Αντισημιτισμός στην Αμερική; Ειδικά εγώ είναι δύσκολο να το πιστέψω. Η Αμερική υπερηφανευόταν πως είναι το καταφύγιο για όσους το χρειάζονταν: «Στείλε μου τα άθλια απορρίμματα της γεμάτης ακτής σου, τους φουρτουνιασμένους, σηκώνω τη λάμπα μου δίπλα στη χρυσή πόρτα» («the wretched refuse of your teeming shore / send these, the tempest-tossed to me, I lift my lamp beside the golden door») είπε η ποιήτρια Emma Lazarus. Αυτό το όμορφο ποίημα είναι χαραγμένο στη βάση του Αγάλματος της Ελευθερίας, ένα σύμβολο ενός έθνους που καλωσόρισε τους πάντες και χάρισε σε όλους την ελευθερία από τον φόβο. Πώς θα μπορούσε αυτό να έχει αλλάξει;
Στα 80α μου γενέθλια, είπα στα εγγόνια μου για το θάρρος του Naftuli και της Minel Wasilievski, του παππού και της γιαγιάς μου, που - μετά το τελευταίο πογκρόμ και πριν από το επόμενο - έφυγαν από μια κωμόπολη κοντά στο Μινσκ για να διασχίσουν με τις τρεις κορούλες τους όλη την Ευρώπη και να φτάσουν στο Λίβερπουλ και από εκεί στην Αμερική.
Πίστευαν ότι σε αυτούς και στα παιδιά τους θα επιτραπεί να ζήσουν και να ευδοκιμήσουν στον νέο κόσμο, και είχαν δίκιο. Ο πατέρας μου ήταν το τέταρτο παιδί τους, που γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1906, και οι απόγονοί τους έχουν πλέον απλωθεί σε αυτήν την υπέροχη χώρα.
Τώρα τα γεγονότα στις ΗΠΑ εγείρουν το ερώτημα εάν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι ήταν μάταιο. Μήπως, από ιστορική προοπτική, το ταξίδι αυτό ήταν όπως η μετακίνηση των Εβραίων στην Πολωνία και τη Ρωσία μετά τα πογκρόμ στη Δυτική Ευρώπη; Ή όπως οι Εβραίοι της Ισπανίας βρήκαν καταφύγιο στην Ολλανδία μετά από την εντολή του ισπανικού στέμματος να ασπαστούν τον Χριστιανισμό;
Μήπως τώρα, μετά από περισσότερα από 100 χρόνια, η Αμερική υιοθετεί τις προκαταλήψεις και τα ανόητα μίση που οδήγησαν τον παππού και τη γιαγιά μου να εγκαταλείψουν την Ευρώπη;
Δυστυχώς, υπάρχουν δεδομένα γι’ αυτό. Το Ισραήλ, που αναγνωρίστηκε από όλα τα άλλα έθνη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο τόσο ως η αρχαία πατρίδα των Εβραίων αλλά και ως καταφύγιο για τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος, δέχεται επίθεση από δολοφόνους από τη Γάζα -προκαλώντας απερίγραπτη φρίκη σε οικογένειες που είχαν την ατυχία να βρεθούν στο δρόμο τους- και οι Αμερικανοί παρελαύνουν στο δρόμους ενάντια στα θύματα, και όχι ενάντια στους δράστες.
Ήμουν μήπως κοντόφθαλμος ή βιαστικός που είπα στα εγγόνια μου ότι ο παππούς και η γιαγιά μου μας οδήγησαν στη γη της επαγγελίας; Έκανα λάθος που υπέθεσα ότι η καλή θέληση των Αμερικανών θα εξαφάνιζε 3000 χρόνια μίσους;
Μόνο ο χρόνος θα δείξει, αλλά η ιστορία δεν είναι καθησυχαστική.
* Ο Peter J. Wallison είναι διακριμένο ομότιμο στέλεχος του American Enterprise Institute με πεδία ενδιαφέροντος μεταξύ άλλων τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, την εταιρική διακυβέρνηση, την στεγαστική πολιτική και τη χρηματοδότηση προεκλογικών εκστρατειών
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 7 Νοεμβρίου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
