Σε ιστορικά υψηλά η Wall Street αλλά οι κίνδυνοι παραμονεύουν

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών ολοκλήρωσε τον Απρίλιο ο σημαντικότερος ίσως δείκτης στον κόσμο, S&P 500, κλείνοντας σε ιστορικό υψηλό για τρίτη διαδοχική συνεδρίαση την Τρίτη 30 Απριλίου, αποδεικνύοντας ότι η Wall Street έχει τους δικούς της κανόνες. Την ίδια ώρα αρκετοί αναλυτές προειδοποιούν ότι οι κίνδυνοι παραμονεύουν, σημειώνοντας με νόημα πως όσο πιο ψηλά φτάνει κανείς τόσο μεγαλύτερη είναι και η πτώση.

Στη συγκεκριμένη συγκυρία οι επενδυτές δεν δείχνουν να έχουν άγνοια κινδύνου - αφού οι περισσότεροι κίνδυνοι είναι ορατοί - αλλά πιστεύουν ότι οι κεντρικές τράπεζες δεν θα αφήσουν το… μοιραίο της ύφεσης να συμβεί και ότι οι κυβερνήσεις θα τυπώσουν ξανά χρήμα αν χρειαστεί πριν ξεσπάσει μία κρίση σαν του 2008. Η Deutsche Bank, για παράδειγμα, τονίζει ότι οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν τεχνητά την αντίληψη της αγοράς για τους κινδύνους και τις εστίες αβεβαιότητας.

Έχουν περάσει σχεδόν 10 χρόνια από την εποχή που οι αμερικανικές αρχές, οι μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, οι οίκοι αξιολόγησης και φυσικά οι ρυθμιστικές αρχές διόγκωσαν σε υπερβολικό βαθμό τη φούσκα των ενυπόθηκων δανείων και των ομολόγων χαμηλής εξασφάλισης. Άλλοι κινήθηκαν με μοναδικό γνώμονα το κέρδος (τράπεζες, οίκοι αξιολόγησης), άλλοι έκαναν τα στραβά μάτια (εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές) και οι επενδυτές πίστευαν ότι το πάρτι δεν θα τελειώσει ποτέ. Έχει διδαχθεί κανείς από το πάθημα που στοίχισε ζωές και οδήγησε στην ανεργία και στη φτώχεια εκατομμύρια ανθρώπους;

Σήμερα, η αμερικανική οικονομία βιώνει μία από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια περιόδους ανάπτυξης στην ιστορία της, η ανεργία βρίσκεται σε χαμηλό 50 ετών και οι μισθοί έχουν αρχίσει να αυξάνονται. Το ακραία απαισιόδοξο κλίμα του 2018 έχει αντιστραφεί λόγω της αλλαγής πλεύσης από την Fed και των ελπίδων για εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας, όμως σε καμία περίπτωση δεν διανύουμε μία… απάνεμη και χωρίς προβλήματα περίοδο για την παγκόσμια οικονομία.

Πόσο μάλλον, όταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι βιώνουμε μία συντονισμένη οικονομική επιβράδυνση, προβλέποντας ότι το 70% των οικονομιών του κόσμου θα εμφανίσει χαμηλότερη ανάπτυξη το 2019. Η Γερμανία προσπαθεί να αποφύγει την ύφεση, η Κίνα κινδυνεύει με… αναγκαστική προσγείωση και εφαρμόζει μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας, η Ιαπωνία δεν εντυπωσιάζει και η Νότια Κορέα «παραπατάει» με το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται στο α' τρίμηνο.

Τότε γιατί η μητρόπολη του χρήματος συνεχίζει να «καλπάζει» σε ιστορικά υψηλά; Στη συνεδρίαση της Τρίτης 30 Απριλίου ο δείκτης αναφοράς τόσο για την αμερικανική όσο και για την παγκόσμια οικονομία έφτασε στο επίπεδο των 2.945,83 μονάδων, ξεπερνώντας τις 2.940 μονάδες που είχε σημειώσει στις 21 Σεπτεμβρίου 2018, ενώ από τα χαμηλά των Χριστουγέννων καταγράφει κέρδη άνω του 25%.

