους που θα τους εξασφαλίζει έναν αξιοπρεπή μισθό που θα λαμβάνει υπόψη το υψηλό κόστος ζωής, την απαγόρευση των συμβολαίων μηδενικών ωρών εργασίας και του τερματισμού της τακτικής απόλυσης και επαναπρόσληψης.

Οι Συντηρητικοί βέβαια τους κατηγορούν ότι δεν έχουν κοστολογήσει το πρόγραμμα τους, ενώ οι αυξήσεις φόρων που προϋποθέτει θα αποδομήσουν το μοντέλο της βρετανικής οικονομίας.

Νέα κυβέρνηση νέα εξωτερική πολιτική

Η χρηματοδότηση του προγράμματος τους δεν είναι η μόνη πρόκληση των Εργατικών.

Ο Κιρ Στάρμερ θα πρέπει κινηθεί μέσα σε ένα περίπλοκο διεθνές τοπίο, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τους εξαιρετικά ευαίσθητους εμπορικούς δεσμούς μεταξύ των παγκόσμιων υπερδυνάμεων.

Ως εκ τούτου, ψηλά στην ατζέντα της νέας κυβέρνησης θα είναι οι ελιγμοί και η διατήρηση της ισορροπίας των εμπορικών σχέσεων και όχι μόνο, τόσο με τις ΗΠΑ, όσο και με την Κίνα.

Οι Εργατικοί εμφανίζονται πρόθυμοι να διατηρήσουν τη λεγόμενη ειδική σχέση της Βρετανίας με τον υπερατλαντικό σύμμαχό της. Άλλωστε η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Ηνωμένου Βασιλείου-ΗΠΑ ήταν μια από τις βασικές δεσμεύσεις της εκστρατείας για το Brexit. Όμως αναμένεται συμφωνία αυτή να είναι πιο περιορισμένη, καθώς η Βρετανία θα επικεντρωθεί σε ορισμένες «τομεακές συμφωνίες» και θα συνεχίσει τις συνεργασίες σε στρατιωτικές και κρίσιμες τεχνολογίες

Όσον αφορά την ισορροπία με τις σχέσεις με την Κίνα, σύμφωνα με το CNBC, οι Εργατικοί είναι πιθανό να συνεχίσουν την τρέχουσα τακτική του Ηνωμένου Βασιλείου περί «εσκεμμένης στρατηγικής ασάφειας» προσπαθώντας να ισορροπήσουν μεταξύ των σημαντικών οικονομικών δεσμών της χώρας με το Πεκίνο και των σοβαρών γεωπολιτικών ανησυχιών και των ανησυχιών για την εθνική ασφάλεια.

Βλέπετε, όπως και η ΕΕ, έτσι και η Βρετανία βρίσκεται σε μια εξαιρετικά «λεπτή θέση» καθώς εξαρτάται μεν από την Κίνα, αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει τις επιθετικές της πολιτικές.

Επιπλέον, δεδομένης της πιθανής αλλαγής ηγεσίας στον Λευκό Οίκο μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, οι ισορροπίες αυτές θα γίνουν ακόμα δυσκολότερες, καθώς οι ΗΠΑ ενδεχομένως να υιοθετήσουν μια ακόμα περισσότερο προστατευτική και πιθανώς πιο απρόβλεπτη πολιτική απέναντι στην Κίνα.

Η νέα κεντροαριστερά κυβέρνηση θα επιδιώξει επίσης να ενισχύσει την εθνική ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου ενόψει των αυξανόμενων παγκόσμιων απειλών και την ίδια στιγμή θα επιδιώξει να επαναπροσδιορίσει τη διεθνή εικόνα του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τον απόηχο του Brexit.

Μια από τις σημαντικότερες ίσως προκλήσεις της νέας κυβέρνησης θα είναι να βελτιώσει τη σαφώς αποτυχημένη εμπορική συμφωνία του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ, κάτι για το οποίο άλλωστε έχει δεσμευτεί ο Στάρμερ, αν και επιμένει ότι δεν υπάρχει περίπτωση για επανένταξη στο μπλοκ. (σ.σ: Να υπενθυμίσουμε ότι ο επικεφαλής των Εργατικών είχε ψηφίσει υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε., στο δημοψήφισμα του 2016).

Σύμφωνα με το CNBC, οι Εργατικοί είναι πιθανό να προωθήσουν μια στενότερη σχέση εργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν και θα απέχει αυτή η σχέση από την «ενιαία αγορά» και την τελωνειακή ένωση, εντούτοις θα πρόκειται για μια βελτιωμένη συμφωνία σε κομβικούς τομείς όπως το εμπόριο, η έρευνα και η ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης και της κυβερνοασφάλειας.

Άλλωστε η σταθερή υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ουκρανία βοήθησε να πέσουν οι τόνοι με την ΕΕ, καθώς άνοιξε έναν διάλογο μαζί της σχετικά με τους κοινούς κινδύνους.

Αυτός ο διάλογος άνοιξε με τη σειρά του την ευκαιρία για μια πιο εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ μετά το Βrexit και αυτή η δίοδος επικοινωνίας φαίνεται ότι υπάρχει θέληση να αξιοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο από τους Εργατικούς.

Η ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου θα είναι επίσης βασική προτεραιότητα για τους Εργατικούς εν μέσω αυξανόμενων παγκόσμιων εντάσεων και δύο πολεμικών μετώπων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.

Στο προεκλογικό τους μανιφέστο, οι Εργατικοί αντικατόπτριζαν τα σχέδια των Συντηρητικών να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 2,5% του ΑΕΠ, αλλά αντικατέστησαν το χρονοδιάγραμμα τους με ένα πιο φιλόδοξο από άποψη χρόνου υλοποίησης.

Δεδομένου του τρέχοντος γεωπολιτικού τοπίου, αυτές οι αμυντικές δαπάνες δεν αποκλείεται να αυξηθούν τουλάχιστον στο 3%, σε μια προσπάθεια η Μ.Βρετανία να γίνει ένας πυλώνας σταθερότητας σε έναν κόσμο που αλλάζει.

Aποποίηση Ευθύνης

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.