Συχνά η τεχνολογία θεωρείται απλώς ένα τεχνοκρατικό εργαλείο. Τα τρία χρόνια του gov.gr, αποδεικνύουν πόσο μακριά από την πραγματικότητα βρίσκεται αυτή η αντίληψη.
Στην προκειμένη περίπτωση η τεχνολογία αποτέλεσε πολύτιμο σύμμαχο στον σχεδιασμό μιας μεταρρύθμισης που ευνοεί τους λιγότερους προνομιούχους.
Τους κατοίκους των απομονωμένων νησιών. Τους αναπήρους που ταλαιπωρούνταν πολλαπλάσια για να επικοινωνήσουν με το κράτος. Τη μονογονεϊκή οικογένεια. Τον ελεύθερο επαγγελματία που θέλει να κάνει έναρξη ατομικής επιχείρησης χωρίς να πρέπει να κάνει προεγγραφή στο ΓΕΜΗ και να ταλαιπωρείται μέρες για ένα απλό χαρτί. Αυτοί είναι οι πρώτοι μεγάλοι ωφελημένοι από την ψηφιακή επανάσταση.
Κι είμαστε μόλις στη μέση της διαδρομής. «Έχουμε 1.514 υπηρεσίες στο gov.gr. Στόχος είναι σε μια τετραετία όλο το Δημόσιο να έχει μπει στην πλατφόρμα, να παρέχουμε ψηφιακά το σύνολο των υπηρεσιών του κράτους», δηλώνει στο Liberal ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Πιερρακάκης με αφορμή την εκδήλωση «3 χρόνια gov.gr».
Ένα εργαλείο που γλίτωσε πέρυσι το μέσο πολίτη με πάνω από 100 ουρές, μέσα από περίπου 800 εκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές (772 εκατ. για την ακρίβεια) από μόλις 8,8 εκατ. το 2018.
Πώς ξεκίνησαν όλα
Τίποτα φυσικά δεν έγινε ως δια μαγείας. Έπρεπε καταρχήν να δημιουργηθεί υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που θα έπαιρνε αρμοδιότητες, διαδικασίες και βάσεις δεδομένων από όλα τα αρμόδια υπουργεία, όπως και έγινε τον Ιούλιο του 2019. Μια νέα δομή που θα συγκέντρωνε τα πάντα σε ένα σημείο αναφοράς, βάσεις του Δημοσίου που μέχρι πριν μια τριετία δεν μιλούσαν μεταξύ τους, που αδυνατούσαν ως τότε να συνεννοηθούν, όπως και έγινε τον Ιούλιο του 2019.
«Έπρεπε να χαρτογραφηθούν τα δικά μας μητρώα», όπως είπε χθες ο Κυρ. Πιερρακάκης, να διασυνδεθούν και έτσι να γίνει μια σιωπηρή οργανωσιακή δουλειά με το gov.gr να αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη ύλη για να αρχίσει σταδιακά η παροχή περισσότερων ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Έτσι το 112 ετέθη ως πρώτη προτεραιότητα.
Στα διόδια χρησιμοποιείται πλέον ο ίδιος πομποδέκτης, η δήλωση γέννησης του παιδιού απλουστεύθηκε, το φαξ καταργήθηκε, με αποκορύφωμα τη Covid που επιτάχυνε τα πάντα, φέρνοντας το gov.gr δυο μήνες νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό. Στην πανδημία, οι μετακινήσεις έγιναν εφικτές χάρη στο 13033, οι ασφαλισμένοι εξυπηρετήθηκαν με την άυλη συνταγογράφηση, ενώ η διαδρομή της ψηφιακής πύλης συνεχίζει με τη Βίβλο ψηφιακού μετασχηματισμού και τη μετάβαση στο 5G και στα ζητήματα Fiber to the Home.
Γιατί επιλέγουν την Ελλάδα
Η δυναμική στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης και το γεγονός της μεταφοράς όλων των δεδομένων του κράτους στο cloud, στο υπολογιστικός νέφος, συνδέονται με την επόμενη εξέλιξη. Την παρουσία τόσων μεγάλων κολοσσών από το χώρο της τεχνολογίας στη χώρα. Με τις επενδύσεις που έχουν ανακοινώσει την τελευταία τριετία η Microsoft, η Amazon και η Google, η Ελλάδα θα είναι σύντομα μια από τις ελάχιστες χώρες της ΕΕ που θα έχει στο έδαφός της επενδύσεις και από τους τρεις «hyperscalers», τους κολοσσούς στον χώρο του publicCloud. Και βέβαια, υπάρχουν και πολλές ακόμα, όπως της DigitalRealty.
