Στην ανάδειξη και τη λειτουργία -με συγκεκριμένες χρήσεις- του συνόλου του οικοδομικού τετραγώνου του αρχαιολογικού χώρου του Αγίου Δημητρίου της Θεσσαλονίκης, στοχεύει στρατηγικό σχέδιο (master plan) το οποίο θα εκπονήσουν άμεσα οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού σε συνεννόηση και συνεργασία με τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης· η δε εκπόνηση του στρατηγικού σχεδίου γίνεται βάσει οδηγιών της υπουργού Λίνας Μενδώνη στις παραπάνω αρμόδιες υπηρεσίες.
Αυτό αναφέρει – μεταξύ άλλων – το ΥΠΠΟ σε ανακοίνωσή του, κατά την οποία η υπουργός Πολιτισμού πραγματοποίησε ευρεία σύσκεψη στη Θεσσαλονίκη, με θέμα την ανάδειξη του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου, ο οποίος περιβάλλει τη Βασιλική του Αγίου Δημητρίου, τα ποικίλα αρχαιολογικά κατάλοιπα βορείως του Ναού και το Μουσείο της Κρύπτης.
Υπενθυμίζουμε ότι είχε προηγηθεί αυτοψία στο χώρο της υπουργού και των αρμοδίων υπηρεσιακών στελεχών προ ενός περίπου μηνός. Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου αποτελεί μείζον τοπόσημο για τη Θεσσαλονίκη, τα βυζαντινά μνημεία της οποίας, εν οις και ο συγκεκριμένος ναός, έχουν ενταχθεί στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε θέματα συνολικής διαχείρισης και ανάδειξης των αρχαιολογικών καταλοίπων, όπως του ρωμαϊκού λουτρού, που ταυτίζεται με το χώρο του Μαρτυρίου του Αγίου, των προσκτισμάτων βόρεια και δυτικά της Βασιλικής, όπου εκτεινόταν το αίθριο με τη Φιάλη, των δύο μεταβυζαντινών παρεκκλησίων. Προτεραιότητα αποτελεί η ανάδειξη του συνόλου του περιβάλλοντος το Ναό αρχαιολογικού χώρου, προκειμένου να καταστεί επισκέψιμος και προσβάσιμος στο σύνολό του, καθώς και η δημιουργία βασικών υποδομών για την εξυπηρέτηση του μεγάλου αριθμού προσκυνητών και επισκεπτών του Ναού.
Το στρατηγικό σχέδιο
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, στο στρατηγικό σχέδιο θα καταγράφεται αναλυτικά η υφιστάμενη κατάσταση, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, οι χρήσεις γης, προκειμένου να οριστούν οι άξονες παρέμβασης, ώστε να διαμορφωθεί το πλαίσιο των επιμέρους αναγκαίων μελετών για τη συνολική ανάδειξη του μνημειακού χώρου του Αγίου Δημητρίου και την ένταξή του στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Στόχος είναι οι προδιαγραφές για την εκπόνηση του στρατηγικού σχεδίου να έχουν ολοκληρωθεί και να τύχουν της γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου ως το τέλος Οκτωβρίου τρέχοντος έτους.
Ο Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου και ο περιβάλλων χώρος. Τοπογραφικό Διάγραμμα-Ορθοφωτογράφηση. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Η Βασιλική του Αγίου Δημητρίου, τόπος λατρείας του Αγίου Δημητρίου, μνημείο εγγεγραμμένο, από το 1988, στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, αποτελεί διαχρονικά το σημαντικότερο προσκυνηματικό κέντρο όχι μόνον της Θεσσαλονίκης αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Η Κρύπτη, η οποία σήμερα λειτουργεί ως μουσειακός χώρος, ήταν ο πρώτος χώρος λατρείας του Αγίου Δημητρίου, επί της οποίας ιδρύθηκε η πρώτη Βασιλική του 5μ.Χ. και στη συνέχεια το 620 π.Χ η μεγάλη πεντάκλιτη Βασιλική. Στην Κρύπτη εκτίθενται ευρήματα τα οποία διασώθηκαν από την πυρκαγιά του 1917, αρχιτεκτονικά γλυπτά του 5ου αιώνα και 6ου/7ου αιώνα, γλυπτά του 11ου - 14ου αιώνα, καθώς και ανασκαφικά ευρήματα, όπως νομίσματα, και κεραμική του 5ου - 14ου αιώνα. Η Κρύπτη αποτελεί επισκέψιμο μουσειακό χώρο και λειτουργεί με την ευθύνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης.
Στην σύσκεψη μετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο προϊστάμενος του Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου Πανοσιολογιώτατος αρχιμ. Δαμασκηνός, η Ελισάβετ Τσιγαρίδα, αν. προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστύλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Θεμιστοκλής Βλαχούλης, η Ιουλία Παπαγεωργίου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και η Φλώρα Καραγιάννη, τμηματάρχης Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της ΕΦΑΠΟΘ.
Κεντρική φωτ.: Ο Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου. Άποψη από ΒΔ. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Επιμέλεια κειμένου: Νεκταρία Μαραγιάννη
