Οι υπεύθυνοι ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περηφανευόντουσαν τον Δεκέμβριο του 2013 ότι κατάφεραν το μεγάλο μάθημα από την χρηματοπιστωτική κρίση να το ενσωματώσουν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία περί διάσωσης τραπεζών.
Σε κάθε ευκαιρία μάλιστα διατυμπάνιζαν ότι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα έπαυαν πλέον να σώζουν τις Τράπεζες που χρεοκοπούν και ο λογαριασμός θα έφτανε πρώτα πρώτα στους επενδυτές.
Διαβάζοντας αυτόν τον μήνα,την είδηση ότι η Κομισιόν ενέκρινε στη Γερμανία τη διάσωση της τράπεζας Norddeutsche Landesbank-Girozentrale, με κεφάλαια ύψους 3,6 δισ. ευρώ, αναρωτιόμαστε κατά πόσον οι φορολογούμενοι όντως έχουν γλυτώσει από τα βάρη των τραπεζικών διασώσεων!
Το ίδιο βέβαια έχουμε αναρωτηθεί πολλάκις με την Ιταλία ή την Πορτογαλία, αλλά το να διαβάζεις περί γερμανικών παρεκλήσεων σίγουρα προκαλεί μεγαλύτερη εντύπωση από τις μεσογειακές ατασθαλίες.
Ας πάρουμε όμως από την αρχή την ιστορία της νομοθεσίας περί ευρωπαϊκών διασώσεων.
Μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 η ΕΕ συμφώνησε στη δημιουργία μιας σειράς κανόνων με σκοπό τη σαφή μετατόπιση του βάρους των ενδεχόμενων τραπεζικών διασώσεων στους μετόχους και στους πιστωτές των προβληματικών τραπεζών.
Δηλαδή σύμφωνα με τη κοινοτική νομοθεσία, ο λογαριασμός της εκάστοτε διάσωσης θα πρέπει να παραλαμβάνεται πρώτα από τους μετόχους και τους ομολογιούχους και μόνο αν τα κεφάλαια τους δεν επαρκούν, τότε θα επιτρέπεται η τράπεζα να χρησιμοποιήσει κρατικά κεφάλαια.
Δημιουργήθηκε μάλιστα και η αρμόδια υπηρεσία για την αντιμετώπιση των προβληματικών τραπεζών στην Ευρωζώνη -Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης, SRB- με τις τράπεζες από το 2016 να υποχρεούται να εκδίδουν ομόλογα που μπορούν να μετατρέπονται σε μετοχές ή και να απομειώνονται ανάλογα το μέγεθος του εκάστοτε προβλήματος.
Τι γίνεται στην πράξη
Η ιστορία μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης χειρίζεται μόνο τις μεγάλες περιπτώσεις, ενώ οι υπόλοιπες αντιμετωπίζονται με βάση τους εθνικούς κανονισμούς.
Όμως οι κανονισμοί αυτοί είναι διαφορετικοί από χώρα σε χώρα και σε πολλές περιπτώσεις ανοίγουν διάπλατα την πόρτα στις κρατικές διασώσεις, καθώς δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που οι κυβερνήσεις θεωρούν πολιτικά μη ορθή την εφαρμογή των δραστικών εργαλείων της ΕΕ.
Βλέπετε οι υποχρεώσεις πολλών τραπεζών έχουν πουληθεί σε ιδιώτες πελάτες. Παραλαμβάνοντας την «χασούρα» λοιπόν σε περίπτωση τραπεζικής διάσωσης, αυτοί οι ιδιώτες πελάτες θα μετατραπούν σε δυσαρεστημένους ψηφοφόρους.
Αν αντίθετα ο λογαριασμός επιμεριστεί καθολικά και μη συγκεκριμένα, σίγουρα είναι περισσότερο διαχειρίσιμο πολιτικά.
Ως εκ τούτου, από το 2016 και μετά δεν είναι λίγες οι κρατικές διασώσεις τραπεζών, παρόλο που υποτίθεται πως ως Ευρωπαίοι φορολογούμενοι είχαμε αφήσει πίσω μας το «πικρό τούτο ποτήρι».
Η Banca Popolare di Bari για παράδειγμα, είναι μόνο ένα από πρόσφατα παραδείγματα ιταλικής τράπεζας που ξεπέρασε το όριο των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Εντούτοις, η εθνική νομοθεσία της Ιταλίας της επέτρεψε να συστήσει μια αναπτυξιακή τράπεζα, με κρατική προίκα 900 εκατομμυρίων ευρώ, έναντι να χρηματοδοτήσει την αναδιάρθρωση της μαζί με το διατραπεζικό ταμείο FITD.
Θα μου πείτε ότι με συνολικό ενεργητικό κάτω των 14 δισεκατομμυρίων ευρώ, η συγκεκριμένη τράπεζα είναι υπερβολικά μικρή για να εποπτεύεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης.
Άλλωστε το παράδειγμα του Ιουνίου του 2017 είναι ακόμα νωπό, όταν η ιταλική κυβέρνηση παρέδωσε στην ουσία τη Veneto Banca και την Banca Popolare di Vicenza στο SRB.
Αυτό όμως έκρινε ότι δεν ήταν αρκετά σημαντικές για να ασχοληθεί μαζί τους και έτσι παρέδωσε τη σκυτάλη ξανά στις ιταλικές Αρχές.
Αυτές με τη σειρά τους διέθεσαν 17 δισ. ευρώ για την εκκαθάρισή των εν λόγω τραπεζών, αφενός για να αποφύγουν την αναστάτωση της τοπικής οικονομίας και αφετέρου για να στηρίξουν την εξαγορά από την Intesa Sanpaolo SpA.
Μπορεί οι μέτοχοι και οι κάτοχοι junior ομολόγων να έγραψαν ζημιές σύμφωνα ενέγραψαν με την κοινοτική νομοθεσία αλλά αποζημιώθηκαν αργότερα από την ιταλική κυβέρνηση λόγω της «παραπλάνησης» που είχαν υποστεί από τις δύο τράπεζες, με τη βουβή υποστήριξη της Κομισιόν.
Με την καραμέλα του μικρού μεγέθους όμως τα περιστατικά κρατικών διασώσεων έχουν ξεφύγει πλέον του ιταλικού νότου και έχουν φτάσει ακόμα και στον «αυστηρό» βορρά.
Η βορειογερμανική τράπεζα NordLB αυτόν τον μήνα πήρε το «πράσινο φως» της ΕΕ για «ενέσεις» κεφαλαίων 2,8 δισ. ευρώ, καθώς και για εγγυήσεις 5 δισ. ευρώ λόγω της διάβρωσης των κεφαλαίων της από μη εξυπηρετούμενα ναυτιλιακά δάνεια.
Ανάλογα παραδείγματα έχουμε και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με όλες τις ενδείξεις να καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα:
Οι φορολογούμενοι ακόμα παραλαμβάνουν τους λογαριασμούς των τραπεζικών διασώσεων και μάλλον θα τους παραλαμβάνουν για καιρό.
* * *
Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
