Αφού εγκατέλειψε τον καθολικό αρνητισμό που το χαρακτήριζε κατά τα 70ς…
Αφού κατά τα 80ς -έστω και αν ο χυδαίος κουτσογεωργισμός έβρισκε αντίδοτο στον μεταρρυθμισμό του Πεπονή, του Μαγκάκη και του Αυγερινού- κυβέρνησε με βολονταρισμό, λαϊκισμό και αμετροέπεια, βλάπτοντας την οικονομία την οποία καταχρέωσε, την παιδεία που καταβαράθρωσε και την κοινωνία που εξαχρείωσε… (Και ας μη μιλήσουμε για πολιτισμικές αξίες και σκυλάδικα-«πολιτισμικά κέντρα»…)
Κατά τα 90ς, ήδη επί Ανδρέα μάλιστα, το ΠΑΣΟΚ έδειξε στοιχεία αφομοίωσης της ηθικής της ευθύνης, εν πολλοίς συμπυκνούμενα στη φράση του ιδρυτή του: «ή η Ελλάδα θα εξαφανίσει το χρέος ή το χρέος θα εξαφανίσει την Ελλάδα»… Με τον Αλέκο Παπαδόπουλο να ενσαρκώνει αυτή τη νέα φιλοσοφία.
Όταν, μάλιστα, η χώρα -με μεγάλη ευθύνη και της «εκπασοκισμένης» ΝΔ του Κώστα Καραμανλή- πλησίασε δραματικά στη δεύτερη εκδοχή του διλήμματος, το βενιζέλειο ΠΑΣΟΚ επωμίστηκε τον μεγαλύτερο πολιτικό σταυρό, συγκυβερνώντας με την έως τότε ΝΔ των Ζαππείων και των μνημονίων. Με αποτέλεσμα, λόγω του καταβληθέντος τιμήματος (και με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης αναζωογονημένο) το κόμμα στη φώφεια φάση του, όπως και στην ανδρουλάκεια στη συνέχεια, να αναδείξει σε μείζον πρόταγμα τη διατήρηση μιας νέας άμωμης και άσπιλης πολιτικής παρθενίας, κάτι σαν κομματικό ιδρυματισμό.
Επιλογή που θα του είχε αφαιρέσει κάθε πολιτική χρησιμότητα, αν η λαϊκή ψήφος είχε διαμορφώσει το κομματικό μας σύστημα ως ατελή δικομματισμό ή σύστημα των δυόμισι κομμάτων: Εκεί όπου μεταξύ των δύο αισθητά υπερεχόντων κομμάτων υπάρχει ένα μικρό τρίτο, το οποίο όμως είναι απαραίτητος κυβερνητικός εταίρος, αφού χωρίς τη συνδρομή του δεν προκύπτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. (Ευτυχώς, όμως, για το ΠΑΣΟΚ η αυτοδυναμία της ΝΔ τού επέτρεψε να διαφυλάξει αυτή τη φορά την παρθενία του, έστω και τόνωσε τον κομματικό ιδρυματισμό του…).
