Παρά το γεγονός ότι οι ανησυχίες για ύφεση στις ΗΠΑ θεωρούνται από την πλειονότητα των αναλυτών το λιγότερο υπερβολικές, βλέπουμε ότι κάθε φορά που επανέρχονται στο προσκήνιο έχουν τη δυναμική να προκαλέσουν sell-off. Αυτό συνέβη και στις συναλλαγές της Τρίτης, όταν ο Nasdaq υποχώρησε κατά 3,26% και ο S&P 500 κατά 2,12%, στον απόηχο των χειρότερων των εκτιμήσεων στοιχείων για τη μεταποίηση. Στην Ευρώπη οι απώλειες ήταν μικρότερες, ωστόσο επεκτάθηκαν και στις συναλλαγές της Τετάρτης, με σαφή επιρροή από τη Wall Street, υποδηλώνοντας ότι στην περίπτωση που το κλίμα επιδεινωθεί περαιτέρω, δεν είναι καθόλου δύσκολο να καταγραφεί ένα παγκόσμιο χρηματιστηριακό ντόμινο.
Και μόνο το γεγονός ότι η Nvidia, η εταιρεία που έχει ταυτιστεί με την AI mania, υποχώρησε κατά 9,53% την Τρίτη, χάνοντας περίπου 280 δισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία, που είναι σε απόλυτους αριθμούς η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία των αγορών, αρκεί για να ενισχύσει τις ανησυχίες των επενδυτών. Για του λόγου το αληθές, το πλήγμα… αξιοπιστίας που δέχεται ο κλάδος της τεχνολογίας αντανακλάται στη μεγαλύτερη συγκριτικά πτώση των χρηματιστηρίων σε Ιαπωνία (-4,35% ο Nikkei), Νότια Κορέα (-3,15% ο Kospi) και Ταϊβάν (-4,52% ο Taiwan Weighted), αγορές που βασίζονται περισσότερο στην τεχνολογία.
Τα χειρότερα των προσδοκιών στοιχεία τόσο για τη μεταποίηση (δείκτης ISM) όσο και για την απασχόληση στις ΗΠΑ, δείχνουν ότι οι συνθήκες στην αμερικανική οικονομία επιδεινώνονται ταχύτερα από το αναμενόμενο. Αποτέλεσμα είναι να έχει επανέλθει στην επικαιρότητα η συζήτηση για τον περιβόητο «κανόνα Sahm», σύμφωνα με τον οποίο η ύφεση ξεκινά όταν ο κινητός μέσος όρος τριών μηνών του δείκτη ανεργίας αυξάνεται κατά τουλάχιστον 0,50% σε σύγκριση με το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 μηνών. Η ίδια συζήτηση είχε ανοίξει και στις αρχές Αυγούστου, όταν ένα μείγμα ανησυχιών (με επίκεντρο τότε το γεν και την αύξηση των επιτοκίων από την Bank of Japan) είχε προκαλέσει ένα παρόμοιο παγκόσμιο χρηματιστηριακό sell-off, που πολλοί είχαν βιαστεί να χαρακτηρίσουν ως την «αρχή μιας μεγάλης διόρθωσης».
Που βρισκόμαστε, λοιπόν, σήμερα, πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος ύφεσης στις ΗΠΑ και πόσο επικίνδυνο για τις αγορές είναι ένα τέτοιο σενάριο; Να πούμε αρχικά ότι η τελευταία φορά που το ΑΕΠ των ΗΠΑ σημείωσε δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης – ικανοποιώντας έτσι τον πιο διαδεδομένο ορισμό της ύφεσης – ήταν στο α’ εξάμηνο του 2022. Σε εκείνη την περίοδο ο S&P 500 κατέγραψε πτώση περίπου 11%, αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι μιλάμε για πολύ διαφορετικές συνθήκες σε σύγκριση με τις υφιστάμενες. Για παράδειγμα, δεν είχε ξεκινήσει καν η μανία για την Τεχνητή Νοημοσύνη και η οικονομία προσπαθούσε να συνέλθει από την περιπέτεια της πανδημίας και την αναταραχή που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Τα sell-off στις αρχές Αυγούστου και Σεπτεμβρίου, ενδεχομένως υποδεικνύουν ότι οι τεχνολογικές μετοχές, στις οποίες οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό το εκπληκτικό ράλι των τελευταίων περίπου δύο ετών, θα δυσκολευτούν να αποτελέσουν ένα χρηματιστηριακό «οχυρό», στην περίπτωση που η οικονομία των ΗΠΑ υποχωρήσει σε ύφεση. Βέβαια, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν, όπως προαναφέρθηκε, ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα αποφύγει εντέλει την ύφεση και η Fed θα καταφέρει να ρίξει τον πληθωρισμό χωρίς απώλειες στο ΑΕΠ. Σε αυτό το σενάριο, οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν τη «φούσκα» της Τεχνητής Νοημοσύνης να μεγαλώνει περαιτέρω και τη Wall Street να υπεραποδίδει ξανά των υπόλοιπων μεγάλων αγορών.
Στο σενάριο που δεν αποφευχθεί η ύφεση, τα χρηματιστήρια θα μπορούσαν να ξεπεράσουν «αναίμακτα» την αναταραχή, σύμφωνα με έκθεση της Capital Economics, την ώρα που αναλυτές της BlackRock, της Oxford Economics, της ίδιας η Capital Economics, του think tank OMFIF, της Deutsche Bank και του Apollo Global Management, θεωρούν ότι η οικονομία των ΗΠΑ επιβραδύνει αλλά το ΑΕΠ δεν θα συρρικνωθεί. Και ενώ ιστορικά έχουν υπάρξει περίοδοι ύφεσης, κατά τη διάρκεια των οποίων τα χρηματιστήρια είτε σημείωσαν ράλι, είτε κινήθηκαν ήπια πτωτικά, στις περισσότερες περιπτώσεις οι αποτιμήσεις των μετοχών ήταν χαμηλές. Σήμερα, οι αποτιμήσεις είναι ιδιαίτερα υψηλές, με αποτέλεσμα τα χρηματιστήρια να είναι ευάλωτα στο σενάριο που η ύφεση αποδειχθεί μεγάλης διάρκειας ή βαθιά.
Για να συνεχιστεί το ράλι, οι αναλυτές συμφωνούν ότι χρειάζεται μία ανανέωση ή αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για την τεχνολογία με επίκεντρο την Τεχνητή Νοημοσύνη. Εξάλλου, οι μετοχές της Wall σημείωσαν ράλι το 2023 παρά το γεγονός ότι τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων ήταν σε ύφεση. Δεδομένου, ωστόσο, ότι οι προσδοκίες για τα επιτεύγματα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ήδη κάτι περισσότερο από μεγάλες και οι αποτιμήσεις των μετοχών βρίσκονται στα ύψη, το πιθανότερο είναι μία ουσιώδης ύφεση να φέρει και χρηματιστηριακή πτώση.
