Στον κόσμο των νομισμάτων η φετινή χρονιά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η χρονιά του ευρώ. Το κοινό νόμισμα έχει ενισχυθεί από το 1,06 έναντι του δολαρίου στα χαμηλά του Μαρτίου, έως το 1,20 την 1η Σεπτεμβρίου, ενώ έκτοτε το κέντρο βάρους του ζεύγους είναι πέριξ του 1,17-1.1778.
Δεν θέλει ιδιαίτερη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς την κύρια πηγή της δύναμης του κοινού νομίσματος. Αρκεί να παρατηρήσει στο διάγραμμα του ζεύγους eur/usd το χρονικό σημείο εκτίναξης.
Μήπως συμπίπτει με την συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών για το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης;
O βασικός λόγος της ενίσχυσης του κοινού νομίσματος είναι το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει σε δανεισμό από τις αγορές και στη συνέχεια θα διανείμει αυτά τα κεφάλαια κυρίως μέσω επιχορηγήσεων – και όχι δανείων – στις χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη οικονομικής τόνωσης προκειμένου να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
H εξήγηση υπενθυμίζουμε ότι είναι η εξής: το Ταμείο Ανάκαμψης θα δημιουργήσει μια νέα κατηγορία ομολόγων σε ευρώ υψηλής ποιότητας και κάτω από το ειδικό βάρος της αυξημένης αξιοπιστίας του κοινού νομίσματος σαν παγκόσμιο νόμισμα/καταφύγιο, πολλοί διαχειριστές θα επιλέξουν αυτά τα ομόλογα ως μια δυνατή διαφοροποίηση από το δολάριο.
Ένα πιο ισχυρό ευρώ όμως λειτουργεί σαν βαρίδι για την οικονομία της ευρωζώνης, καθιστώντας λιγότερο ανταγωνιστικές τις εξαγωγές, μειώνοντας παράλληλα την τιμή των εισαγωγών, τη στιγμή που η ευρωζώνη λόγω της απότομης πτώσης των τιμών ενέργειας βιώνει αποπληθωρισμό για πρώτη φορά τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Οι τιμές καταναλωτή στις 19 χώρες του ευρώ κινήθηκαν τον Αύγουστο στο -0,4% σε μηνιαία βάση και -0,2% σε ετήσια βάση.
Με τα μέτρα στήριξης από την πανδημία να ωθούν το δημόσιο χρέος των περισσότερων χωρών πάνω από το 100% του ΑΕΠ, το τελευταίο πράγμα που θέλουν να δουν οι Ευρωπαίοι Αξιωματούχοι είναι η παγίωση μίας μείωσης των τιμών που θα αυξάνει διαχρονικά το πραγματικό κόστος αυτού του χρέους.
Πόσο μάλλον από τη στιγμή που το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας παραμένει αρκετά κάτω από τα προ Covid-19 επίπεδα και υπάρχει πλήρης αβεβαιότητα γύρω από τον χρόνο ανάκαμψης, καθώς αυτός εξαρτάται από την εξέλιξη της πανδημίας και την επιτυχία των μέτρων περιορισμού…
Αυτός είναι ο λόγος που η Κριστίν Λαγκάρντ επιβεβαίωσε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ συζήτησε για την ανατίμηση του ευρώ, σημειώνοντας πως «…η ισχυροποίηση του ευρώ ασκεί πιέσεις στις τιμές και η ΕΚΤ παρακολουθεί και θα παρακολουθεί προσεκτικά την ισοτιμία ευρώ δολαρίου …Η αποστολή μας είναι η σταθερότητα των τιμών, εάν ωστόσο η ανατίμηση του ευρώ επηρεάζει την αποστολή μας, αυτό είναι κάτι που μας απασχολεί και το εξετάζουμε».
Εν ολίγοις, η Πρόεδρος της ΕΚΤ άφησε ορθάνοικτο το ενδεχόμενο ανάληψης δράσης αν συνεχίσει το ευρώ να ανατιμάται.
