Το 2021 ξεκινά για τις ελληνικές τράπεζες με τη μείωση των κόκκινων δανείων να αποτελεί και πάλι το βασικό στόχο, ενώ είναι αυτονόητο ότι η κερδοφορία αποτελεί μόνιμη επιδίωξη. Αυτονόητες έχουν γίνει όμως και οι ρυθμίσεις δανείων καθώς η πανδημία δεν αφήνει πολλά περιθώρια ευελιξίας στη διαχείριση της κρίσης και οι τράπεζες καλούνται να κερδίσουν το στοίχημα της στήριξης των πελατών τους σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
Κατά τη διάρκεια του 2020 οι ελληνικές τράπεζες διευκόλυναν δανειολήπτες για ποσά της τάξης των 45 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Ένωση Τραπεζών. Με δεδομένο ότι τα υφιστάμενα δάνεια προς νοικοκυριά, επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες διαμορφώθηκαν περί τα 147 δισ. ευρώ στο τέλος του έτους, οι ελληνικές τράπεζες ρυθμίζουν ήδη περίπου 1 στα 3 δάνεια για να μην «σκάσουν».
Ανώτερα τραπεζικά στελέχη αναφέρουν στο Liberal Markets ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν στο ίδιο μοτίβο και το 2021 και μάλιστα με ταχύτερο και πιο επιθετικό ρυθμό. Στόχος τους είναι να προλάβουν την αύξηση του ποσοστού των NPLs καθώς παράλληλα τρέχουν οι τιτλοποιήσεις και η ΕΚΤ απαιτεί να μη διαιωνιστεί ξανά το πρόβλημα.
Το ένα σκέλος των διευκολύνσεων που προσφέρουν το 2021 οι τράπεζες αφορά στα δάνεια που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής πληρωμών. Καθώς λήγουν τα μορατόρια οι τράπεζες θα προτείνουν στους δανειολήπτες να πληρώνουν μικρότερη δόση. Από το σύνολο των δανείων που βρίσκονται σε μορατόρια περίπου το 60% είναι επιχειρηματικά, το 35% στεγαστικά και το 5% καταναλωτικά.
Για τις επιχειρήσεις, όπου παρατηρείται και το μεγαλύτερο πρόβλημα, η διάρκεια της μειωμένης δόσης θα αποφασίζεται εξατομικευμένα και ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας. Σε πολλές περιπτώσεις η μειωμένη δόση θα ισχύσει για ολόκληρο το 2021 και το 2022 (σταδιακά θα αυξάνεται) έτσι ώστε να περιοριστούν τα προβλήματα στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Όσον αφορά τα στεγαστικά δάνεια, οι τράπεζες αναμένεται να κινηθούν στα χνάρια της Εθνικής η οποία προσφέρει μέσω του προγράμματος «Εθνογέφυρα» τη δυνατότητα καταβολής του 50% της δόσης έως το τέλος του 2021.
Ο τρίτος πυλώνας των διευκολύνσεων σχετίζεται με πιο δύσκολες περιπτώσεις, νομικών και φυσικών προσώπων που αδυνατούν να επανέλθουν μετά από τόσους μήνες απραξίας. Οι τράπεζες έχουν ήδη εντοπίσει το πρόβλημα και έχουν αναθεωρήσει τις προβλέψεις τους που πριν το δεύτερο lockdown ήθελαν περίπου το 20% των δανείων σε μορατόρια να «κοκκινίζουν». Η Τράπεζα της Ελλάδος από την πλευρά της έχει κάνει εκτίμηση για νέα NPLs ύψους 8-10 δισ. ευρώ, χωρίς να αποκλείεται να την αναθεωρήσει όσο συνεχίζεται το lockdown.
Αυτός είναι ο μεγάλος φόβος των τραπεζών. Ότι οι συνθήκες δεν θα βελτιωθούν σύντομα και η οικονομία θα υπολειτουργεί για τους επόμενους μήνες και μέχρι να φέρει αποτελέσματα ο συνδυασμός εμβολιασμού του πληθυσμού και ύφεσης της πανδημίας εξαιτίας των μέτρων. Στο δυσμενές σενάριο, οι τράπεζες βλέπουν να υπολειτουργεί η οικονομία έως τον Απρίλιο και εκεί θα χρειαστούν πολύ [πιο δραστικά μέτρα.
Ανάλογες ανησυχίες υπάρχουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη όπου συνεχίζονται τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Σε χώρες όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία εκφράζονται φόβοι για έκρηξη των κόκκινων δανείων και ακύρωση των προσπαθειών που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια με τις τράπεζες να ζητούν τη στήριξης της ΕΚΤ. Προς αυτή την κατεύθυνση η ΕΚΤ εξετάζει μία σειρά από πρωτοβουλίες για να διευκολυνθούν οι τράπεζες και το πιθανότερο είναι να υπάρξουν ανακοινώσεις μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