Ωστόσο, έτσι, η εξέλιξη των πραγμάτων οδήγησε σε μια συνθήκη όλως βλαπτική για τη δομή και τη λειτουργικότητα του όλου πολιτικού συστήματος της χώρας, που ουσιαστικά απετέλεσε τον παράδεισο του αντισυστημισμού των άκρων: Με τη συριζαϊκή αριστερά να διαλύεται και με το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ να μην ανακάμπτει σε βαθμό κάλυψης του δημιουργούμενου κενού, από τη μια τα αριστεροδεξιά άκρα εκτινάσσονται, από την άλλη ως μόνη ισχυρή ενδοσυστημική δύναμη κυριαρχεί και δεσπόζει, σχεδόν ασκώντας ηγεμονία, μια ΝΔ που φθείρεται και φθίνει. (Φθίνει εκλογικά… Φθίνει κοινωνικά -έστω και αν δεν είναι η κύρια υπεύθυνη γι’ αυτά τα προβλήματα- κατεξοχήν λόγω ακρίβειας και κρίσης στέγης… Φθίνει θεσμικά, με την υπόθεση των υποκλοπών -κυρίως εις βάρος ηγετικού στελέχους της αντιπολίτευσης, για τις υπόλοιπες θα μπορούσαν να προβληθούν δικαιολογίες, πολιτικές τουλάχιστον-, αλλά και με τον χειρισμό του δράματος των Τεμπών… Φθίνει όμως και ηθικά, λόγω της -εξαιρετικά επωφελούς στον «αντισυμβαλλόμενο»- ώσμωσής της με ισχυρότατα μιντιακοεπιχειρηματικά συμφέροντα… Φθίνει, δε, τέλος και λόγω του ενδοκομματικού εμφύλιου, που δεν οφείλεται μόνο στο μίσος και τη λύσσα της λαϊκιστικής-«πατριωτικής» δεξιάς απέναντι στον Μητσοτάκη, αλλά αποτελεί αποτέλεσμα του τεράστιου λάθους του τελευταίου να σχηματίσει υπουργικό συμβούλιο με …70 μέλη -έξι φορές περισσότερα από τους υπουργούς της γαλλικής Δημοκρατίας- κάτι που δημιουργεί πικρίες στο σύνολο των μη υπουργοποιηθέντων βουλευτών της ΝΔ…)
*
Το φέρνουν λοιπόν οι συνθήκες, ώστε η μόνη ισχυρή ανορθωτική δυναμική που θα μπορούσε στην παρούσα συγκυρία να δοθεί να εξαρτάται από τον αριθμό των πολιτών που θα προσέλθουν στις κάλπες της προσεχούς Κυριακής: Ως προσπάθεια κάλυψης από τους πολίτες του μέτρου του κενού που αφήνει η διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ… Ως απάντηση στην ενδυνάμωση των άκρων… Ως δημιουργία φράγματος και εναλλακτικής λύσης απέναντι στη φθειρόμενη ΝΔ…
Έρχεται, όμως, ένας εκ των υποψηφίων -ο πλέον άπειρος και ο πλέον αμετροεπής, ταυτόχρονα δε ο πιο δυσανεκτικός στης κριτική- και χαρακτηρίζει … «δεξιά μπούκα» ενδεχόμενη μαζική συμμετοχή. Οπότε σκέπτεται κανείς: ΟΙ Ναζί είχαν εβραιόμετρο, αλλά και μέτρο υπολογισμού της καθαρότητας του αίματος κάθε ανθρώπου, προκειμένου αυτός να ανήκει στην Αρεία φυλή. Θα αναζητηθεί και πασοκόμετρο ή, αντίστοιχα, μηχανισμός μέτρησης κάποιου πολίτη, προκειμένου να καταγραφεί ως μίασμα; Και αν πολλοί κεντρώοι ψηφοφόροι, κάνοντας ιεράρχηση κινδύνων ή/και προσδοκιών, κάποια στιγμή έδωσαν συγκυριακά την ψήφο τους στη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούνται πλέον απόβλητοι και ακατάλληλοι να μετάσχουν σε εσωκομματική διαδικασία του ΠΑΣΟΚ;
Λες και το ΠΑΣΟΚ να θέλει να αρνηθεί την ανορθωτική ευκαιρία που του δίνει η Ιστορία… (Πάντως ψηφοφόρους διώχνει και η επιλογή τού -μαχητή πάντως, αλλά όχι πάντα με τα πιο καθαρά μέσα- κ. Ανδρουλάκη να μειώσει τις εσωκομματικές κάλπες σε περιοχές, όπως στην Αττική, όπου η προσωπική του απήχηση δεν είναι τεράστια, ίσως γιατί οι εκεί ψηφοφόροι τον συνδυάζουν με κάτι …βουκολικό.)
*Ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι συγγραφέας του έργου «Ελευθέριος Βενιζέλος, Πλαστουργός Ιστορίας, ο άνθρωπος, ο θρύλος, το πολιτικό αποτύπωμα», που κυκλοφορεί τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Πατάκη. Είναι επίσης συγγραφέας του έργου «Το πολιτικό Σύστημα των ΗΠΑ, Ένας ιδιόρρυθμος δικομματισμός», που εξεδόθη το 2012 από τις εκδόσεις Πατάκη.