Από την ημέρα που έγινε σαφές ότι εφεξής η πορεία του ευρώ μπαίνει στις προτεραιότητες της ΕΚΤ, το κοινό νόμισμα κατέβασε ταχύτητα, με την αύξηση του φόβου για νέα lockdowns στην Ευρώπη λόγω της αύξησης των κρουσμάτων της Covid-19 να συνεπικουρεί στην διορθωτική κίνηση.
Η διόρθωση μέχρι στιγμής εκτονώνεται πολύ πιο πάνω από τα καίρια επίπεδα του κινητού μέσου των 200 ημερών. Τα όρια της διόρθωσης δεν συγκρατούνται μόνο από την προσδοκία των εισροών λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και από την πρότερη εμπειρία σύμφωνα με την οποία η ΕΚΤ αναλαμβάνει δράση επί του πρακτέου συνήθως πάνω από το 1,22.
Ως εκ τούτου, το ζεύγος αυτή την περίοδο έχει αποχαιρετήσει το πρότερο range μεταξύ του 1,06-1,15 και έχει εγκαινιάσει τα νέα όρια από το 1,1250-1,22 με μετατόπιση του κέντρου βάρους στο 1,1778.
Το μεγάλο θύμα της νομισματικής πολιτικής
Υπενθυμίζουμε ότι το δολάριο εκτινάχθηκε στα ύψη τον Μάρτιο, όταν παρουσιάσθηκε έντονο πρόβλημα ρευστότητας σε δολάρια στην παγκόσμια οικονομία.
Η Fed έλυσε ταχύτατα το πρόβλημα προσφέροντας τεράστιες ενέσεις ρευστότητας και αναλαμβάνοντας τη ρητή δέσμευση να κρατήσει τα επιτόκια χαμηλά για όσο χρονικό διάστημα η πανδημία θα σφυροκοπάει την οικονομία.
Οι αγορές και το τραπεζικό σύστημα πλημμύρισαν ρευστότητα, αλλά το δολάριο καταδικάστηκε στο ρόλο του θύματος της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Έκτοτε, ο προθεσμιακός δείκτης δολαρίου, που αντανακλά τις ισοτιμίες του δολαρίου με έξι σημαντικά διεθνή νομίσματα, έχει μπει σε τροχιά μεγάλης πτώσης, καταγράφοντας απώλειες σχεδόν 10%.
Από τα υψηλά του 103,96 τον Μάρτιο, ο δείκτης υποχώρησε εως την 1η Σεπτεμβρίου στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων μηνών -κάτω των 92 μονάδων - ενώ αυτές τις ημέρες βρίσκεται πέριξ των 93,60-94 μονάδων.
Με την κλιμάκωση της πανδημίας να δημιουργεί τον κίνδυνο επιβολής νέων περιοριστικών μέτρων με σοβαρές οικονομικές συνέπειες εκ νέου, η συνέχεια της υιοθέτησης της τρέχουσας νομισματικής πολιτικής είναι μονόδρομος.
ΧΡΥΣΟΣ
Η «χρυσή» ευκαιρία της διόρθωσης του πολύτιμου μετάλλου
Από τη στιγμή που ο χρυσός έκανε οπισθοχώρηση ελαφρώς κάτω από τα 2000 δολάρια/ουγγιά, μετά από το ράλι της τάξης του 30%, εξαφανίστηκε από τους τίτλους των ειδήσεων.
Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από την διόρθωση του πολύτιμου μετάλλου; Πρόκειται για ένα σύντομο timeout από τις υψηλές πτήσεις ή μήπως η συσσώρευση του πέριξ του 90άρη στο ημερήσιο διάγραμμα μπορεί να πυροδοτήσει περιπέτειες για τους λάτρεις του χρυσού;
Καταρχήν από τεχνικής πλευράς, μια ανάσα στο πρόσφατο ράλι και μετά την μαζική τοποθέτηση των επενδυτών σε ETFs χρυσού ήταν τεχνικά επιβεβλημένη.
