Αρχαιότητες που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια κατασκευής των σταθμών του μετρό «Αγία Σοφία» και «Βενιζέλου», στη Θεσσαλονίκη, θα βρίσκονται σε αυτούς σταθμούς, κατόπιν θετικής γνωμοδότησης από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, οι μελέτες που έτυχαν θετικής γνωμοδότησης από το ΚΑΣ αφορούσαν στο φωτισμό ανάδειξης των αρχαιοτήτων στον Σταθμό «Αγία Σοφία» και κατασκευής στεγάστρων προστασίας, στον Σταθμό «Βενιζέλου».
Συνεπώς, με την έγκριση των μελετών φωτισμού και κατασκευής στεγάστρων, κλείνει ο κύκλος που αφορά στην προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων, οι οποίες θα συνυπάρχουν στους σταθμούς του μετρό.
«Με τον τρόπο αυτό διασώζουμε τεκμήρια της ιστορίας 23 αιώνων της Θεσσαλονίκης, αναδεικνύουμε τις αρχαιότητες, με σύγχρονο και πρωτότυπο τρόπο, και αναβαθμίζουμε την όψη κομβικών σημείων του αστικού περιβάλλοντος» αναφέρει σε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Όπως προσθέτει, με τις εγκριθείσες μελέτες φωτισμού για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων στον Σταθμό «Αγία Σοφία» και της κατασκευής στεγάστρων στον Σταθμό «Βενιζέλου», «πετυχαίνουμε την ανάδειξη και τη νοηματική ενδυνάμωση των αρχαιολογικών χώρων, με τρόπο απολύτως τεκμηριωμένο, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό, αρχιτεκτονικό, αλλά και το αστικό πλαίσιο, στο οποίο εντάσσονται».
Υφιστάμενη κατάσταση αρχαιοτήτων Σταθμού «Αγία Σοφία». Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Το ΥΠΠΟΑ σημειώνει ότι, την ίδια στιγμή, αναβαθμίζεται ο περιβάλλων χώρος των σταθμών και η οπτική συσχέτισή τους με τα ιστάμενα μνημεία της Θεσσαλονίκης.
Αναφέρεται επίσης ότι αρχαιότητες που προέρχονται από τις ανασκαφές του Μετρό Θεσσαλονίκης θα φιλοξενηθούν σε δύο μουσεία, στο κτίριο Crossover στο «Σταθμό Συντριβάνι» και σε ένα εκ των κτηρίων στρατωνισμού στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.
Όσο για τις βασικές αρχές σχεδιασμού, τις προδιαγραφές για την εκπόνηση και των δύο μελετών, καθώς την παρακολούθηση της εξέλιξής τους, καθορίστηκαν από ομάδες εργασίες αποτελούμενες από στελέχη της Αττικό Μετρό και εξωτερικούς συνεργάτες, στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και των πέντε αρμοδίων Διευθύνσεων του ΥΠΠΟΑ υπό την συντονιστική ευθύνη των Διευθύνσεων Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Η μελέτη για τον σταθμό «Βενιζέλου»
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ, η πρώτη μελέτη αφορά στον σχεδιασμό των στεγάστρων προστασίας στη βόρεια και νότια είσοδο του Σταθμού «Βενιζέλου» που χωροθετείται στη συμβολή των οδών Εγνατία και Βενιζέλου. Πρόκειται, στον σταθμό αυτό, να δημιουργηθεί ο μεγαλύτερος διεθνώς αρχαιολογικός χώρος ενταγμένος σε κοινωφελές τεχνικό έργο.
