Κάθε μέρα διαβάζουμε και για μια καινούρια εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης που προεκτείνει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα να δημιουργούμε τη λύση που χρειαζόμαστε κάθε στιγμή, με τον πλέον ευφάνταστο τρόπο.
Και που σε συνδυασμό με τις τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας, μας επιτρέπει να βιώνουμε εμπειρίες ασύλληπτες έως χθες – να χαϊδέψουμε π.χ. τους πιγκουίνους την ώρα που κάνουν βόλτα στην Ανταρκτική, να είμαστε δίπλα στον Μέσι τη στιγμή που αυτός σουτάρει ή να συμμετάσχουμε ενεργά σε μια εγχείρηση.
Αν προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε τα παραπάνω στον χώρο της εκπαίδευσης, οι δυνατότητες πραγματικά τρομάζουν! Ένας μαθητευόμενος μηχανικός αυτοκινήτων στη Νότια Αφρική μπορεί να εμπλακεί ενεργά στην αλλαγή του συμπλέκτη μιας Φερράρι F50 που γίνεται την ίδια στιγμή στο Μαρανέλο και ένας φοιτητής Ιστορίας από το Τόκιο να συνομιλήσει με τον Τσώρτσιλ κατά τη διάσκεψη της Γιάλτας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία λοιπόν πως οι δυνατότητες που προσφέρει η σημερινή τεχνολογία θα αλλάξουν εκ βάθρων την έννοια του σχολείου. Τα παιδιά δεν χρειάζεται πλέον να απομνημονεύουν γνώση αλλά μόνο να ξέρουν να την ανακαλύπτουν, να τη δημιουργούν αν δεν υπάρχει και να την εφαρμόζουν, βιωματικά! Κριτική σκέψη, ικανότητα δημιουργικής σύνθεσης και μεγάλο εύρος εμπειριών από όλα τα διαφορετικά πεδία της ζωής είναι προϋποθέσεις για να αναπτύξει ένα παιδί τις δεξιότητες που απαιτεί το μέλλον (ενσυναίσθηση, επικοινωνία, σφαιρική αντίληψη της πραγματικότητας, δυνατότητα για κατανόηση και επίλυση πολύπλοκων προβλημάτων σε μικρό χρόνο, κλπ).
Η τεχνολογία λοιπόν αλλάζει θεμελιωδώς την εκπαίδευση. Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι αν θα αλλάξει και τους εκπαιδευτικούς! Διότι, αυτοί είναι που θα κληθούν να μυήσουν τα παιδιά στον θαυμαστό καινούριο κόσμο. Και εδώ ξεκινά μία μεγάλη αντινομία.
Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές αποφοιτούν από τα ελληνικά πανεπιστήμια έχοντας μάθει να αποθεώνουν το παρελθόν, διδάσκοντας. Γνωρίζουν τι είπε ο Πιαζέ, ο Πεσταλότσι, ο Σωκράτης, ο Παπανούτσος, ο Αϊνστάιν και ο Μπορ, δεν γνωρίζουν όμως πως να συνεργαστούν με τους μαθητές για να δημιουργήσουν μαζί το μέλλον, αξιοποιώντας τις ασύλληπτες δυνατότητες της εποχής. Οι λίγες φωτεινές εξαιρέσεις απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Και το σημερινό σχολείο δεν χρειάζεται από καθέδρας διδασκαλία, αλλά κίνητρα και αφορμές για την ανακάλυψη του μέλλοντος από τα ίδια τα παιδιά. Με ενθουσιασμό και μέσα από την ενεργό συμμετοχή στον πραγματικό κόσμο. Δίχως δασκάλους & καθηγητές που καθοδηγούν, αλλά που διευκολύνουν την πραγματοποίηση των ονείρων.
Είναι λοιπόν τεράστιο ζητούμενο το αν και πόσο γρήγορα θα καταφέρουν οι Έλληνες εκπαιδευτικοί να προσαρμόσουν τον δασκαλοκεντρικό τρόπο με τον οποίο έχουν μάθει να λειτουργούν, στον σύγχρονο κόσμο.
Σε μια Ελλάδα φυσικά που οι σχολές τελούν υπό κατάληψη εν έτει 2024 για να εμποδισθεί η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, τα πράγματα κάθε άλλο παρά ευοίωνα μοιάζουν. Το σπουδαστικό και συνδικαλιστικό κίνημα γνωρίζει πως να κρατά δέσμια τη χώρα στον παιδαγωγικό μεσαίωνα. Τα ιδιωτικά σχολεία αντιθέτως, έχουν ξεκινήσει για τα καλά να αξιοποιούν τεχνολογία και ανθρώπους από την αγορά, μη εκπαιδευτικούς, που με τις επαγγελματικές τους γνώσεις & δεξιότητες βοηθούν τα παιδιά να βιώσουν εμπειρίες και δυνατότητες.
Το μόνο σίγουρο λοιπόν με όλα αυτά είναι πως το χάσμα ανάμεσα στη δημόσια και στην ιδιωτική εκπαίδευση, και κατ’ επέκταση και στην κοινωνία, θα συνεχίσει να μεγαλώνει. Αλλά αυτό δεν είναι καθόλου καλό για το συλλογικό μας μέλλον.
Χώρα που δεν έχει ισχυρή και σύγχρονη δημόσια παιδεία, δεν πάει πουθενά. Ας το συλλογιστούμε λίγο.
* O Γιάννης Γιαννούδης είναι συνιδρυτής στο σχολείο Dorothy Snot & στην διαδικτυακή πλατφόρμα έμπνευσης thewhycommunity.com.
