Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: Με τα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν, ο κρατικός προϋπολογισμός επιβαρύνεται με επιπλέον 1 δισ. ευρώ παρά το γεγονός ότι οι επιδοτήσεις των λογαριασμών ενέργειας θα χρηματοδοτηθούν με τους πόρους του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Άλλα δημοσιονομικά περιθώρια για να χρηματοδοτηθούν μέτρα στήριξης αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν καθώς για να ανακοινωθούν και νέα μέτρα στήριξης θα πρέπει να αποφασιστεί ότι θα αυξηθεί το πρωτογενές έλλειμμα άρα και το χρέος.
Και πόσο μπορεί να αυξηθεί το έλλειμμα; Όταν την Παρασκευή η DBRS αναβάθμισε το αξιόχρεο της χώρας ώστε να μας απομένει μια βαθμίδα για την επενδυτική, ουσιαστικά έστειλε και το «μήνυμα»: Αναβαθμίζουμε διότι η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να ασκεί συνετή δημοσιονομική πολιτική. Άρα, πρόσθετα χρήματα μπορούν να δοθούν αν προκύψει και δημοσιονομικός χώρος. Θα προκύψει όμως; Διότι αν επιμείνουν αυτές οι τιμές στα τρόφιμα και στα καύσιμα, η κατανάλωση θα αρχίσει να υποχωρεί. Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν δεδομένο ότι θα αρχίσουν να χάνουν πόρους από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα για όλο το χρονικό διάστημα που βενζίνη και πετρέλαιο θα παραμένουν στα ύψη.
Αυτή λοιπόν είναι η πραγματικότητα: από το πρώτο κιόλας τρίμηνο έχουμε φορτώσει ένα δισ. ευρώ στο έλλειμμα σε μια χρονιά που προβλεπόταν ούτως ή άλλως ότι θα είναι ελλειμματική. Δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι τα χρήματα που έχει το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης θα φτάσουν για τις επιδοτήσεις ρεύματος μέχρι και το τέλος της κρίσης (σ.σ ας φανταστούμε την απόγνωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων χωρίς τις επιδοτήσεις που ξεπερνούν τα 650 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση) οπότε είναι πιθανό να χρειαστεί να βάλει… πλάτη ο προϋπολογισμός και γι’ αυτό το μέτωπο.
Προφανώς τα βλέμματα στρέφονται και προς την Ευρώπη. Όμως, στο οικονομικό επιτελείο κρατούν μικρό καλάθι. Επιδοτήσεις των ευρωπαϊκών χωρών - ένα αντίστοιχο πακέτο με το Ταμείο Ανάκαμψης - δεν αναμένεται να αποφασιστούν σε αυτή τη φάση οπότε το ενδιαφέρον επικεντρώνεται αναγκαστικά είτε στο αν θα δοθεί ένα κοινό (φθηνό) δάνειο για να χρηματοδοτηθούν οι δαπάνες στήριξης των νοικοκυριών είτε στο αν θα αποφασιστούν μέτρα για να αποφευχθεί η ακραία κερδοσκοπία στην αγορά του φυσικού αερίου που εκτοξεύει και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η συγκράτηση της τιμής του φυσικού αερίου και του ρεύματος, ασφαλώς και θα αποτελέσει βοήθεια για την Ελλάδα καθώς η στήριξη των νοικοκυριών για το ρεύμα, συνιστά αυτή τη στιγμή τη νούμερο ένα προτεραιότητα και φυσικά την πιο δαπανηρή παρέμβαση. Όσο για το δάνειο, ναι μεν βοηθάει το ενδεχόμενο φθηνότερο δανεισμού ωστόσο, δεν παύει να είναι δανεισμός. Με χρέος 355 δισ. ευρώ και χωρίς επενδυτική βαθμίδα, η Ελλάδα βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση από τις αγορές. Ασφαλώς η στήριξη των νοικοκυριών είναι προτεραιότητα για να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση η αναπτυξιακή πορεία της χώρας αλλά από την άλλη, εξίσου απαραίτητο κρίνεται και το να αποφευχθεί ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός.
Από τον Μάιο και μετά τις γαλλικές εκλογές, όλοι ελπίζουν ότι το τοπίο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει. Προφανώς το κρίσιμο είναι να τελειώσει ο πόλεμος. Διότι μόνο έτσι θα μπορέσουν και οι Ευρωπαίοι να αποφασίσουν ποιοι θα είναι τελικώς οι δημοσιονομικοί στόχοι που θα μπουν για το 2023 και τα επόμενα χρόνια. Τι είναι αυτή τη στιγμή το πιο πιθανό; Ότι και το 2023, η Ευρώπη δεν θα ζητήσει την τήρηση αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων και ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας, ουσιαστικά θα πάει πιο πίσω στον χρόνο.