Από τη στιγμή που έδωσε διαδοχικά κλεισίματα κάτω των 1945 δολαρίων/ ουγγιά, ήτοι κάτω από το μέσο κινητό όρο των 50 ημερών-στήριξη που κρατούσε σαν «κόρη οφθαλμού» από τον Ιούνιο του 2020- η διόρθωση αυτή δεν αποκλείεται να μας οδηγήσει έως τη σημαντική στήριξη της ζώνης των 1760-1824 δολαρίων/ουγγιά. Προϋπόθεση βέβαια για να τον δούμε σε αυτά τα νούμερα είναι η απώλεια των 1848 δολαρίων/ουγγιά, επίπεδο που προς το παρόν λειτουργεί σαν ισχυρό ανάχωμα.
Είτε τον δούμε όμως σε αυτά τα επίπεδα, είτε όχι, η μεγάλη εικόνα είναι άλλη.
Το πιθανότερο σενάριο
Το φετινό ράλι του χρυσού οφείλεται στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στις αγορές και στην παγκόσμια οικονομία.
Έχει αλλάξει κάτι δραματικά σε αυτές τις συνθήκες;
Kαταρχήν η αδυναμία του δολαρίου που πάντα τροφοδοτεί τον χρυσό εξακολουθεί να υφίσταται.
Τα χαμηλά επιτόκια υφίστανται επίσης και θα μας συνοδεύουν από ότι διαβεβαιώνουν οι Κεντρικές Τράπεζες για πολύ καιρό ακόμα.
Η αμερικανική κυβέρνηση παρέχει τεράστια ποσά για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών, έχοντας ήδη χορηγήσει 3,3 τρισ. δολ. με τρία διαφορετικά πακέτα στήριξης και άλλο ένα πακέτο της τάξης των 2,4 δισεκατομμυρίων είναι στο τραπέζι ως πρόταση των δημοκρατικών.
Η Fed έχει πλημμυρίσει τις αγορές και το τραπεζικό σύστημα με ρευστότητα εκατοντάδων δισ. δολ., ενώ έχει αναλάβει τη δέσμευση να κρατήσει τα επιτόκια όσο χαμηλά χρειάζεται για να ανακάμψει η οικονομία.
Τα άφθονα και φθηνά δολάρια από την Fed κρατούν σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα τις αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών ομολόγων, αποθαρρύνοντας τις τοποθετήσεις των επενδυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα 10ετή ομόλογα η πραγματική απόδοση, αν αφαιρεθεί ο εκτιμώμενος πληθωρισμός της επόμενης δεκαετίας, είναι βαθιά αρνητική.
Αυτό εξηγεί τις τεράστιες εισροές επενδυτικών κεφαλαίων στα ETF που επενδύουν σε χρυσό. Εισροές που έχουν ξαναρχίσει να εμφανίζονται τις δύο τελευταίες εβδομάδες. Βλέπετε, όπως έλεγε ο «γκουρού» των επενδύσεων, Μαρκ Μόμπιους, όταν τα επιτόκια είναι τόσο χαμηλά, αυτός που επενδύει σε χρυσό δεν ανησυχεί ότι θα χάσει τόκους.
Αν προσθέσουμε το δεύτερο επιδημικό κύμα του Sars CoV-2 που απειλεί να συρρικνώσει εκ νέου την οικονομική δραστηριότητα και την πιθανότητα ο Πρόεδρος Τραμπ να «τινάξει» το εκλογικό αποτέλεσμα των Προεδρικών εκλογών στον αέρα, οι πόντοι για επάνοδο του χρυσού πάνω από τα 2000 δολάρια/ουγγιά αυξάνονται.
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ
Βαθιά ύφεση και νέες διαμάχες
Η αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού και τον χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο προ των πυλών, δίνει υπόσταση στις μαύρες προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για 2 εκατ.νεκρούς αν δεν βρεθεί άμεσα το εμβόλιο.
Ποιό είναι το όπλο μας μέχρι τότε; H κοινωνική αποστασιοποίηση που συνεπάγεται τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Καθώς η ζήτηση για το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει έναν από τους ενδεικτικότερους δείκτες της πραγματικής οικονομίας, γίνεται κατανοητό γιατί σε αντίθεση με τις αγορές, οι διακυμάνσεις του είναι απόλυτα εναρμονισμένες με τις οικονομικές προοπτικές.
