Covid-19: Από πού ξεκίνησε η πανδημία; - Τα ευρήματα της νέας μελέτης
Shutterstock
Shutterstock
BBC

Covid-19: Από πού ξεκίνησε η πανδημία; - Τα ευρήματα της νέας μελέτης

Από την αγορά ζώων της Γουχάν φαίνεται να έγινε διαρροή και να ξεκίνησε η πανδημία του κορονοϊού, σύμφωνα με γενετική ανάλυση δειγμάτων που πραγματοποίησε διεθνής ομάδα επιστημόνων, και όχι από κάποιο εργαστήριο, όπως έδειχναν τα μέχρι στιγμής δεδομένα.

Η διεθνής ομάδα επιστημόνων που διεξήγαγε την ανάλυση, υποστηρίζει ότι είναι «πέραν πάσης αμφιβολίας» ότι η πανδημία ξεκίνησε από μολυσμένα ζώα που πωλούνταν στην «υγρή αγορά» της Γουχάν. Οι ερευνητές ανέλυσαν εκατοντάδες δείγματα που συλλέχθηκαν από τη Γουχάν τον Ιανουάριο του 2020. Η πανδημία του κορονοϊού εντοπίστηκε αρχικά στα μέσα Δεκεμβρίου 2019 στη συγκεκριμένη πόλη της Κίνας.

Οι ερευνητές εξέτασαν δείγματα ζώων που πωλούνταν σε πάγκους της αγοράς της Γουχάν το 2019 και βρήκαν ίχνη του ιού Covid-19 σε ορισμένα είδη. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ορισμένα ζώα που θα μπορούσαν να είναι οι πηγές της πανδημίας είναι οι σκύλοι ρακούν και οι αρουραίοι μπαμπού. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι ερευνητές εντόπισαν έναν συγκεκριμένο πάγκο στην αγορά ως πιθανή εστία, η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι τα ζώα είχαν μολυνθεί από τον ιό.

Τα δείγματα συλλέχθηκαν από Κινέζους αξιωματούχους στα αρχικά στάδια της πανδημίας και αποτελούν μια από τις πιο αξιόπιστες επιστημονικά πηγές πληροφοριών για την προέλευσή της. Η αγορά έκλεισε και οι Κινέζοι αξιωματούχοι συνέλεξαν εκατοντάδες επιχρίσματα που ελήφθησαν από πάγκους, τοίχους, δάπεδα, εξοπλισμό, αποχετεύσεις και το εσωτερικό των κλουβιών των ζώων.

Η ανάλυσή τους δημοσιεύτηκε πέρυσι και τα δεδομένα τέθηκαν στη διάθεση άλλων επιστημόνων. Τώρα, μια ομάδα στις ΗΠΑ και τη Γαλλία ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε ακόμη πιο προηγμένες γενετικές αναλύσεις για να εξετάσει σε βάθος τις πρώτες μέρες του Covid. Οι ερευνητές ανέλυσαν εκατομμύρια τμήματα του γενετικού κώδικα –DNA και RNA– για να διαπιστωθεί ποια ζώα και ιοί εντοπίστηκαν στην αγορά τον Ιανουάριο του 2020.

«Βλέπουμε τα φαντάσματα DNA και RNA αυτών των ζώων στα περιβαλλοντικά δείγματα και μερικά βρίσκονται σε πάγκους όπου βρέθηκε ο ιός Covid», δήλωσε στο BBC η καθηγήτρια Φλοράνς Ντεμπάρ του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας.

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Cell», ο ιός και τα ευαίσθητα ζώα εντοπίστηκαν στην ίδια τοποθεσία, ενώ ορισμένα μεμονωμένα επιχρίσματα έφεραν τον γενετικό κώδικα των ζώων αλλά και του κορονοϊού. Αυτό δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στην αγορά και δείχνει πολύ συγκεκριμένα hotspot.

«Τα ευρήματα είναι συνεπή με τη θεωρία ότι η αγορά είναι η πιο πιθανή προέλευση αυτής της συγκεκριμένης πανδημίας», δήλωσε ο καθηγητής Κρίστιαν Άντερσεν από το Ινστιτούτο Scripps στις ΗΠΑ.

Διαβάζοντας τον γενετικό κώδικα του ιού

Οι ερευνητικές ομάδες ανέλυσαν επίσης τον γενετικό κώδικα των δειγμάτων ιού που βρέθηκαν στην αγορά και τα συνέκριναν με δείγματα ασθενών που νόσησαν τις πρώτες ημέρες της πανδημίας. Η εξέταση της ποικιλίας των διαφορετικών μεταλλάξεων στα ιικά δείγματα επίσης παρέχει ενδείξεις. Τα δείγματα υποδεικνύουν, αλλά δεν αποδεικνύουν, ότι ο ιός εξαπλώθηκε περισσότερες από μία φορές στην αγορά με δυνητικά δύο γεγονότα μετάδοσης από ζώα σε ανθρώπους. Οι ερευνητές λένε ότι αυτό υποστηρίζει τη θεωρία ότι η πανδημία προήλθε από τη συγκεκριμένη αγορά.

Σύμφωνα με το BBC, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν επίσης τις μεταλλάξεις για να δημιουργήσουν το γενεαλογικό δέντρο του ιού και να διερευνήσουν το παρελθόν του. «Αν υπολογίσουμε πότε είναι πιο πιθανό να ξεκίνησε η πανδημία και πότε ξεκίνησε στην αγορά, αυτά τα δύο γεγονότα αλληλεπικαλύπτονται, είναι ένα και το αυτό», είπε ο Άντερσεν.

Σύμφωνα με τη μελέτη, στην αγορά βρέθηκε η πλήρης γενετική ποικιλομορφία του κορονοϊού που παρατηρήθηκε τις πρώτες ημέρες της πανδημίας. «Αυτή η μελέτη, σε συνδυασμό με άλλα δεδομένα –όπως πρώιμα κρούσματα και νοσηλείες που συνδέονται με την αγορά– όλα υποδεικνύουν ζωική προέλευση του Covid» δήλωσε ο καθηγητής Μάικλ Γουορόμπι, του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.

Ο Τζέιμς Γουντ, συνδιευθυντής του Cambridge Infectious Diseases, είπε ότι η μελέτη παρείχε «πολύ ισχυρές αποδείξεις» ότι η πανδημία ξεκίνησε από τους πάγκους της αγοράς. Ωστόσο, σημείωσε ότι δεν παρέχει οριστική απάντηση επειδή τα δείγματα συλλέχθηκαν μετά το κλείσιμο της αγοράς και η πανδημία πιθανότατα ξεκίνησε εβδομάδες νωρίτερα. Προειδοποίησε επίσης, ότι γίνονται ελάχιστα για τον περιορισμό του εμπορίου ειδών άγριας πανίδας και ότι «η ανεξέλεγκτη μετάδοση λοιμώξεων μεταξύ των ζώων ενέχει μεγάλο κίνδυνο μελλοντικών πανδημιών».