Διάλογος: Πρέπει η Ουκρανία να ενταχθεί στην ΕΕ;

Διάλογος: Πρέπει η Ουκρανία να ενταχθεί στην ΕΕ;

Η Aliona Hlivco, σύμβουλος πολιτικού κινδύνου και διευθύντρια στρατηγικών σχέσεων στην Εταιρεία Henry Jackson, υποστηρίζει ότι ΝΑΙ

Στις 23 Ιουνίου 2022, η Ουκρανία, μια χώρα που επλήγη από έναν πόλεμο που διεξάγεται στο έδαφός της, γνώρισε μια ιστορική στιγμή: η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ομόφωνα τη χορήγηση σ’ αυτήν το επίσημο καθεστώς υποψήφιας χώρας.

Η απόφαση αυτή έχει ήδη χαρακτηριστεί ως άσκηση τόνωσης του ηθικού και πολλοί διπλωμάτες της ΕΕ έσπευσαν να σημειώσουν δημόσια ότι αυτή είναι μόνο η αρχή μιας μακράς διαδικασίας, η ολοκλήρωση της οποίας εξαρτάται από επιτυχείς μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, η διαδικασία έχει ξεκινήσει.

Για την Ουκρανία, είναι σίγουρα ένα σημαντικό επίτευγμα. Η σοβιετική περίοδος της Ουκρανίας είχε σοβαρό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της χώρας, με τον πληθυσμό να καταπιέζεται βάναυσα, να διώκεται για τη χρήση της μητρικής του γλώσσας και για την αντίστασή του έναντι της φρίκης και της ανομίας του ολοκληρωτισμού.

Το πνεύμα της ελευθερίας και της ανυπακοής απειλήθηκε από το Χολοντομόρ (έναν ανθρωπογενή λιμός που προκάλεσε στην Ουκρανία ο Στάλιν) και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Σιβηρίας. Αλλά το έθνος μου επέμενε. Με τη Ρωσία να παραμένει γείτονάς μας και να έχει μολυνθεί βαριά από τον παρωχημένο ιό του ιμπεριαλισμού, η Ουκρανία πέρασε τα ενοχλητικά 90s, δύο επαναστάσεις υπέρ της δημοκρατίας και τελικά τον οκταετή (και πλέον) πόλεμο. Μπορεί κανείς με ασφάλεια να υποστηρίξει ότι η Ουκρανία έχει αποδείξει το δικαίωμά της να είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πολύ περισσότερο από ό,τι πολλές άλλες χώρες.

Υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει. Ακόμη και εν μέσω του πολέμου, η Ουκρανία πρέπει να επιτύχει επτά βασικούς στόχους που περιγράφονται από την ΕΕ, με την πρώτη επίσημη αξιολόγηση να έχει προγραμματιστεί στα τέλη του έτους. Η ενίσχυση του κράτους δικαίου, η ενίσχυση της διαφάνειας του δικαστικού συστήματος και η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι όλα σοβαρά καθήκοντα για τα οποία η Ουκρανία θα λογοδοτήσει στην πορεία της προς την επίσημη ένταξή της στην ΕΕ – κανείς δεν υποσχέθηκε παρακάμψεις. Και σίγουρα, οι Ουκρανοί είναι έτοιμοι να εργαστούν για αυτό.

Μην έχετε καμία αμφιβολία: αν ο λαός της Ουκρανίας ήταν έτοιμος να πεθάνει για το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής του κατά τη διάρκεια της Επανάστασης της Αξιοπρέπειας το 2014, και τώρα αποδεικνύει τον στωικό του ηρωισμό στον αγώνα για την ανεξαρτησία μετά από 121 ημέρες φρικτού πολέμου, θα είμαστε έτοιμοι να φέρουμε το κράτος μας στα απαραίτητα πρότυπα που αρμόζουν στη δημοκρατική κοινότητα των κυρίαρχων και επιτυχημένων κρατών που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο William Nattrass, ανεξάρτητος δημοσιογράφος που καλύπτει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, υποστηρίζει ΟΧΙ

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν λέει ότι η Ρωσία δεν έχει «κανένα πρόβλημα» με την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Η χαλαρή του απάντηση μάς λέει τρία πράγματα.

