Πώς επηρεάζει η μετανάστευση τους θεσμούς των ανεπτυγμένων χωρών; Πόσο οι μετανάστες ενσωματώνονται και σε τι βαθμό αλλάζουν τις νόρμες συμπεριφοράς της χώρας υποδοχής τους, προς το καλύτερο ή το χειρότερο; Πρόσφατα συζήτησα αυτά τα θέματα και άλλα με τον Alex Nowrasteh.
Ο Άλεξ είναι διευθυντής των μελετών μετανάστευσης στο Κέντρο για την Παγκόσμια Ελευθερία και Ευημερία του Cato Institute. Επίσης είναι ο συγγραφέας, από κοινού με τον Benjamin Powell του βιβλίου Wretched Refuse? The Political Economy of Immigration and Institutions, που κυκλοφόρησε πέρσι τον Δεκέμβριο.
Ακολουθεί μια συντομευμένη απομαγνητοφώνηση της συζήτησής μας. Μπορείτε να τη διαβάσετε στην πλήρη της εκδοχή εδώ. Μπορείτε επίσης να εγγραφείτε στο podcast μου στο Apple Podcasts ή το Stitcher, ή να το κατεβάσετε από το Ricochet.
Σε τι διαφέρει η μεταναστευτική πολιτική στις ΗΠΑ σήμερα σε σχέση με την αρχή της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ και τι θα συνέβαινε αν οι πολιτικές του Τραμπ διατηρούνταν και στο μέλλον;
Έχει αρκετές αξιοσημείωτες διαφορές. Μέσω εκτελεστικής δράσης, ο Ντόναλντ Τραμπ καθιέρωσε πολλές πολιτικές και ρυθμίσεις που μείωσαν ουσιαστικά τη νόμιμη μετανάστευση στις ΗΠΑ. Επίσης, από τον Μάρτιο του 2020, σχεδόν κάθε νόμιμη μετανάστευση στις ΗΠΑ τερματίστηκε ως αποτέλεσμα της αντίδρασης στην ύφεση του COVID - ο αριθμός των πράσινων καρτών που εκδόθηκαν στο τελευταίο μισό του οικονομικού έτους του 2020 μειώθηκε κατά 91% σε σχέση με το 2016, και οι βίζες για λόγους μη μετανάστευσης μειώθηκαν κατά 93% σε σχέση με το 2019.
Σήμερα, περίπου το 13,6% του πληθυσμού μας έχει γεννηθεί στο εξωτερικό, και μολονότι αυτό το ποσοστό έχει παραμείνει σταθερό το τελευταίο έτος, αν οι κανόνες του Τραμπ συνεχιστούν για περισσότερο διάστημα, αυτός ο αριθμός θα αρχίσει να μειώνεται. Αυτό θα είναι σημαντικό, καθώς αν αυτός ο αριθμός ήταν μικρότερος στο παρελθόν θα χάναμε καινοτομίες και νέες εταιρίες που κάνουν τις ΗΠΑ την πλούσια και παραγωγική χώρα που είναι σήμερα. Επίσης, το 13,5% είναι ήδη χαμηλό σε σχέση με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, μεταξύ των οποίων και ο Καναδάς (σχεδόν 21%) καθώς και η Νέα Ζηλανδία και η Ελβετία (όπου υπερβαίνει το 30%).
Το βιβλίο σας έχει ως θέμα τους μετανάστες και τις συνέπειές τους στους θεσμούς - τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με αυτό αυτο θέμα;
Πρόκειται για ένα ερώτημα που με κρατούσε ξύπνιο τα βράδια για χρόνια: Οι μετανάστες από φτωχές χώρες επηρεάζουν τους αμερικανικούς θεσμούς
Όταν μιλάμε για θεσμούς, εννοούμε τους κανόνες της οικονομικής συναλλαγής - τόσο τους επίσημους, που καταγράφονται σε θετικούς νόμους ή στη νομολογία, όσο και τους άτυπους, όπως η εκκίνηση μιας επιχείρησης ή το να συνάπτεις μια συμφωνία μέσω μιας χειραψίας. Αυτοί οι κανόνες είναι πιθανότατα ο λόγος που είμαστε μια πλούσια χώρα. Οι μετανάστες όμως συχνά προέρχονται από χώρες όπου δεν υπάρχουν αυτοί οι παραγωγικοί θεσμοί, οπότε μια συχνή ανησυχία είναι πως θα φέρουν μαζί τους κακές πεποιθήσεις και θα επηρεάσουν αρνητικά τους θεσμούς μας είτε μέσω της ψηφοφορίας και της υπονόμευσης αυτών των κανόνων στην πηγή τους, είτε αλλάζοντας την αμερικανική κουλτούρα.