Τι προεξοφλεί η πρόσφατη αποτυχία του δείκτη αναφοράς Brent να κινηθεί πάνω από τα 47 δολάρια; Ότι η ύφεση θα έχει συνέχεια.
H εξάπλωση της πανδημίας, η αργή ανάκαμψη της ζήτησης σε συνδυασμό με τα υψηλά αποθέματα και οι φόβοι για νέα lockdowns, έρχονται να ροκανίσουν τις μέχρι τώρα παρεμβάσεις του OPEC +.
Ακόμα και ο φόβος της μείωσης προσφοράς λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων στην περιοχή του Καυκάσου, δεν έχει καταφέρει να εκτινάξει τις τιμές.
Απλά τις συγκρατεί από μεγαλύτερη πτώση.
Οι τιμές δεν αντέδρασαν ούτε όταν η Σαουδική Αραβία σε μια ακόμη προσπάθεια να στηρίξει την αγορά, μείωσε τις επίσημες τιμές πώλησης αργού πετρελαίου για τον Οκτώβριο.
Αφοπλιστικές προβλέψεις
Τους τελευταίους δύο μήνες, ο IEA μείωσε τις προβλέψεις του για την κατανάλωση πετρελαίου κατά 400.000 βαρέλια την ημέρα, ενώ ο OPEC του κατά 500.000 βαρέλια.
Το πιο πιθανό είναι να μειώσουν τις προβλέψεις τους εκ νέου, καθώς οι προοπτικές της κατανάλωσης είναι πιο σκοτεινές από ποτέ.
Γι’ αυτό το προηγούμενο σαββατοκύριακο διεξήχθη τηλεδιάσκεψη σε επίπεδο G20 με θέμα την από κοινού δράση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στη ζήτηση πετρελαίου.
Η συγκεκριμένη τηλεδιάσκεψη όμως αποτελεί κώδωνα κινδύνου για μια εκ νέου αντιπαράθεση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας.
Ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, AlexanderNovak, μεταξύ άλλων τόνισε ότι
-Η πανδημία έχει εξαλείψει το 10% της ζήτησης πετρελαίου φέτος, αναγκάζοντας τις εταιρείες ενέργειας να μειώσουν τις δαπάνες για παραγωγή από 25 έως 30%.
-Η ζήτηση καυσίμων μειώθηκε επίσης κατά 28-30%, κυρίως λόγω της απότομης μείωσης της δραστηριότητας των φορτηγών και της αεροπλοϊας.
-Η ανάκαμψη αναμένεται να είναι αργή και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να φτάσει η πετρελαϊκή αγορά στους προ κρίσης δείκτες.
Το πιο σημαντικό όμως είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Novak:
«Η Ρωσία ανέλαβε πρωτοφανείς υποχρεώσεις για εξισορρόπηση της αγοράς... Το καθήκον μας, ως ηγέτες της βιομηχανίας ενέργειας, είναι να δείξουμε αντοχή και αλληλεγγύη απέναντι στις προκλήσεις».
Η λέξη αλληλεγγύη στην παραπάνω πρόταση δεν ήταν τυχαία και ο ευκρινής αποδέκτης του κομψότατου υπαινιγμού του Ρώσου υπουργού ήταν η Σαουδική Αραβία, δεδομένης της διαφορετικής προσέγγισης των δύο χωρών σχετικά με την αντιμετώπιση της πτώσης των πετρελαϊκών τιμών.
Η στήλη δεν αποκλείει λοιπόν μετά τον Sars CoV 2, ένα δεύτερο χαμηλό βαρομετρικό να πλησιάζει την πετρελαϊκή αγορά, εκείνο μια νέας διαμάχης μεταξύ Ρώσων και Σαουδαράβων.
Δεδομένης της τάσης των αγορών να προεξοφλούν τις εξελίξεις, πιθανή διάσπαση των 37,85 δολαρίων/βαρέλι για το Brent και των 34.30 δολαρίων/βαρέλι για το αμερικανικό αργό, θα πρέπει να αξιολογηθεί ως απασφάλιση των τιμών του πετρελαίου.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο 10-11 Οκτωβρίου.
