«Το Σύνταγμα είμαστε εμείς και είμαστε παντού»

«Το Σύνταγμα είμαστε εμείς και είμαστε παντού»

Αυτό ήταν ένα από τα συνθήματα του καλοκαιριού του 2011 και χαρακτήριζε όλη την περίοδο του αντιμνημονιακού αγώνα. Ήταν η απόλυτη άρνηση των θεσμών της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και η αναγόρευση του πεζοδρομίου σε ρυθμιστή και εκφραστή του πολιτεύματος.

Ο αντιμνημονιακός αγώνας, εκτός από την ριζική ανατροπή του πολιτικού σκηνικού—ας θυμηθούμε τα αποτελέσματα των εκλογών του Μαϊου του 2012—προκάλεσε ένα βαθύτατο διχασμό στο κοινωνικό σώμα και απελευθέρωσε δυνάμεις που πλέον δεν τιθασεύονται. Η μνημονιακή περίοδος έληξε, αλλά ο ανορθολογισμός και ο αντισυστημισμός παρέμειναν. Η δεκαετία του 2010 φαίνεται πως αποτελεί τομή στη Μεταπολιτευτική μας Δημοκρατία.

Μπορούμε να λέμε πως από το 1974 μέχρι και το 2009 είχαμε μια κοινωνικοπολιτική ζωή με πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τα οποία όμως στη συνέχεια ανατράπηκαν με τρόπο ριζικό. Φαινόμενα συγκροτημένης κοινωνικής απείθειας δε θυμάμαι να είχαμε. Σε αυτά τα 35 χρόνια η πόλωση βρισκόταν στο πολιτικό επίπεδο, εντός του συστήματος που κανένα κόμμα δεν αμφισβητούσε έμπρακτα. Σύνθημα σαν αυτό του τίτλου του άρθρου δεν ακούστηκε. Όλο το πολιτικό παιχνίδι, ακόμα και στις πιο έντονες στιγμές του, δεν αμφισβητούσε το μεταπολιτευτικό μοντέλο.

Το τραύμα της δεκαετίας του 2010 που αποτυπώθηκε με όλη την ένταση του στο δημοψήφισμα του 2015, μπορεί σήμερα να μην πονά τόσο, όμως η πληγή δεν έκλεισε. Και αυτό συμβαίνει για δύο λόγους.

1.Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης φωλιάζουν δυνάμεις που αμφισβητούν όχι μόνο τους θεσμούς, αλλά και τα όσα απορρέουν από τον ορθό λόγο και τα επιτεύγματα της επιστήμης. Μέχρι και το 2009 η εκάστοτε αξιωματική αντιπολίτευση, όσο δομική και αν ήταν, δεν αμφισβητούσε θεσμούς και επιστήμη. Άλλωστε, ο μετέπειτα κυβερνητικός εταίρος του Α. Τσίπρα, από το βήμα της βουλής το 2011, καλούσε τους πολίτες σε στάση, επικαλούμενος το άρθρο 120 του Συντάγματος. Δεν το ξεχνάμε.

2.Οι ανορθολογικές φωνές, οι συνωμοσιολόγοι, οι κάθε λογής αντισυστημικοί, εμφανίστηκαν στη δεκαετία του 90. Μέσα στον πλούτο και στην ευμάρεια αυτής της περιόδου αντιμετωπίστηκαν ως γραφικοί, ως φολκλόρ των ΜΜΕ και διασκεδαστές. Όταν άρχισαν να κόβονται τα εισοδήματα με τα μνημόνια, όλοι αυτοί συγκροτήθηκαν σε σώμα στο Σύνταγμα. Την πάνω με την κάτω πλατεία τη χώριζαν κάτι ψιλά γράμματα τότε. Συνυπήρχαν μια χαρά κάτω από κοινά συνθήματα και κοινές στοχεύσεις.

Αν το 2011 προέκυψαν οι «αγανακτισμένοι», σήμερα οι «θεματοφύλακες του άρθρου 120» είναι η λογική συνέχεια τους, με μια ενδιάμεση στάση στον Σώρρα.

Με απλά λόγια οι «θεματοφύλακες» ήρθαν για να μείνουν. Αν μεθαύριο, λόγω ενός άλλου γεγονότος, πάρουν μια άλλη ονομασία, αυτό ελάχιστη σημασία έχει. Οι αντιλήψεις και οι συμπεριφορές θα παραμείνουν οι ίδιες και θα επηρεάζουν τις ζωές μας, όπως τις επηρέασαν οι «αγανακτισμένοι» και όπως την επηρεάζουν σήμερα «οι θεματοφύλακες». Γι΄αυτό και η αντιμετώπιση τους θα πρέπει να είναι αποφασιστική και άμεση.

Όποιος πιστεύει ότι με το τέλος της πανδημίας αυτοί οι «τύποι» θα εξαφανιστούν πλανάται πλάνην οικτράν. Βρήκαν κενό χώρο από το 2011, μπήκαν και θα παραμείνουν.