Αν όμως δούμε λεπτομερειακά τι συμβαίνει, δεν βρίσκουμε ενδείξεις ότι οι μετανάστες έχουν αρνητικές συνέπειες στους θεσμούς στον ανεπτυγμένο κόσμο. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις βρίσκουμε μια θετική επίδραση - περιπτώσεις όπου οι μετανάστες λειτούργησαν ως καταλύτες για βελτιώσεις στους θεσμούς των χωρών όπου εγκαταστάθηκαν. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν η μαζική μετανάστευση Εβραίων στο Ισραήλ μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης - οι Εβραίοι αύξησαν τον πληθυσμό του Ισραήλ κατά περίπου 20% μέσα σε πέντε χρόνια. Αυτό που βρήκαμε είναι ότι η επίδοση οικονομικής ελευθερίας του Ισραήλ αυξήθηκε πολύ γρήγορα εκείνο το διάστημα. Μάλιστα, μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι η μετανάστευση ήταν ο παράγοντας που οδήγησε το Ισραήλ να απελευθερώσει σημαντικά την οικονομία του στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, ισχύει ότι, όταν οι μετανάστες έρχονται εδώ, υιοθετούν απόψεις πιο κοντινές στις δικές μας;
Με πολλούς τρόπους οι μετανάστες γίνονται σαν κι εμάς, αλλά με άλλους τρόπους παραμένουν κάπως διακριτοί, και συχνά αυτές οι διακρίσεις είναι καλύτερες. Για παράδειγμα, οι μετανάστες είναι πιθανότερο να έχουν πατριωτικά αισθήματα όταν φτάνουν απ’ ό,τι οι γηγενείς Αμερικανοί σε διάφορες εκφάνσεις, όπως σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη σε συγκεκριμένους θεσμούς. Στις απαντήσεις της Γενικής Κοινωνικής Έρευνας (General Social Survey), οι μετανάστες είναι πιθανότερο από τους γηγενείς Αμερικανούς να πουν ότι εμπιστεύονται το Κογκρέσο, τον Πρόεδρο, το δικαστικό σύστημα, ή ακόμη και τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Έτσι, έρχονται κατά κανόνα με θετικότερες απόψεις για τους θεσμούς μας - παρά το ότι οι άνθρωποι ανησυχούν ότι οι μετανάστες θα μειώσουν την πίστη στους θεσμούς μας. Στην πραγματικότητα, οι μετανάστες πιθανότατα συμβάλλουν πολύ στη διατήρηση της κοινωνικής εμπιστοσύνης στους θεσμούς της χώρας σε υψηλά επίπεδα. Ισχύει το ακριβώς αντίθετο απ’ αυτό που ισχυρίζονται οι επικριτές.
Αναφέρατε ότι άλλες χώρες έχουν μεγαλύτερους πληθυσμούς κατοίκων που γεννήθηκαν στο παρελθόν απ’ ό,τι οι ΗΠΑ. Είναι πιθανό η Αμερική να μην έχει αρκετό πληθυσμό μεταναστών σήμερα και γι’ αυτό να μην είναι τόσο σημαντική η επίδρασή τους;
Πάντα υπάρχει αυτή η θεωρητική πιθανότητα, αλλά αν δούμε χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία ή η Ελβετία - χώρες που, σε κάποιες περιπτώσεις, υπερδιπλάσιο ποσοστό του πληθυσμού τους δεν έχει γεννηθεί εκεί σε σύγκριση με τις ΗΠΑ - δεν βλέπουμε να συμβαίνει κάποια θεσμική υποβάθμιση. Υπάρχει επίσης ένα ζήτημα αυτοεπιλογής εδώ, καθώς πολλοί άνθρωποι που θέλουν να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ από τις χώρες καταγωγής τους είναι πιο ανοιχτοί στις ιδέες της Αμερικής, ενδιαφέρονται περισσότερο να ενταχθούν σε άλλες κουλτούρες και είναι πιθανότερο να αντιλαμβάνονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα καταγωγής τους.
Ξέρουμε ότι οι άνθρωποι προσαρμόζονται όταν εκτίθενται σε νέους θεσμούς ή περιβάλλοντα και συνειδητοποιούν ότι άλλα πράγματα λειτουργούν καλά. Ενώ λοιπόν μπορεί να υπάρχει κάποιο θεωρητικό όριο στο οποίο οι μετανάστες δεν ενσωματώνονται, μάλλον αφορά έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταναστών.
Κοιτώντας το μέλλον, ποια πρέπει να είναι η μεταναστευτική πολιτική της Αμερικής; Θα αλλάξει δραστικά τα πράγματα ο Μπαίντεν;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Η ανησυχία μου είναι ότι το Κογκρέσο χάνει ολοένα και περισσότερο το ρόλο του και ότι ο Πρόεδρος θα είναι αυτός που βασικά θα ορίζει όλες αυτές τις πολιτικές. Και χάρη στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην περίπτωση Trump v. Hawaii, έχει ανοίξει ο δρόμος στον Πρόεδρο να απαγορεύει οποιουσδήποτε μετανάστες, από οποιαδήποτε χώρα, για οποιονδήποτε λόγο.
Προς το παρόν, ο πρόεδρος είχε μεγάλη ευχέρεια να αυξάνει τη νόμιμη μετανάστευση. Νομίζω ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα δοκιμάσει αυτά τα νόμιμα όρια στο μέλλον. Κοιτάζοντας μπροστά, μπορεί κάθε φορά που έχουμε έναν νέο Πρόεδρο από διαφορετικό κόμμα, να βλέπουμε μεγάλες και μαζικές αλλαγές στη μεταναστευτική πολιτική. Δυστυχώς αυτό δεν συνιστά μια βιώσιμη θεσμική διαρρύθμιση.
*Ο James Pethokoukis κατέχει την έδρα Dewitt Wallace στο American Enterprise Institute, όπου γράφει και διευθύνει το μπλογκ AEIdeas και φιλοξενεί ένα εβδομαδιαίο podcast με τίτλο “Political Economy with James Pethokoukis”. Ο Alex Nowrasteh είναι διευθυντής των μελετών μετανάστευσης στο Κέντρο Παγκόσμιας Ελευθερίας και Ευημερίας του Cato institute.
**Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά την 1η Απριλίου 2021 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
