Του Mate Hajba
Στον πέμπτο τόμο της δημοφιλούς σειράς βιβλίων του Χάρι Πότερ, η Ντολόρες Άμπριτζ, η προσωποποίηση της κρατικής παρέμβασης στην εκπαίδευση, απαγορεύει στους καθηγητές στο Χόγκουαρτς να αποκαλύπτουν οτιδήποτε πέρα από ό,τι έχει αυστηρά σχέση με τα μαθήματά τους. Ένας επαναστάτης μαθητής, ωστόσο, επισημαίνει στην τάξη της Άμπριτζ ότι δεν μπορεί να τον επιπλήξει για κακή συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του μαθήματος, καθώς αυτό είναι άσχετο με το αντικείμενο του μαθήματος – και τιμωρείται.
Ο μαθητής αυτός όμως έχει ένα δίκιο. Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα λόγο να περιορίζει την εκπαίδευση με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, αυτό ακριβώς κάνει η ουγγρική ηγεσία, σε σημείο που μπορεί να φτάσουμε στο σημείο βιβλία όπως ο Χάρι Πότερ να κρύβονται κάτω από περιτύλιγμα για να προστατεύσουν τα παιδιά από μια ομοφυλοφιλική προπαγάνδα που δεν υπάρχει.
Στον φανταστικό κόσμο των μάγων, αυτοί οι περιοριστικοί κανόνες ψηφίστηκαν για να κρατήσουν τους μαθητές στο σκοτάδι ως προς τις πολιτικές ειδήσεις. Στην πραγματική ζωή, ωστόσο, η ουγγρική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι προστατεύει τα παιδιά από την ιδιοτελή σεξουαλικότητα, και την υπεράσπιση των διεμφυλικών και των ομοφυλοφίλων. Είναι σαν κάποιος να θέλει να «προσηλυτίσει» τα παιδιά ώστε να γίνουν γκέι ή τρανς. Λες και το να μην μιλάμε για τις σεξουαλικές μειονότητες θα είχε κάποιο όφελος για τα παιδιά.
Εκτός από τα προφανή ηθικά προβλήματα, υπάρχουν και άλλα ζοφερά ζητήματα με αυτή τη νέα νομοθεσία. Τα βιβλιοπωλεία δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα ποια βιβλία πρέπει να διαχωρίσουν και να μην διαθέτουν σε παιδιά κάτω των 18 ετών, όπως ορίζει ο νόμος. Αυτή η ασάφεια επεκτείνεται και στο υλικό της σχολικής τάξης. Η εφαρμογή του νόμου παραμένει ασαφής, αφήνοντας πολλά ερωτήματα αναπάντητα.
Τι γίνεται με έργα όπως αυτά του Σαίξπηρ, του Όσκαρ Ουάιλντ, της Evelyn Waugh, την ελληνική ιστορία και τα βιβλία του Χάρι Πότερ; Τα βιβλιοπωλεία ισχυρίστηκαν, για παράδειγμα, ότι τύλιξαν τα βιβλία του Χάρι Πότερ για να τα προστατεύσουν και όχι για να προστατεύσουν τα παιδιά από αυτά, αλλά ακόμα ο νόμος είναι ακόμη ασαφής ως προς την εφαρμογή του. Ακόμη πιο αμφιλεγόμενο: τι γίνεται με θρησκευτικά κείμενα όπως η Βίβλος, η οποία αν και απαγορεύει την ομοφυλοφιλία (που σημαίνει ότι κατά την ανάγνωσή της χρειάζεται εξήγηση τι είναι αυτό) ή με την «ιδιοτελή σεξουαλικότητα» στο Άσμα Ασμάτων; Οι ζηλωτές Χριστιανοί που θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά έχουν ήδη περάσει μια ηλίθια νομοθεσία που λειτούργησε ανάποδα και οδήγησε στην απαγόρευση της Βίβλου στις ΗΠΑ.
Μέχρι στιγμής σύμφωνα με πληροφορίες μόνο μερικά βιβλία έχουν τυλιχτεί και μόνο σε λίγα καταστήματα. Ο νόμος δεν είναι σαφής ως προς τον και τον βαθμό της εφαρμογής του. Η υποτιθέμενη έγνοια της κυβέρνησης να προστατεύσει τα παιδιά γίνεται κωμική αν εξετάσει κανείς το ιστορικό της ως προς την προστασία των παιδιών. Η αποτροπή της σωστής σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών δεν ωφελεί τη νεολαία. Αντί η κυβέρνηση να αντιμετωπίζει συστημικά ζητήματα που αφορούν την προστασία των παιδιών, όπως η αποτυχία ιδρυμάτων υποστήριξης για οικογένειες που έχουν ανάγκη, καταφεύγει σε μέτρα παραπλάνησης.
Ας μην ξεχνάμε και την πιθανότητα ότι η κυβέρνηση επιλέγει να υποκινήσει αυτό το σκάνδαλο για να το χρησιμοποιήσει παραπλανητικά, τραβώντας την προσοχή από την κλιμακούμενη κρίση στη διασφάλιση των αγαθών πρώτης ανάγκης στην Ουγγαρία.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει κανένα ρόλο να λογοκρίνει υλικό ούτε στα βιβλιοπωλεία ούτε στα σχολεία. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε πτώση των δεξιοτήτων, όπως αποδεικνύεται από την επιδείνωση των αποτελεσμάτων κατανόησης κειμένου από τους Ούγγρους μαθητές. Όσο λιγότερο παρεμβαίνει η κυβέρνηση στην εκπαίδευση, τόσο το καλύτερο.
Στο Χάρι Πότερ, οι μαθητές ήταν αυτοί που βοήθησαν τον κόσμο των μάγων απαλλαγεί από τους ανακατωσούρηδες και φαύλους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Μπορεί ο Χάρι Πότερ να είναι μια ιστορία μόνο για παιδιά, ωστόσο είναι ενισχύει το φρόνημα των αναγνωστών του. Οι μαθητές μπορούν να συμβάλλουν σε μεγάλες αλλαγές. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει λοιπόν που η ανελεύθερη ουγγρική κυβέρνηση δεν θέλει τα παιδιά να διαβάζουν μια τέτοια ιστορία.
--
Ο Mate Hajba είναι διευθυντής του Free Market Foundation, μιας ουγγρικής δεξαμενής σκέψης προσηλωμένης στις κλασικές φιλελεύθερες αξίες όπως η ελεύθερη αγορά, οι ατομικές ελευθερίας και η ανεκτικότητα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 31 Ιουλίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του 4Liberty.eu και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
