Η άχρηστη έννοια του «αποτυχημένου κράτους»

Η άχρηστη έννοια του «αποτυχημένου κράτους»

Του Justin Logan*

Η Sue Mi Terry δημοσίευσε στο Grid News ένα άρθρο στο οποίο διερωτάται πώς η Βόρεια Κορέα κατάφερε να γίνει “το πιο πετυχημένο αποτυχημένο κράτος του κόσμου”.

Υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα ερωτήματα ως προς την ηγεμονία του Κιμ Τζονγκ-Ουν στη Βόρεια Κορέα, αλλά το να συγκαταλέγεται το καθεστώς μεταξύ των «αποτυχημένων κρατών» καταδεικνύει διανοητική νωθρότητα. Κι αυτό διότι η όλη έννοια των «αποτυχημένων κρατών» είναι μια σαχλαμάρα.

Επιτρέψτε μου να πιάσω για ακόμη μια φορά ένα από τα αγαπημένα μου θέματα: Το πρώτο ερευνητικό άρθρο που έγραψα στο Cato Institute ήταν με τον Chris Preble όπου ασκούσαμε κριτική στην έννοια του αποτυχημένου κράτους και στο σχέδιο για την ίδρυση ενός γραφείου εντός του Υπουργείου Εξωτερικών για την επισκευή των αποτυχημένων κρατών. Πίσω στο 2006, ο Preble κι εγώ γράφαμε ότι “στην πραγματικότητα, η συντριπτική πλειονότητα των αποτυχημένων κρατών δεν συνιστούν καμία απειλή στην ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Η οριζόντια θέση ότι τα αποτυχημένα κράτη αντιπροσωπεύουν κάτι το μονολιθικό είναι παραπλανητική”. Το πρόβλημα είναι ότι σε κάθε κατάλογο ή σε κάθε σύνολο κριτηρίων επιλογής για τα αποτυχημένα κράτη υπήρχαν χώρες που διέφεραν κατά πολύ μεταξύ τους σχεδόν σε κάθε πεδίο. Οι κατηγορίες που ομαδοποιούν πράγματα που διαφέρουν μεταξύ τους σχεδόν στα πάντα σπάνια μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο. 

Βεβαίως, καμία από αυτές τις χώρες δεν είναι παράδεισοι. Το να λέμε όμως ότι η Βόρεια Κορέα ανήκει σε έναν κατάλογο που συμπεριλαμβάνει το Αφγανιστάν και τη Σομαλία γιατί όλες αυτές οι χώρες έχουν “αποτύχει”, συσκοτίζει περισσότερα απ’ όσα αποκαλύπτει.

Στην πραγματικότητα, η Βόρεια Κορέα είναι πολύ αναγνωρίσιμη ως κράτος: επιδιώκει βίαια την εξουσία και την επιβίωσή της, διαποτίζει το σύνολο της κοινωνίας, αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και τοποθετεί τα συμφέροντα των ηγετών της στο κέντρο του λόγου ύπαρξης της χώρας. Το να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι Κιμ παραμένουν στην εξουσία είναι μια άσκηση που αξίζει τον κόπο. Όμως η Βόρεια Κορέα δεν είναι ένα αποτυχημένο κράτος. Είναι ένα διαβολικό κράτος. Το “αποτυχημένο κράτος” είναι μια αποτυχημένη έννοια. Ας σταματήσουμε να τη χρησιμοποιούμε.

*Ο Justin Logan είναι διακεκριμένο στέλεχος στο Cato Institute, με ειδίκευση στην εξωτερική στρατηγική των ΗΠΑ, τη θεωρία των διεθνών σχέσεων και την αμερικανική εξωτερική πολιτική. 

**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 31 Ιανουαρίου 2022 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.