Τέσσερις μελέτες που αφορούν στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε νέες, καινοτόμες θεραπείες, στη διαθεσιμότητα καινοτόμων φαρμάκων και στη Δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο έδωσαν πολλά χρήσιμα συμπεράσματα αναφορικά με την πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε νέες καινοτόμες θεραπείες αλλά και τη διαθεσιμότητα των φαρμάκων στη χώρα μας.
Στα συμπεράσματα των μελετών εμμένουν οι ανισότητες της πρόσβασης σε νέα καινοτόμα φάρμακα ανάμεσα σε βορειοδυτική και νοτιοανατολική Ευρώπη, με τα ογκολογικά φάρμακα φέτος να είναι εκείνα που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη καθυστέρηση σε σχέση με τα ορφανά φάρμακα πέρσι.
Επιπλέον, καταδεικνύεται ότι ναι μεν λιγότερα καινοτόμα προϊόντα έρχονται στη χώρα μας, αλλά έχουν βελτιωθεί οι χρόνοι αναμονής, κάτι που μπορεί να συμπεριληφθεί στα θετικά.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης
- Η Ελλάδα έχει απόκλιση 70 ποσοστιαίων μονάδων από τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο., ενώ είναι η μόνη χώρα που μείωσε τη συνολική (έξω & ένδο νοσοκομειακή) χρηματοδότηση του φαρμάκου το διάστημα 2013 -2022.
- Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που μείωσε τη δημόσια νοσοκομειακή χρηματοδότηση για το φάρμακο σημειώνοντας απόκλιση 116 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο. το διάστημα 2013 – 2022. Συγκεκριμένα, ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι +89,6% και η Ελλάδα έχει υποχωρήσει κατά -26,6%.
- Αντίστοιχα στην εξωνοσοκομειακή δημόσια χρηματοδότηση η Ελλάδα έχει απόκλιση 56 ποσοστιαίων μονάδων από τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο., καθώς ο μέσος όρος των χωρών της Ευρώπης κυμαίνεται στο +42,5%, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στο – 11,09%.
- Συγκρίνοντας τη συνολική (νοσοκομειακή και έξω-νοσοκομειακή) Δημόσια κατά κεφαλήν χρηματοδότηση του φαρμάκου για το 2022, η μελέτη κατέγραψε σημαντική υστέρηση -64% και -70% έναντι των χωρών της Νότιας Ευρώπης (ΝΕ) και Δυτικής Ευρώπης (ΔΕ) στη δημόσια κατά κεφαλή Νοσοκομειακή Φαρμακευτική Δαπάνη και υστέρηση -13% και -45% έναντι της ΝΕ και ΔΕ στη δημόσια κατά κεφαλή έξω-νοσοκομειακή Φαρμακευτική Δαπάνη. Στο σύνολο της Δημόσιας χρηματοδότησης του φαρμάκου η Ελλάδα είναι ουραγός έναντι των χωρών της Νότιας και Δυτικής Ευρώπης.
Οι Έλληνες ασθενείς λαμβάνουν λιγότερη φαρμακευτική καινοτομία
Συγκεκριμένα, η μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator που διεξήγαγαν η EFPIA με την IQVIA το 2023 κατέδειξε πως λιγότερη φαρμακευτική καινοτομία φτάνει στους Έλληνες ασθενείς, καθώς 79 στα 167 νέα φάρμακα ήρθαν στην Ελλάδα το διάστημα 2019 - 2022 έναντι 90 στα 168 το διάστημα 2018 - 2021.
Μάλιστα, τα μισά από αυτά είναι διαθέσιμα με περιορισμούς στην πρόσβαση από τους ασθενείς, καθώς διατίθενται μέσω ΣΗΠ και ΙΦΕΤ.
Αναφορικά με το χρόνο που απαιτείται για τη διαθεσιμότητα αυτή, για τα φάρμακα αυτά χρειάζονται 587 ημέρες κατά μέσο όρο από την Ευρωπαϊκή έγκριση τους μέχρι να αποζημιωθούν στη χώρα μας. Ο χρόνος αυτός υπολείπεται κατά σχεδόν δύο μήνες (56 μέρες) από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά έχει βελτιωθεί κατά 74 ημέρες έναντι της προηγούμενης περιόδου.
Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια μελέτη που συνδυαστικά με τη μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator εστιάζει στις κύριες αιτίες μη διαθεσιμότητας των καινοτόμων φαρμάκων, οι οποίες αφορούν στο κριτήριο 5/11, αλλά και στο επίπεδο υποχρεωτικών επιστροφών για Ελλάδα, αλλά και χώρες όπως Κύπρο και Μάλτα. (Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, για να λάβει ένα φάρμακο άδεια κυκλοφορίας στην Ελλάδα, πρέπει να κυκλοφορεί σε 11 χώρες της Ευρώπης και να αποζημιώνεται σε τουλάχιστον πέντε από αυτές).
Τέλος, μελέτη της IQVIA για τη διαθεσιμότητα νέων φαρμάκων στην Ελλάδα στο διάστημα 2020 – 2023 έδειξε ότι 329 νέα φάρμακα έλαβαν έγκριση από τον EMA από 1/1/2020 έως 31/12/2023 εκ των οποίων τα 221 είναι νέα καινοτόμα φάρμακα.
Από τα 221 νέα πρωτότυπα φάρμακα, μόνο 43 (19%) είναι σήμερα διαθέσιμα και αποζημιώνονται στην ελληνική αγορά. Τα υπόλοιπα 178 (81%) δεν αποζημιώνονται.
Από τα 178 φάρμακα που δεν αποζημιώνονται ακόμα στη χώρα μας, μόλις τα 35 έχουν πάρει τιμή, ενώ τα υπόλοιπα 143 δεν έχουν πάρει ούτε τιμή.
Μόνο 5 από τα 35 (14%) νέα καινοτόμα φάρμακα που έχουν πάρει τιμή είναι βέβαιο ότι θα είναι διαθέσιμα στο μέλλον.
Άλλα 46 από τα 143 (32%) νέα καινοτόμα φάρμακα μπορούν δυνητικά να γίνουν διαθέσιμα στο μέλλον.
Το δεινό επιχειρηματικό κλίμα που διαμορφώνουν οι υπέρογκες επιστροφές έχει σαν συνέπεια το 53% των νέων καινοτόμων φαρμάκων να μην καταστούν κατά πάσα πιθανότητα διαθέσιμα για τους Έλληνες ασθενείς στο άμεσο μέλλον όπως κατέδειξε η μελέτη.
«Τα τελευταία χρόνια, ως ΣΦΕΕ, επιμένουμε στην υπογραφή ενός πολυετούς μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και της φαρμακοβιομηχανίας, το οποίο θα συμβάλει στην προβλεψιμότητα και τη διαφάνεια. Ευελπιστούμε ότι σύντομα θα προχωρήσουμε σχετικά, μετά και τις πρόσφατες ανακοινώσεις του Υπουργού Υγείας», ανέφεραν οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου», ενώ ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης έχει δηλώσει πως προτίθεται να προχωρήσει σε ένα τέτοιου είδους μνημόνιο, που θα καθορίζει τις δεσμεύσεις των δύο πλευρών.