Πρώτον, οι προσπάθειες να γίνει η ΕΕ μια αποτελεσματική αμυντική ένωση δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στη Μόσχα. Και υπάρχει σοβαρός λόγος γι’ αυτό: Η Φινλανδία και η Σουηδία θέλουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ επειδή, σύμφωνα με τα λόγια του Φινλανδού προέδρου Sauli Niinistö, οι χώρες «δεν βρίσκουν πολλά» πίσω από τις αμοιβαίες αμυντικές υποχρεώσεις της ΕΕ.

Δεύτερον, το Κρεμλίνο πιστεύει ότι η ένταξη στην ΕΕ δεν θα ενισχύσει τόσο την Ουκρανία όσο θα αποδυναμώσει τις Βρυξέλλες. Μια ανάλυση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων εκτιμά ότι η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα κοστίσει περίπου ένα τρισεκατομμύριο ευρώ – και όσο πιο κοντά πλησιάζει η Ουκρανία στην ΕΕ, τόσο περισσότερο το βάρος αυτό θα βαρύνει το μπλοκ που θα επωμιστεί τη μερίδα του λέοντος. Η ανοικοδόμηση της χώρας θα διαρκέσει δεκαετίες και υπάρχει ο κίνδυνος η Ουκρανία να γίνει το πρόβλημα προς επίλυση της ΕΕ και όχι το επίκεντρο μιας συλλογικής δυτικής προσπάθειας.

Τέλος, ο Πούτιν γνωρίζει την ανησυχία που σιγοβράζει στις Βρυξέλλες σχετικά με το τι μπορεί να σημαίνει η ένταξη της Ουκρανίας για τη λήψη των αποφάσεων στην ΕΕ. Μετά την εισβολή της Ρωσίας, η Ουκρανία θα υιοθετήσει μια δικαιολογημένα ανένδοτη στάση ως προς τα γεωπολιτικά ζητήματα για πολύ καιρό ακόμη. Αλλά αυτό δεν θα ταιριάζει με την τρέχουσα απαίτηση της ΕΕ για ομοφωνία στην εξωτερική πολιτική, ειδικά καθώς άλλες χώρες - συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων δυνάμεων του μπλοκ - εξακολουθούν να πιστεύουν στην αναγκαιότητα κάποιας μορφής μακροπρόθεσμης συμφωνίας με τη Ρωσία.

Αυτό μπορεί να αφήσει την ΕΕ ανίκανη να δράσει, μια παράλυση που ήδη εμφανίζεται κατά τις διαπραγματεύσεις για τις ρωσικές κυρώσεις για το πετρέλαιο. Μεταξύ της ηγεσίας του μπλοκ έχει ενισχυθεί η πεποίθηση ότι η στροφή από την ομοφωνία στην ειδική πλειοψηφία είναι η απάντηση στην επίλυση των ιδεολογικών διαφορών των κρατών μελών. Αλλά αυτό θα ήταν ένας περαιτέρω περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας των κρατών μελών, και μακροπρόθεσμα, η Ουκρανία μπορεί να μην είναι τόσο πρόθυμη να ενταχθεί σε μια ΕΕ που μπορεί να την αναγκάσει να υιοθετήσει θέσεις - ενδεχομένως συμβιβασμούς με τη Ρωσία - παρά τη θέλησή της.

*Η Aliona Hlivco είναι σύμβουλος πολιτικού κινδύνου και διευθυντής στρατηγικών σχέσεων στην Εταιρεία Henry Jackson και πρώην βουλευτής στην Ουκρανία. Ο Will Nattrass είναι ανεξάρτητος δημοσιογράφος που καλύπτει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η γραφή του έχει εμφανιστεί σε εκδόσεις, όπως το Spectator και το Independent.

**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 27 Ιουνίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 1828 και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.