Iστορίες της εποχής που έμεινε στην ιστορία της τέχνης ως Ρωσική Πρωτοπορία, μιας εποχής που δεν υπήρξε μονοδιάστατο ή ενιαίο κίνημα και που διέσωσε –κυριολεκτικά και καθόλου μεταφορικά– από τη λήθη ο Γιώργος Κωστάκης, ξετυλίγονται στην έκθεση «50+1 ιστορίες από τη συλλογή Κωστάκη» που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 8 Ιουνίου (19:00) στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη (Μονή Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη).
Ορισμένες από τις ιστορίες και τα ερωτήματα που τίθενται μέσα από τα περισσότερα από 100 έργα και αρχειακό υλικό από τη συλλογή Κωστάκη –που εκτίθενται στην έκθεση– είναι τι θα μπορούσε να συνδέει τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, τον Τζάκσον Πόλοκ, τον Βασίλι Καντίνσκι, τον Λεβ Τρότσκι, τον Όσκαρ Γουάιλντ και την Γιόκο Όνο με εικαστικούς στη Ρωσία των αρχών του 20ού αιώνα, όπως ο Καζιμίρ Μαλέβιτς, η Λιουμπόβ Ποπόβα, ο Σολομών Νικρίτιν και ο Βλαντιμίρ Τάτλιν.
Καθώς και πώς μια έκθεση τέχνης που πραγματοποιήθηκε πριν από 100 χρόνια προκάλεσε έντονη αψιμαχία μεταξύ των καλλιτεχνών που συμμετείχαν σε αυτή, και πώς μια σπάνια έκδοση τυπώθηκε σε ταπετσαρία τοίχου. Ενδιαφέρουσα και η ιστορία για το πώς κατέληξε ένα έργο τέχνης να περνάει από ακτινογραφία σε ένα δημόσιο νοσοκομείο.
Γιώργιος Κωστάκης. Φωτ.: Ανρί Καρτιέ-Μπρεσσόν. Πηγή φωτ.: MOMus
Πτυχές της Ρωσικής Πρωτοπορίας που αποκαλύπτει η εν λόγω έκθεση είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό, επιδιώκοντας να αποτελέσει σταθμό στη διαχείριση, μελέτη, προσέγγιση και προβολή της συλλογής Κωστάκη του MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης.
Η έκθεση
Οι «50+1 ιστορίες από τη συλλογή Κωστάκη» καταλαμβάνουν και τους δύο ορόφους της Μονής Λαζαριστών, η δε έκθεση αξίζει επίσκεψης καθότι σε αυτήν εκπροσωπούνται σχεδόν όλοι οι καλλιτέχνες της διάσημης συλλογής, καθώς και όλες οι τάσεις και ομάδες της Ρωσικής Πρωτοπορίας των αρχών του 20ου αι. Τα έργα «συνυπάρχουν» με τα κείμενα μέσα από μια περισσότερο ανεκδοτολογική αφήγηση, μαζί με τις αυτούσιες εξιστορήσεις του συλλέκτη Γιώργου Κωστάκη που λειτουργούν συνδετικά.
Έργο της Λιουμπόβ Ποπόβα. Πηγή φωτ.: MOMus
Οι επισκέπτες θα συναντήσουν μια ολόκληρη εποχή: τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις, τα ταξίδια, τις προσωπικές ιστορίες με τις εκρηκτικές αντιπαραθέσεις και τις βαθιές φιλίες, την ανεξάντλητη δημιουργικότητα και τους ευρηματικούς πειραματισμούς, τον κοινωνικό, καλλιτεχνικό, φιλοσοφικό, επιστημονικό και λογοτεχνικό αναβρασμό.
Μεταξύ άλλων, οι ιστορίες αφηγούνται την ίδρυση εικαστικών σχολών, μελέτες για την εκ βάθρων ανακαίνιση κτιρίων και την κατασκευή μνημείων που δεν έγιναν ποτέ· περιγράφουν στολές εργασίας που θα άλλαζαν τις ζωές αυτών που τις φορούσαν· διηγούνται επεισόδια σκληρής λογοκρισίας συχνά με τραγικό τέλος για τους δημιουργούς, ακολουθούν εσωτερικές αναζητήσεις και ταξίδια του μυαλού με δύσκολο τέλος, μεταξύ άλλων.
Έργο του Καζιμίρ Μαλέβιτς. Πηγή φωτ.: MOMus
Τα έργα φέρουν την «πατρότητα» των Νατάλια Γκοντσαρόβα, Έλενα Γκουρό, Μπορίς Έντερ, Αλεξάνδρα Έξτερ, Ιβάν Κλιούν, Γκούσταβ Κλούτσις, Ιβάν Κουντριασόφ, Αλεξέι Κρουτσόνιχ, Μιχαήλ Λαριόνοφ, Αρίσταρχ Λεντούλοφ, Ελ Λισίτσκι, Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Καζιμίρ Μαλέβιτς, Μιχαήλ Ματιούσιν, Αλεξέι Μοργκουνόφ, Βασίλι Μπομπρόφ, Βαρβάρα Μπουμπνόβα, Σολομών Νικρίτιν, Αλεξάντρ Ντρέβιν, Ναντιέζντα Ουνταλτσόβα, Λιουμπόβ Ποπόβα, Κλίμεντ Ρέντκo, Όλγα Ρόζανοβα, Αλεξάντρ Ρότσενκο, Βσέβολοντ Σουλίμο-Σαμουίλο, Βλαντίμιρ Τάτλιν, Βασίλι Τσεκρίγκιν και Πάβελ Φιλόνοφ.
Την έκθεση επιμελείται η Αγγελική Χαριστού, ιστορικός τέχνης, προϊστάμενη συλλογής και αρχείου Κωστάκη MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη. Επιστημονική συνεργάτις η Μαρία Τσαντσάνογλου, ιστορικός τέχνης, διευθύντρια MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη.
Η έκθεση «50+1 ιστορίες από τη συλλογή Κωστάκη» διαρκεί μεταξύ 8 Ιουνίου και 12 Νοεμβρίου 2023
Κεντρική φωτ.: Έργο του Μιχαήλ Λαριόνοφ. Πηγή φωτ.: MOMus