Μέσα στο 2019 ο S&P 500 εμφανίζει κέρδη 17,51% που είναι η καλύτερη επίδοση από το 1987, όταν στους 4 πρώτους μήνες του έτους είχε ενισχυθεί κατά 19,07%. Ο Dow Jones από την πλευρά του σημειώνει το καλύτερο ξεκίνημα από το 1999 με κέρδη 14%. Τα ιστορικά ρεκόρ ξεκίνησαν τη Μ. Παρασκευή και για τον S&P και για τον Nasdaq μετά τα εντυπωσιακά στοιχεία για την ανάπτυξη. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ μεγεθύνθηκε κατά 3,2% στο α' τρίμηνο του 2019, ωθούμενο από τις εξαγωγές, όταν οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών τοποθετούσαν την ανάπτυξη μεταξύ 2,3% - 2,5%.

Στο μεταξύ, ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να ασκεί πιέσεις στην Fed να μειώσει τα επιτόκια υποστηρίζοντας ότι η αμερικανική οικονομία «θα εκτοξευθεί σαν πύραυλος» αν ο Τζερόμ Πάουελ τον ακούσει. Όμως οι κίνδυνοι δεν έχουν εξανεμιστεί για την οικονομία των ΗΠΑ που αναπτύσσεται ασταμάτητα για μία δεκαετία. Σύμφωνα με αναλυτές της Deutsche Bank υπάρχουν αυτή τη στιγμή 5 κίνδυνοι που θα μπορούσαν να σταματήσουν την ανάπτυξη:

Έκρηξη της αγοράς ομολόγων: Το εύκολο χρήμα από τις κεντρικές τράπεζες ώθησε πολλούς επενδυτές να αγοράσουν ομόλογα υψηλών αποδόσεων που στην περίπτωση απότομων αναταράξεων μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην οικονομία.

Καταναλωτική κόπωση: Οι καθυστερήσεις σε καταναλωτικά δάνεια αυξάνονται τα τελευταία δύο χρόνια καθώς τα επιτόκια σε πιστωτικές κάρτες και δάνεια αυτοκινήτου έχουν αυξηθεί. Παρά το γεγονός ότι η ανεργία βρίσκεται σε χαμηλό 50 ετών, πιθανή πτώση της καταναλωτικής δαπάνης θα αποτελέσει εμπόδιο για την ανάπτυξη.

Εμπορικός πόλεμος: Η αμερικανική οικονομία κινδυνεύει στην περίπτωση που ο εμπορικός πόλεμος - κυρίως με την Ευρώπη –συνεχιστεί, πόσο μάλλον αν ενταθεί.

Μάχη Τραμπ – Fed: Όσο ο Αμερικανός πρόεδρος επιμένει να ασκεί πολιτικές πιέσεις στην Fed και να επιλέγει ο ίδιος μέλη του διοικητικού της συμβουλίου, τόσο αυξάνονται οι επενδυτές που βλέπουν την κεντρική τράπεζα να πολιτικοποιείται και πιστεύουν ότι το κλίμα έντασης θα κλιμακωθεί στη δρόμο προς τις εκλογές, προκαλώντας πτώση του δολαρίου.

Το έλλειμμα της Κίνας: Από τη στιγμή που η Κίνα εμφανίζει έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και βασίζεται σε εξωτερική χρηματοδότηση, υπάρχουν κίνδυνοι για το νόμισμά της με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να πουλήσει συναλλαγματικά αποθέματα, ήτοι αμερικανικά ομόλογα. Η άνοδος των επιτοκίων μακροπρόθεσμου δανεισμού για τις ΗΠΑ λόγω της πιθανής μείωσης της ζήτησης θα μπορούσε να βάλει φρένο στην ανάπτυξη.