Με το πράσινο φως που έδωσε η Κομισιόν σε 12 εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης ξεκινά η πιο φιλόδοξη περίοδος ανάπτυξης στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η παρουσίαση των σχεδίων επιτρέπει τα πρώτα συμπεράσματα. Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» ξεχωρίζει καθώς θεωρείται - μαζί με της Ιταλίας και της Ισπανίας αλλά για διαφορετικούς λόγους - το πιο επιδραστικό στην Ευρώπη.
Η θετική αξιολόγηση της Κομισιόν και η επίσημη έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι το πρώτο βήμα. Τώρα, ξεκινά μία μακρά περίοδος στην οποία η Ελλάδα καλείται να αποδείξει ότι εκτός από σχέδια μπορεί να κάνει και πράξεις. Οι συνολικοί πόροι που θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία αγγίζουν το 20% του ΑΕΠ και έχουν τη δυναμική να δώσουν τεράστια ώθηση στη χώρα, ενώ αν υλοποιηθεί το σχέδιο κατά γράμμα, εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 200.000 μόνιμες θέσεις εργασίες.
Όλα αυτά μοιάζουν απίστευτα για μία χώρα που την τελευταία δεκαετία είχε συνηθίσει στην απαξίωση και στις σκληρές πολιτικές λιτότητας. Όμως είναι πραγματικότητα ότι το «Ελλάδα 2.0» ξεχωρίζει και η χώρα μας θεωρείται η πιο ωφελημένη σε πολλούς τομείς.
Πηγή: Oxford Economics, Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Επίσης, η χώρα μας εξασφάλισε επιχορηγήσεις που αντιστοιχούν περίπου στο 11% του ΑΕΠ και έρχεται δεύτερη σε αυτό το πεδίο, μετά την Κροατία με επιχορηγήσεις κοντά στο 13% του ΑΕΠ της. Ακολουθεί η Βουλγαρία με σχεδόν ίδιο ποσοστό με την Ελλάδα και την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν Πορτογαλία και Σλοβακία. Όπως φαίνεται στο γράφημα, εκτός από την Ελλάδα, οι χώρες που θα αξιοποιήσουν και τα δάνεια είναι η Ιταλία, η Ρουμανία, η Πολωνία, η Σλοβενία, η Κύπρος και η Πορτογαλία.
Ας δούμε αναλυτικά ορισμένα συμπεράσματα από την παρουσίαση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης:
- Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης είναι, με τα σημερινά δεδομένα, μικρότερο από τον αρχικό σχεδιασμό καθώς έμειναν… στα αζήτητα 207 δισ. ευρώ. Από τις 25 χώρες που έχουν ήδη υποβάλλει προς έγκριση τα εθνικά τους σχέδια, μόλις επτά ζήτησαν δάνεια. Και ενώ όλες οι κυβερνήσεις θα επιδιώξουν να χρησιμοποιήσουν το σύνολο των επιχορηγήσεων που θα λάβουν, η σχετικά μικρή συμμετοχή στο κομμάτι των δανείων συνεπάγεται ότι το συνολικό μέγεθος του Ταμείου διαμορφώνεται σήμερα χαμηλότερα από 600 δισ. ευρώ ή στο 4,4% του συνολικού ΑΕΠ των 27 χωρών-μελών της ΕΕ και πολύ χαμηλότερα από το αρχικό ύψος των 807 δισ. ευρώ.
- Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα δάνεια που ζήτησε η Ιταλία ανέρχονται σε 123 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν περίπου στο 75% των διαθέσιμων πόρων του Ταμείου για δάνεια. Ο λόγος που πολλές χώρες δεν θέλησαν να πάρουν δάνεια είναι φυσικά η αύξηση του δημοσίου χρέους και ο φόβος να υποχρεωθούν να εφαρμόσουν σκληρές πολιτικές στο μέλλον, φέρνοντας στο νου τα μνημόνια της κρίσης χρέους. Στην παρούσα φάση, βέβαια, οι χρηματοδοτικές συνθήκες είναι πολύ ευνοϊκές λόγω των μηδενικών επιτοκίων και των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ. Όμως τα spreads αναμένεται να μεγαλώσουν τα επόμενα χρόνια, όταν η ΕΚΤ θα αποσύρει τα μέτρα στήριξης και πολλές χώρες ίσως αναγκαστούν να ζητήσουν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για να μειώσουν το κόστος δανεισμού τους.
- Σύμφωνα με την Oxford Economics, η Ελλάδα είναι η χώρα που αναμένεται να δεχθεί τη μεγαλύτερη ώθηση, με το ΑΕΠ να ενισχύεται πάνω από 3 ποσοστιαίες μονάδες το 2026 σε σύγκριση με το να μην υπήρχε το Ταμείο. Ακολουθεί η Ιταλία με ώθηση άνω των 2 ποσοστιαίων μονάδων το 2026 και η Πορτογαλία.
- Τα χρόνια μετά το 2026, η ώθηση από τους πόρους του Ταμείου εξασθενεί αλλά και πάλι η Ελλάδα εμφανίζεται να δέχεται ώθηση άνω του 1,5% στην ανάπτυξη ακόμη και το 2030. Μάλιστα, στις εκτιμήσεις της αυτές, η Κομισιόν δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη τις μεταρρυθμίσεις και γι’ αυτό υπάρχει μεγάλη απόκλιση από την κατά 7% ώθηση στο ΑΕΠ που προβλέπει η ΤτΕ.
- Η Ελλάδα είναι η χώρα που θα δεχθεί τη μεγαλύτερη ώθηση ως προς τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με βάση τις εκτιμήσεις της Κομισιόν και ακολουθούν Ιταλία και Ισπανία όπου αναμένεται να δούμε 250.000 νέες θέσεις εργασίας.
- Η Ιταλία είναι με μεγάλη διαφορά η χώρα με το υψηλότερο κόστος δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, σχεδόν 800.000 ευρώ και ακολουθεί η Ελλάδα. Στην Ιταλία θα δημιουργηθούν οι λιγότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με το μέγεθος του Σχεδίου. Η Oxford Economics εκτιμά ότι αυτό οφείλεται στα μεγάλα ποσά που προβλέπεται να διατεθούν από το Ταμείο για να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε ψηφιακές και καινοτόμες τεχνολογίες καθώς και στις αδυναμίες της αγοράς εργασίας, για τις οποίες ωστόσο θα εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις.
