Δεν διαθέτει είσοδο με ειδοποίηση «Προσοχή Κίνδυνος» και κανένας ερευνητής με λευκή στολή προστασίας δεν σκύβει πάνω από το μικροσκόπιο. Κι όμως πρόκειται για ένα κανονικό εργαστήριο παρασκευής φαρμακευτικών ουσίων. Για την ακρίβεια το RXn της ΙΒΜ είναι το πιο προηγμένο φαρμακευτικό εργαστήριο στον κόσμο, αφού συνδυάζει μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης, μια πλατφόρμα υπολογιστικού νέφους και ρομπότ ώστε οι επιστήμονες να σχεδιάζουν και να συνθέτουν νέα μόρια από το σπίτι.
Η πρόσβαση στο RXn είναι κυριολεκτικά τόσο εύκολη σαν να ανοίγει κάποιος το e.mail του. Κάθε ενδιαφερόμενος αρχικά εγγράφεται στην online πλατφόρμα. Σε έναν κενό καμβά, σχεδιάζει τη σκελετική δομή των μοριακών ενώσεων που θέλει να δημιουργήσει και η πλατφόρμα χρησιμοποιώντας αλγόριθμους μηχανικής μάθησης προβλέπει τα συστατικά που απαιτούνται και τη σειρά με την οποία πρέπει να αναμιχθούν. Στη συνέχεια στέλνει τις οδηγίες σε ένα ρομπότ, σε κάποιο απομακρυσμένο εργαστήριο, για να εκτελέσει «τη συνταγή». Μόλις ολοκληρωθεί το πείραμα, η πλατφόρμα στέλνει πλήρη αναφορά με τα αποτελέσματα.
Γιατί το project της IBM είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα φουτουριστικό «παιχνίδι». Η δημιουργία ενός νέου φαρμάκου ή άλλου υλικού απαιτεί κατά μέσο όρο 10 χρόνια έρευνας και αρκετά εκατομμύρια δολάρια πριν πάρει έγκριση για να βγει στην αγορά. Μεγάλο μέρος αυτού του χρόνου αφιερώνεται στην επίπονη επανάληψη πειραμάτων για τη σύνθεση νέων χημικών ενώσεων. Η IBM ελπίζει ότι μια πλατφόρμα όπως το RXN θα μπορούσε να επιταχύνει δραματικά αυτήν τη διαδικασία προβλέποντας την εξέλιξη των χημικών διεργασιών και αυτοματοποιώντας πειράματα.
Θεωρητικά, αυτή η προσέγγιση θα μείωνε το κόστος της ανάπτυξης φαρμάκων και θα επέτρεπε στους επιστήμονες να ανταποκρίνονται ταχύτερα σε υγειονομικές κρίσεις, όπως η τρέχουσα πανδημία του κορονοϊού. Επιπλέον, θα έδινε σε ερευνητές από φτωχές χώρες με ανεπαρκείς υποδομές, πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής.
Η IBM δεν είναι η μόνη που ελπίζει να χρησιμοποιήσει Τεχνητή Νοημοσύνη και ρομποτική για την δημιουργία φαρμάκων. Αρκετά ακαδημαϊκά ιδρύματα και νεοσύστατες επιχειρήσεις εργάζονται επίσης προς την ίδια κατεύθυνση. Όμως, η ιδέα να επιτρέπεται στους χρήστες να υποβάλλουν σε διεργασίες μόρια από απόσταση και να λαμβάνουν ανάλυση των σχετικών αποτελεσμάτων, είναι αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα.
