Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος πιο συχνά απαντώμενος καρκίνος σε άνδρες και γυναίκες. Πρόκειται για έναν καρκίνο που φαίνεται ότι αναπτύσσεται επί μακρό χρονικό διάστημα. Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου ξεκινούν σαν πολύποδες, που είναι γνωστοί και σαν αδενώματα. Με τα χρόνια μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Η θνησιμότητα από καρκίνο του παχέος εντέρου έχει πτωτική τάση τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα νέα περιστατικά είναι λιγότερα, διαγιγνώσκονται νωρίτερα και οι θεραπείες έχουν βελτιωθεί κατά πολύ.
Η 5ετής επιβίωση είναι 90% για τους ασθενείς που ο καρκίνος τους εντοπίζεται και αντιμετωπίζεται σε αρχικά στάδια, πριν να εξαπλωθεί. Αλλά μόνο περίπου 40% του καρκίνου του παχέος εντέρου εντοπίζονται σε αρχικά στάδια. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να γίνεται έγκαιρη διάγνωση.
Ποιος κινδυνεύει από την ασθένεια;
Ο κίνδυνος εμφάνισης μιας νόσου υπολογίζεται με βάση την ύπαρξη παραγόντων κινδύνου, συνθηκών οι οποίες αποδεδειγμένα αυξάνουν τις πιθανότητες κάποιου να νοσήσει από μια δεδομένη ασθένεια, λέει ο Γεώργιος Σάμπαλης Διευθυντής Χειρουργός στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Ειδικά για τον καρκίνο του εντέρου υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου όπως:
Δίαιτα και Διατροφή
Η θεωρία ότι οι διαιτητικοί παράγοντες σχετίζονται με τον ορθοκολικό καρκίνο βασίζεται σε επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν ότι η θνησιμότητα αυξάνει σε πληθυσμούς που καταναλώνουν πολλές θερμίδες, πολλές πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης και κορεσμένα λίπη, και λίγες φυτικές ίνες.
Οι πληθυσμοί που έχουν αυξημένο ποσοστό στεφανιαίας νόσου και υψηλά επίπεδα χοληστερίνης έχουν και αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση ορθοκολικού καρκίνου. Κάποια είδη λιπών μπορεί να συμβάλλουν κατά το στάδιο ανάπτυξης του καρκίνου.
Το αλκοόλ είναι ένας ακόμα προδιαθεσικός παράγοντας, χωρίς αυτό να είναι καθολικά παραδεκτό.
Η αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών συστατικών (όπως βιταμίνη C και Ε) φαίνεται πως μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτού του καρκίνου.
Η ασπιρίνη φαίνεται ότι παρεμποδίζει την ανάπτυξη όγκων του παχέος εντέρου.
Προσωπικό ιστορικό ορθοκολικού ή άλλου είδους καρκίνου ή πολύποδα
Οι γυναίκες που έχουν καρκίνο των ωοθηκών, του ενδομητρίου ή του μαστού έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν και ορθοκολικό καρκίνο.
Γενετικοί παράγοντες (οικογενειακό ιστορικό ορθοκολικού καρκίνου ή πολύποδα). Περίπου 25% των ασθενών έχουν οικογενειακό ιστορικό νόσου.
Ηλικία
Ο κίνδυνος για την εμφάνιση του ορθοκολικού καρκίνου αυξάνει με την ηλικία. Άτομα με ηλικία άνω των 55 ετών έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ορθοκολικό καρκίνο.
Καθιστική ζωή
Η έλλειψη σωματικής άσκησης επηρεάζει την κινητικότητα του εντέρου με αποτέλεσμα να αυξάνει ο κίνδυνος για ορθοκολικό καρκίνο.
Χρόνια Φλεγμονώδης Εντερική Νόσος
Ο ορθοκολικός καρκίνος θεωρείται επιπλοκή χρόνιας φλεγμονώδους εντερικής νόσου και είναι πιο συχνός σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα. Η επίπτωση της νόσου αυξάνει όσο μεγαλύτερο είναι το τμήμα του εντέρου που έχει προσβληθεί και όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια και η σοβαρότητα της κολίτιδας.
Διάγνωση καρκίνου παχέος εντέρου
Η νόσος είναι συχνά ασυμπτωματική.
Όταν υπάρχουν συμπτώματα μπορεί να είναι ασαφή. Για παράδειγμα, μια αλλαγή στην κινητικότητα του εντέρου (δυσκοιλιότητα, διάρροιες, ή ασχημάτιστα κόπρανα) μπορεί να μην προκαλέσουν την προσοχή του ασθενούς ή να αποδοθούν σε διαιτητικές αλλαγές.
