Την αλλαγή σελίδας στην πολιτική ζωή της «Γηραιάς Αλβιώνας», με τη νίκη των Εργατικών έναντι των Τόρις ύστερα από 14 χρόνια επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα των exit polls για τις εκλογές στη Βρετανία. Ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος αναλύει στο Liberal τη νέα εικόνα που διαμορφώνεται στη χώρα.
Όπως επισημαίνει ο κ. Δεσποτόπουλος, οι Τόρις πλήρωσαν το τίμημα της διαχείρισης των σωρευτικών σοκ που βίωσε η Βρετανία, από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2010 έως την πανδημία του κορονοϊού και την «έκρηξη» του πληθωρισμού, που ήρθε συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τον γνωστό διεθνολόγο, οι Εργατικοί του Κιρ Στάρμερ θα επιχειρήσουν μια διαφορετική προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσουν τις συνέπειες του Brexit.
Παράλληλα, ως προς το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, δηλώνει απαισιόδοξος, επισημαίνοντας πως οι Εργατικοί, αν και δείχνουν μια πιο θετική ματιά απέναντι στα δίκαια αιτήματα της ελληνικής πλευράς, δεν φαίνονται έτοιμοι να αλλάξουν στάση ως προς το ζήτημα της κυριότητάς τους.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Κύριε Δεσποτόπουλε, τι σημαίνει για τη Μεγάλη Βρετανία η νίκη των Εργατικών του Κιρ Στάρμερ;
Νομίζω ότι η διαφαινόμενη νίκη των εργατικών στο Ηνωμένο Βασίλειο θα σηματοδοτήσει σε μεγάλο βαθμό το τέλος της απαισιοδοξίας και της αστάθειας των τελευταίων ετών. Στην τελευταία Κοινοβουλευτική θητεία η χώρα γνώρισε τρεις διαφορετικούς πρωθυπουργούς, σε μία περίοδο τεράστιων προκλήσεων, εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κορονοϊού και ενεργειακής κρίσης. Οι Βρετανοί ψηφοφόροι χρεώνουν στους συντηρητικούς τα σημάδια παρακμής της τελευταίας περιόδου, τονίζοντας εμφατικά τον υψηλό πληθωρισμό και την υποβάθμισης των υπηρεσιών υγείας, παιδείας και κοινωνικής πρόνοιας. Πράγματι, η οικονομία της χώρας έχει υποστεί σωρευτικά σοκ της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-10, του κορονοϊού και της έκρηξης του πληθωρισμού, που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η κυβέρνηση των Συντηρητικών τα έκανε μαντάρα και στις τρεις κρίσεις.
Κατά την άποψή σας, εάν δεν άλλαζε το καταστατικό των Συντηρητικών (π.χ. αν στη θέση του Ρίσι Σούνακ ήταν η Πένι Μορντώ), θα μπορούσαν οι Τόρις να κερδίσουν τις εκλογές ή έστω να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο από πλευράς εδρών;
Νομίζω ότι λίγη σημασία είχαν πια τα πρόσωπα. Ο κ. Σούνακ κληρονόμησε πλήθος προβλημάτων και μία αναστατωμένη, από τα λάθη της Κυβέρνησης, κοινωνία. Από την αρχή οι περισσότεροι βλέπαμε ότι ήταν σχεδόν αδύνατον πλέον να αλλάξουν οι εσωτερικοί συσχετισμοί στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, που κυριαρχούσε η απογοήτευση, η κόπωση των συντηρητικών βουλευτών και τεράστιες δυσκολίες λόγω της αχρείαστης περιπέτειας του Brexit. Χωρίς αμφιβολία, η παρούσα κυβέρνηση θα κληροδοτήσει τη χειρότερη δυνατή κατάσταση, που παρέλαβε νέα κυβέρνηση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πιστεύετε ότι θα αλλάξει η πολιτική της Βρετανίας απέναντι στην Ελλάδα αναφορικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ποια η άποψή σας;
Δεν είμαι αισιόδοξος ότι μπορεί να βρεθεί λύση στο ζήτημα, διότι διαχρονικά οι Κυβερνήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου δεν δέχονται να συζητήσουν το θέμα της κυριότητας των γλυπτών. Τα γλυπτά πωλήθηκαν στο Κοινοβούλιο από τον Έλγιν και στη συνέχεια παραχωρήθηκαν με νόμο στο Βρετανικό Μουσείο, χωρίς όμως το δικαίωμα παραχώρησής τους. Καμία Κυβέρνηση στη Βρετανία δεν δείχνει πρόθυμη να αλλάξει τη νομοθεσία αυτή, ακόμη κι αν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του Βρετανικού Μουσείου. Είναι παρήγορο, βέβαια, ότι ο ηγέτης των Εργατικών Sir Keir Starmer κρατάει πιο θετική στάση από τον απερχόμενο κ. Σούνακ, δηλώνοντας ότι δεν θα μπλοκάρει πιθανή απόφαση του Βρετανικού Μουσείου για δανεισμό των Μαρμάρων στην Αθήνα. Όμως τίποτα δεν δείχνει αλλαγή στάσης στο θέμα της κυριότητας.
Με ποιο τρόπο πιστεύετε ότι θα μεταβάλει τις ευρωβρετανικές σχέσεις η νέα εξωτερική πολιτική στη Γηραιά Αλβιόνα; Θα δούμε αλλαγές, για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά το Brexit;
Το Brexit αποδείχτηκε ένα τεράστιο λάθος για τη Βρετανία. Τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας γιγαντώθηκαν, το χρέος αγγίζει πλέον το 100% του ΑΕΠ της χώρας, υπάρχει σημαντικότατη έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και οι εξαγωγές προς την Ευρώπη βουλιάζουν. Εκτιμώ ότι δεν έχει ωριμάσει ακόμη η επαναφορά του ερωτήματος της επιστροφής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρώπη, αλλά η επιδίωξη μίας νέας συμφωνίας θα αποτελέσει μετά βεβαιότητας κορυφαία προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης. Με την έξοδο από την Ευρώπη, η Βρετανία αποκόπηκε από έναν εκ των τριών ισχυρών κύκλων επιρροής. Οι άλλοι δύο κύκλοι επίσης είναι πιο ανίσχυροι από ποτέ: η Κοινοπολιτεία σε τίποτα δεν θυμίζει το ένδοξο παρελθόν, ενώ και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ εμφανίζουν σημαντικές διακυμάνσεις, λόγω και της πολιτικής αστάθειας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Νομίζω ότι η νέα Κυβέρνηση θα προσπαθήσει να προσεγγίσει περισσότερο την Ευρώπη, ειδικά σε θέματα εμπορίου, μετακίνησης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και συμμετοχής σε κοινοτικές πρωτοβουλίες, όπως αυτές της εκπαίδευσης, τύπου Erasmus+.