Τρισδιάστατη απεικόνιση στεγάστρου στη βόρεια είσοδο του Σταθ
Τρισδιάστατη απεικόνιση βόρειας εισόδου Σταθμού «Αγία Σοφία», στεγάστρου και πλατείας Μακεδονομάχων. Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Για τη θέαση των αρχαιοτήτων δημιουργήθηκε επίπεδο αρχαιολογικού χώρου, οπότε και κατέστη αναγκαία η στέγαση των εισόδων στο επίπεδο της οδού. Ο σχεδιασμός των στεγάστρων έγινε έτσι ώστε να είναι όσο πιο διακριτικά και διάφανα, λόγω της γειτνίασης τους με τα σημαντικά όμορα αρχαιολογικά μνημεία της Θεσσαλονίκης του 15ου αι., το Τζαμί «Χαμζά Μπέη» και το «Μπεζεστένι».
Στο πλαίσιο αυτό προκρίθηκε η δημιουργία κεκλιμένων στεγάστρων με γυάλινη κατασκευή για να εξασφαλίζεται εκτός από την προστασία των χώρων του σταθμού και του αρχαιολογικού χώρου, η απρόσκοπτη θέαση των παρακείμενων μνημείων χωρίς να δημιουργείται οπτικό εμπόδιο στη θέαση τους.
Η μελέτη για τον σταθμό «Αγία Σοφία»
Η δεύτερη εγκεκριμένη μελέτη για τον Σταθμό «Αγία Σοφία», αφορά στον φωτισμό ανάδειξης των αρχαιοτήτων στη βόρεια και νότια είσοδο του σταθμού, του στεγάστρου στη βόρεια είσοδο και της πλατείας Μακεδονομάχων.
Πρόταση φωτισμού ανάδειξης αρχαιοτήτων Σταθμού «Αγία Σοφία». Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί συνέχεια της εγκεκριμένης μελέτης για τη διαμόρφωση της βόρειας εισόδου του σταθμού και την εγκατάσταση στεγάστρου στον χώρο αρχαιοτήτων, αλλά και της επανατοποθέτησης τμήματος της μαρμαρόστρωτης πλατείας και του στυλοβάτη στη νότια είσοδο του σταθμού.
Φωτομετρική απεικόνιση αρχαιοτήτων βόρειας εισόδου Σταθμού «Αγία Σοφία»5. Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Ο φωτισμός ανάδειξης του σταθμού, αλλά και της πλατείας είναι διακριτικός ώστε να μην ανταγωνίζεται τον φωτισμό των αρχαιολογικών ευρημάτων, διατηρώντας, ωστόσο, ακέραιο το ενδιαφέρον των περαστικών. Στην πλατεία, ο λειτουργικός φωτισμός θα περιορισθεί στις οδεύσεις, σε προτομές και σε συγκεκριμένα στοιχεία της φύτευσης, οριοθετώντας έτσι τον χώρο.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο
Υπενθυμίζεται ότι, τον περασμένο Δεκέμβριο, το ΚΑΣ γνωμοδότησε θετικά για τις μελέτες προστασίας, στερέωσης, συντήρησης επιφανειών, αποκατάστασης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων στον Σταθμό «Αγία Σοφία», καθώς και για τις ηλεκτρομηχανολογικές και αρχιτεκτονικές μελέτες για τη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου του κελύφους, που περιβάλλει τις αρχαιότητες, στον Σταθμό «Βενιζέλου».
Η εκπόνηση των μελετών για τις αρχαιότητες στον Σταθμό «Αγία Σοφία», όπως και όσων μελετών προηγήθηκαν για τον ίδιο σταθμό (επανατοθέτηση του κρηναίου οικοδομήματος, κατασκευή στεγάστρου προστασίας των αρχαιοτήτων, κατασκευή διαδρόμου θέασης και κλίμακας καθόδου στο επίπεδο των αρχαιοτήτων για τη συντήρησή τους και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου), αποτέλεσε αντικείμενο επεξεργασίας, επίσης, κοινής ομάδας εργασίας.
Κεντρική φωτογραφία: Τρισδιάστατη απεικόνιση στεγάστρου στη βόρεια είσοδο του Σταθμού Βενιζέλου. Πηγή: ΥΠΠΟΑ