Ανάμεσα στα γενικότερα συμπτώματα που είναι η απώλεια βάρους, η απώλεια της όρεξης, η αδυναμία, όμως μπορεί να υπάρχουν και:
- αιμορραγίες από το ορθό
- αίμα στα κόπρανα
- διάχυτο κοιλιακό άλγος ή κράμπες
- αναιμία (δευτερογενώς λόγω αιμορραγιών)
- άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα (π.χ. ναυτία, εμετοί)
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον εντοπισμό του όγκου και ανάλογα με το άν υπάρχει διήθηση του εντερικού τοιχώματος.
Θεραπεία
Συνήθως υπάρχουν πολλές εναλλακτικές θεραπείες.
Υπάρχου τρεις βασικοί τύποι θεραπείας του καρκίνου του παχέος εντέρου:
- εγχείρηση
- ακτινοβολία
- χημειοθεραπεία
Ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου, μπορεί να χορηγηθούν δύο ή και τρεις τύποι θεραπείας ταυτόχρονα ή διαδοχικά.
Δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του παχέος εντέρου
Ξεκίνησε η αποστολή των πρώτων SMS χθες για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ προχθές άρχισαν να αποστέλλονται τα υπόλοιπα 2,5 εκατ. sms στις δικαιούχους του προγράμματος για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι περίπου 2,8 εκατ. άτομα, ηλικίας από 50 έως 69 ετών οι οποίοι σε πρώτη φάση θα λάβουν ειδοποίηση, διάρκειας τεσσάρων μηνών, για τη δωρεάν προμήθεια του self-test από συνεργαζόμενα φαρμακεία.
Το συγκεκριμένο self test είναι εύκολο στη χρήση του και δίνει γρήγορο αποτέλεσμα. Μπορεί να το κάνει ο καθένας στο σπίτι του. Πρόκειται για ένα ειδικό τεστ το οποίο ανιχνεύει την παρουσία αίματος στα κόπρανα, που αποτελεί μια ένδειξη καρκίνου του παχέους εντέρου. Το αποτέλεσμα αυτού του αυτοδιαγνωστικού τεστ θα δείξει την ανάγκη ή όχι διενέργειας κολονοσκόπησης, που θα γίνεται δωρεάν.
Τα συνεργαζόμενα φαρμακεία του προγράμματος βρίσκονται στο σημείο «Συνεργαζόμενα Φαρμακεία και Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων» στην ιστοσελίδα colon.gov.gr.
Στην περίπτωση που οι δικαιούχοι δεν έχουν ενεργοποιημένη την άυλη συνταγογράφηση, μπορούν να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο φαρμακείο της περιοχής τους και να προμηθευτούν το self-test, μόνο με τη χρήση του ΑΜΚΑ, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου περιλαμβάνει:
* δωρεάν εξέταση με ειδικά τεστ αυτοδιαγνωστικού ελέγχου (self-test) που θα μπορούν οι πολίτες να προμηθεύονται από τα συνεργαζόμενα φαρμακεία
* δωρεάν επίσκεψη σε συνεργαζόμενο γαστρεντερολόγο/ενδοσκόπο για κλινική αξιολόγηση σε περίπτωση κατά την οποία προκύψει θετικό αποτέλεσμα από την αυτοδιαγνωστική δοκιμασία (self-test)
* ανάλογα με την κλινική αξιολόγηση, περιλαμβάνει δωρεάν διενέργεια διαγνωστικής κολονοσκόπησης
* δωρεάν εξέταση βιοψίας σε περίπτωση ευρημάτων, σύμφωνα πάντα με τις συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ).
Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, με ανάρτησή της στα social media ενημερώνει για την αποστολή των sms, τονίζοντας ότι «η πρόληψη σώζει ζωές. Μην αμελήσετε το μήνυμα!». Αναφέρει ότι το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» είναι το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα πρόληψης στη χώρα μας.
Η ανάρτηση Γεωργιάδη
«Μόλις έλαβα στο κινητό μου τηλέφωνο από την ΗΔΙΚΑ μήνυμα για το δικαίωμα να εκτελέσω δωρεάν προληπτική εξέταση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου», αναφέρει σε ανάρτησή του στο Χ ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης.
Συμπληρώνει ότι «ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι από τους πιο συχνούς και επικίνδυνους καρκίνους, αλλά, αν τον προλάβεις στην αρχή, θεραπεύεται.
Όσοι λάβατε ένα παρόμοιο μήνυμα, μην το προσπεράσετε χωρίς να του δώσετε σημασία, μπορεί και να είναι το μήνυμα που θα σας σώσει τη ζωή.
Η κυβέρνησή μας και το @YpYgGR εφαρμόζουμε αυτή την περίοδο το μεγαλύτερο πρόγραμμα δωρεάν προληπτικών εξετάσεων που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα, αξιοποιώντας πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εύγε στην @agapidaki74263 για την εξαιρετική της δουλειά σε αυτόν τον τομέα!».
