Πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι τρεις εξέχοντες συντηρητικοί influencers στις ΗΠΑ χρηματοδοτήθηκαν εν αγνοία τους από Ρώσους προπαγανδιστές. Αυτοί οι influencers ισχυρίστηκαν ότι δεν γνώριζαν την προέλευση των χρημάτων - αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων, αποτελώντας έτσι «χρήσιμους ηλίθιους» στην ευρύτερη στρατηγική της Ρωσίας να αποσταθεροποιήσει τις ΗΠΑ. Ενισχύοντας τις φωνές αυτών των influencers, η Ρωσία σπέρνει τη διχόνοια, υπονομεύει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και διχάζει την κοινωνία.
Το όφελος για τη Ρωσία δεν είναι να κερδίσει υποστηρικτές ή να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε ένα σύγχρονο σοβιέτ, αλλά να ενθαρρύνει την εξάπλωση διχαστικών αφηγήσεων που οδηγούν σε κοινωνικό χάος. Αυτοί οι influencers, συχνά εκφράζοντας γνήσια παράπονα, γίνονται εργαλεία στα χέρια ξένων δυνάμεων, καθώς το μήνυμά τους κατακερματίζει την κοινωνία και την καθιστά ευάλωτη σε εξωτερικούς κινδύνους.
Στη σύγχρονη εποχή, οι influencers παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Όταν ο Χάγιεκ μιλούσε για το πώς το «κλίμα των ιδεών» διαμορφώνεται από τους «μεταπράτες ιδεών», αναφερόταν σε παραδοσιακές μορφές όπως δημοσιογράφους και διανοούμενους. Σήμερα, αυτόν τον ρόλο έχουν αναλάβει κατά κύριο λόγο οι influencers. Με τεράστιο ακροατήριο, συχνά μεγαλύτερο από τα παραδοσιακά μέσα, οι influencers διαμορφώνουν τη δημόσια συζήτηση, ενώ παραμένουν πιο ευάλωτοι στη χειραγώγηση.
Για να γίνει αντιληπτό πόση δύναμη έχουν αποκτήσει οι πετυχημένοι influencers, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι κάθε podcast του Joe Rogan έχει μεγαλύτερη απήχηση από το περιεχόμενο που δημοσιεύουν τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα των ΗΠΑ. Αυτό μάλιστα συμβαίνει σε μια εποχή που ολοένα και μεγαλύτερο μέρος πολιτών διαμορφώνει άποψη για την πολιτική και την κοινωνία όχι μέσω τον εφημερίδων και των τηλεοπτικών εκπομπών, αλλά μέσω του διαδικτύου.
Αυτό καθιστά τους influencers ιδανικούς στόχους για ξένους παράγοντες που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τις πλατφόρμες τους για αποσταθεροποίηση. Παρότι οι περισσότεροι influencers πιστεύουν στις απόψεις που εκφράζουν, είναι εύκολο να γίνουν πιόνια στα χέρια αυτών που θέλουν να διασπείρουν παραπληροφόρηση.
Φυσικά, η παραπληροφόρηση δεν αφορά μόνο τη δεξιά. Η αριστερά είναι εξίσου ευάλωτη σε παράγοντες που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τις κοινωνικές διαιρέσεις. Τα ριζοσπαστικά κινήματα για την κοινωνική δικαιοσύνη, η αντι-παγκοσμιοποίηση, και η καταστροφολογία γύρω από την κλιματική αλλαγή αποτελούν σημεία πίεσης για εκμετάλλευση, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη μετανάστευση στα δεξιά. Οι ξένοι παράγοντες χρησιμοποιούν υπαρκτά προβλήματα για να εντείνουν τον διχασμό και να επιτύχουν την αποσταθεροποίηση.
Στην Ελλάδα, αυτές οι τακτικές έχουν ιστορικές ρίζες. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η χώρα ήταν πεδίο μάχης ιδεολογικής επιρροής, με ξένες δυνάμεις να χρησιμοποιούν την παραπληροφόρηση και τις μυστικές υπηρεσίες τους για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Σήμερα, οι κίνδυνοι παραμένουν. Παρόλο που οι τακτικές μπορεί να έχουν αλλάξει, ο στόχος είναι ο ίδιος: η εκμετάλλευση των κοινωνικών διαιρέσεων και η αποδυνάμωση της χώρας από μέσα.
Οι δυτικές κοινωνίες βρίσκονται πλέον σε ένα σταυροδρόμι ως προς την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης. Είτε θα επιλέξουν να διορθώσουν τα υπαρκτά προβλήματα που αποτελούν την αφετηρία της, είτε θα προσπαθήσουν να φιμώσουν τις φωνές που τα υποδεικνύουν. Πολύ φοβάμαι ότι οι κινήσεις των ΗΠΑ και τις ΕΕ τον τελευταίο χρόνο, δείχνουν ότι οδεύουμε προς τη δεύτερη λύση, πράγμα που θα αποτελέσει τεράστια ήττα για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες και αιτία πανηγυρισμών στη Μόσχα.