Ανοίγονται με άλλα λόγια νέοι δρόμοι, νησιά όπως η Νάξος αποτελούν διεθνή case studies, και κυρίως όλο το κράτος και πολλά και διαφορετικά υπουργεία σπεύδουν πλέον να συνεργαστούν με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για να προβάλλουν τις δικές τους ψηφιακές υπηρεσίες. Δημιουργείται μια άγνωστη για τη χώρα κουλτούρα συνεργασίας στο Δημόσιο, με οριζόντιες πολιτικές υπό κεντρική κρατική καθοδήγηση, πρακτική αδιανόητη στο παρελθόν. Επίσης, με το πρόγραμμα «ΜΙΤΟΣ» η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα που μετράει τον εαυτό της καθ' ολοκληρίαν, πόσες συνολικά διαδικασίες που έχουμε το Δημόσιο, έχοντας αποτιμήσει ήδη τις πρώτες 5.000.
Εύσημα από το εξωτερικό
Η δουλειά που γίνεται στην Ελλάδα δεν περνάει απαρατήρητη στο εξωτερικό. «Η πρόοδος που επιτύχατε είναι ενθαρρυντική όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες», είπε χθες αποδίδοντας τα εύσημα στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αναγνωρίζοντας ότι η Ελλάδα έχει καλύψει ένα μεγάλο κομμάτι του χαμένου εδάφους.
«Αποδείξαμε ότι πράγματα που θεωρούσαμε ότι στην Ελλάδα δεν μπορούν να γίνουν γίνονται και τώρα νομίζω ότι έχουμε αποκτήσει και την τεχνογνωσία για να τρέξουμε ακόμα πιο γρήγορα στο μέλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κυρ. Μητσοτάκης, θέτοντας ένα ακόμη στόχο της επόμενης τετραετίας, την ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές, όπως στην Εσθονία (έχει εκλογές το Μάρτιο). Στη χώρα της Βαλτικής, οι μισοί πολίτες ψηφίζουν μέσω e-voting, με απόλυτα διασφαλισμένα και ασφαλή συστήματα.
Το θεωρώ αδιανόητο, είπε ο Πρωθυπουργός, ότι αυτό δεν θα μπορούσε ή δεν θα έπρεπε να γίνεται στη χώρα μας, τουλάχιστον για αυτούς οι οποίοι ζουν εκτός Ελλάδος, για να μπορούν να ψηφίζουν από το εξωτερικό όλοι όσοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει πολύ ακόμη δουλειά μπροστά. Και ο στόχος των επόμενων χρόνων για ψήφο ηλεκτρονικά και την ψηφιακή παροχή του 100% των υπηρεσιών του κράτους είναι απόλυτα ρεαλιστικός. Απλώς χρειάζεται δουλειά, τίποτα περισσότερο.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα εφαρμογών
Η ταυτοποίηση του πολίτη από πολλούς δημόσιους φορείς με τη χρήση μόνο ενός «κλικ», μέσω της υπηρεσίας του gov.gr, είναι από τις πιο δημοφιλείς υπηρεσίες του σημερινού μηχανισμού. Έτσι δεν χρειάζεται ο πολίτης να μαζεύει έγγραφα και να τα περιφέρει από υπηρεσία σε υπηρεσία, προκειμένου να εκδώσει ένα πιστοποιητικό.
Εξίσου δημοφιλής, η ηλεκτρονική έκδοση άδειας οδήγησης μέσα σε λίγες ημέρες, αλλά και το γεγονός ότι σε όλα τα διόδια χρησιμοποιείται πλέον ο ίδιος πομποδέκτης.
Ένα εύγλωττο παράδειγμα μείωσης της γραφειοκρατίας είναι αυτό των ΚΕΠ, τα οποία το 2022 εξέδωσαν 45.381 πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης, δηλαδή 98% λιγότερα σε σχέση με πριν τρία χρόνια, διότι, πλέον, μπορούν να εκδοθούν ψηφιακά.
Εξίσου δημοφιλής, η εφαρμογή my Health αλλά και η ενίσχυση τηλεπικοινωνιακών υποδομών, ώστε κάθε σπίτι, σε σύντομο χρονικό διάστημα να έχει πρόσβαση σε υψηλής ταχύτητας ίντερνετ σε χαμηλό κόστος, η οπτική ίνα στα σχολεία και η ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου.
