Κλιματική αλλαγή και πολιτιστικό απόθεμα στο παρόν και το μέλλον
Αρχαιολογικός χώρος Δελφών. Φωτ.: Areion Stefanidis, πηγή φωτ,: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός
Αρχαιολογικός χώρος Δελφών. Φωτ.: Areion Stefanidis, πηγή φωτ,: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός
Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023

Κλιματική αλλαγή και πολιτιστικό απόθεμα στο παρόν και το μέλλον

Μουσική Μάνου Χατζιδάκι και στίχοι Νίκου Γκάτσου από τον «Εφιάλτη της Περσεφόνης» ενδύουν το τηλεοπτικό σποτ της φετινής διοργάνωσης του θεσμού Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός. Γυρισμένο στον αρχαιολογικό χώρο της Μεγαλόπολης Αρκαδίας το σποτ καταγράφει τη σύζευξη πολιτισμού (αρχαιολογικός χώρος) και φυσικού τοπίου και συνάδει με τη θεματική του εφετινού θεσμού: την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της όχι μόνο στη ζωή μας αλλά και στο πολιτιστικό απόθεμα, υλικό και άυλο, στο παρόν και το μέλλον.

«Επιλέξαμε την κλιματική αλλαγή, μια θεματική η οποία είναι διαρκώς επίκαιρη. Ήδη αντιμετωπίζουμε, ο καθένας από τη θέση που βρίσκεται και από τη δουλειά που κάνει, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής την οποία είναι ορθότερο να τη λέμε κλιματική κρίση. [...] Σήμερα που μιλάμε, οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία μας δεν κινδυνεύουν από την κλιματική αλλαγή. Οφείλουμε, όμως, να προλάβουμε τις επιπτώσεις. Η πρόληψη είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε. [...]

H κλιματική κρίση επιφέρει πτυχές και στη δημιουργία πολιτισμού όπως και των καλλιτεχνών […] Οι προφητικοί στίχοι του Γκάτσου τονίζουν την επίδραση που έχει το περιβάλλον στους καλλιτέχνες, δημιουργούνται έργα εμπνευσμένα από αυτό», σημείωσε – μεταξύ άλλων – η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την παρουσίαση του προγράμματος του θεσμού Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023.

Η παρουσίαση έγινε από κοινού με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιώργο Κουμεντάκη, το μεσημέρι της Παρασκευής 30 Ιουνίου, στην Εθνική Λυρική Σκηνή η οποία αναλαμβάνει την οργανωτική και διοικητική ευθύνη του θεσμού.

Ο Γιώργος Κουμεντάκης και η Λίνα Μενδώνη. Φωτ.: Μ. Κυρίτση, πηγή φωτ.: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός

Οι 70 προτάσεις – συνολικά υποβλήθηκαν 339 προτάσεις όπως σημείωσε ο κ. Κουμεντάκης– που επελέγησαν από ειδική επιτροπή του ΥΠΠΟ καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα πεδίων καλλιτεχνικής έκφρασης και φέρνουν σε δημιουργικό διάλογο τον σύγχρονο πολιτισμό με την πολιτιστική κληρονομιά.

Πρόκειται για 70 υψηλού επιπέδου και άρτιων προδιαγραφών πολιτιστικές παραγωγές, οι οποίες θα παρουσιαστούν σε 70 αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία, σε 12 περιφέρειες της Ελλάδας.

Συνολικά, το πρόγραμμα περιλαμβάνει 140 εκδηλώσεις θεάτρου, μουσικής, παραστάσεων/δράσεων για παιδιά και εφήβους, χορού, εικαστικών/περφόρμανς και μουσικού θεάτρου σε αρχαία θέατρα, κάστρα, μνημεία, μουσεία, μονές, εκκλησίες, τζαμιά και σπήλαια για περίπου δύο μήνες, από τις 5 Ιουλίου έως και τις 31 Αυγούστου 2023. Προσφέροντας μια σπάνια πολιτιστική εμπειρία σε μοναδικούς αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.

«Οι παραγωγές θα παρουσιαστούν στην περιφέρεια και όχι στην Αττική» δεδομένου των εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο αρκετών φεστιβάλ στην Αττική, ενώ «υπάρχουν λόγοι που επιλέγονται συγκεκριμένοι χώροι και μουσεία», διευκρίνισε η Λίνα Μενδώνη. 

Πηγή: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός

Ο προϋπολογισμός της εφετινής διοργάνωσης ανέρχεται σε 2.232.000 ευρώ τα οποία υπάγονται στον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΠΟ. Από τα 2.232.000 ευρώ, στο θέατρο δίνονται 632.400 ευρώ, στη μουσική 520.800 ευρώ, στις παραστάσεις / δράσεις για παιδιά και εφήβους 334.800 ευρώ, στο χορό 316.200 ευρώ, στα εικαστικά / περφόρμανς 279.000 ευρώ και στο μουσικό θέατρο 148.000

Οι παραγωγές ανήκουν στους καλλιτέχνες, οι οποίοι, μετά τη διήμερη παρουσίασής τους στο πρόγραμμα του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», θα έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν την παραγωγή τους, όπου και όποτε επιθυμούν.

Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας. Πηγή φωτ.: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός

Εφέτος, εντάσσονται 25 νέοι χώροι στον ήδη πλούσιο κατάλογο των συνολικά 70 αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων που φιλοξενούν τις εκδηλώσεις του θεσμού Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός 2023.

Οι νέοι χώροι ταξιθετούνται από τους ανεμόμυλους στη Χώρα της Αμοργού έως το πρώην Περίπτερο Πικιώνη, νυν «π» (Παγκόσμιο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού) στους Δελφούς, από το Ιερό Προσκύνημα της Ιεράς Καρδίας του Ιησού στο Εξώμβουργο της Τήνου στην Κόκκινη Εκκλησιά στο Βουργαρέλι Άρτας και από το Παλάτι Ιουστινιάνι και τη Σκοτεινή Φυλακή στο Κάστρο της Χίου έως το Νεκρομαντείο του Αχέροντα στην Πρέβεζα, αναφέρει το Υπουργείο Πολιτισμού.

Θεματικοί άξονες

Τον ελληνικό πολιτισμό προβάλλει και ο θεσμός Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός, στηρίζοντας τους ανθρώπους της τέχνης που –μεταξύ άλλων– ζουν και εργάζονται στην περιφέρεια. Ενώ, κάθε χρονιά –η εφετινή, 2023, είναι η τέταρτη συναπτή του θεσμού– δημιουργούνται  συνθήκες απασχόλησης για έναν σημαντικό αριθμό εργαζομένων στον πολιτισμό αλλά και εντόπιων συνεργατών.

Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας. Πηγή φωτ.: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός

Όσο για τους θεματικούς άξονες της τέταρτης διοργάνωσης, είναι ποικίλοι και είχαν ως απόρροια την κατάθεση προτάσεων που δεν περιορίζονται στην αναπαραγωγή δυστοπικών προβλέψεων, αλλά θέτουν ερωτήματα για μια σφαιρική θεώρηση του φαινομένου.

Οι προτάσεις που κατατέθηκαν και έγιναν δεκτές, περιλαμβάνουν φιλοσοφικές και αφηγηματικές προσεγγίσεις του φαινομένου της κλιματικής κρίσης, διερεύνηση προηγούμενων κλιματικών μεταβολών από το ιστορικό παρελθόν και της επίδρασής τους στον ανθρώπινο πολιτισμό, σημαντικές επιδράσεις στη χλωρίδα και την πανίδα, πιθανές υγειονομικές συνέπειες, αναβίωση ιών και βακτηρίων εξαιτίας της τήξης των πάγων, πρακτικές συνέπειες στο πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, μετακινήσεις πληθυσμών, απώλεια επαγγελμάτων και ανάδυση νέων, αναπροσαρμογή του αστικού τοπίου και της υπαίθρου εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των υδάτων, εκ νέου στροφή της ανθρωπότητας στο διάστημα και συνακόλουθες οικονομικές και ουτοπικές διαστάσεις του φαινομένου, τρόπους συναισθηματικής διαχείρισης της κρίσης από το άτομο και την κοινωνία και αναπροσδιορισμό της σχέσης της ανθρωπότητας με την πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και όραμα για θετική και παραγωγική αντιμετώπιση της κρίσης, πέρα από τα στεγανά της παραλυτικής απελπισίας.

Μουσείο Αρχαίας Πέλλας. Πηγή φωτ.: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός

«Το Υπουργείο Πολιτισμού, ήδη από το 2019, εργάζεται εντατικά, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για την πρόληψη των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην πολιτιστική κληρονομιά» υπενθύμισε η υπουργός Πολιτισμού και συμπλήρωσε: «Συνεργάζεται με ερευνητικούς φορείς και ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας, καθώς και με διεθνείς οργανισμούς, ενώ εκπονεί έργα και δράσεις προστασίας αρχαιολογικών χώρων και μνημείων εγγεγραμμένων στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO».

Αναλυτικά το πρόγραμμα των εκδηλώσεων Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023 εδώ

Οι εκδηλώσεις του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός 2023» προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού. Καταβάλλεται μόνο το αντίτιμο εισόδου του αρχαιολογικού χώρου, όπου υπάρχει. Η προκράτηση θέσης είναι υποχρεωτική.

Για την ακριβή ώρα έναρξης των παραστάσεων συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα του ΥΠΠΟ, πληροφορίες και προκρατήσεις: digitalculture.gov.gr, nationalopera.gr

Κεντρική φωτ.: Αρχαιολογικός χώρος Δελφών. Φωτ.: Areion Stefanidis, πηγή φωτ,: Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός