Η μείωση των ψυχικών διεργασιών είναι μια επιπλοκή της προχωρημένης λοίμωξης HIV.
Αν και τα συγκεκριμένα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο, μπορεί να αποτελούν μέρος μιας μεμονωμένης διαταραχής που είναι γνωστή ως σύμπλεγμα άνοιας του AIDS ή ADC. Άλλα ονόματα για το ADC είναι άνοια που σχετίζεται με τον HIV και εγκεφαλοπάθεια HIV/AIDS.
Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν μείωση της σκέψης ή ελάττωση σε «γνωστικές» λειτουργίες όπως η μνήμη, η λογική, η κρίση, η συγκέντρωση και η επίλυση προβλημάτων.
Άλλα κοινά συμπτώματα είναι αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά, προβλήματα ομιλίας και κινητικά προβλήματα όπως η αδεξιότητα και η κακή ισορροπία.
Όταν αυτά τα συμπτώματα είναι αρκετά σοβαρά ώστε να παρεμποδίζουν τις καθημερινές δραστηριότητες, μπορεί να δικαιολογείται η διάγνωση της άνοιας.
Το σύμπλεγμα άνοιας AIDS εμφανίζεται συνήθως καθώς ο αριθμός CD4+ πέφτει σε λιγότερο από 200 κύτταρα/μικρόλιτρο. Μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι του AIDS.
Με την εμφάνιση της αντιρετροϊκής θεραπείας (ART), η συχνότητα της ADC έχει μειωθεί. Η ART μπορεί όχι μόνο να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση του συμπλέγματος άνοιας του AIDS σε άτομα με λοίμωξη HIV, αλλά μπορεί επίσης να βελτιώσει τη διανοητική λειτουργία σε άτομα που έχουν ήδη ADC.
Αιτίες της Άνοιας από το AIDS
Το σύμπλεγμα άνοιας από το AIDS προκαλείται από τον ίδιο τον ιό HIV, όχι από τις ευκαιριακές λοιμώξεις που εμφανίζονται συνήθως στον προχωρημένο HIV. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς ο ιός βλάπτει τα εγκεφαλικά κύτταρα.
Ο HIV μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο μέσω πολλών μηχανισμών. Οι ιικές πρωτεΐνες μπορεί να βλάψουν τα νευρικά κύτταρα άμεσα ή μολύνοντας φλεγμονώδη κύτταρα στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
Ο HIV μπορεί στη συνέχεια να προκαλέσει αυτά τα κύτταρα να βλάψουν και να απενεργοποιήσουν τα νευρικά κύτταρα. Ο HIV προκαλεί γενικευμένη φλεγμονή, η οποία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα μνήμης, καθώς και άλλες διαδικασίες γήρανσης, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων.
Συμπτώματα Άνοιας από AIDS
Το σύμπλεγμα άνοιας του AIDS μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά, τη μνήμη, τη σκέψη και την κίνηση. Στην αρχή, τα συμπτώματα είναι διακριτικά και μπορεί να παραβλεφθούν, αλλά σταδιακά γίνονται ενοχλητικά. Τα συμπτώματα ποικίλλουν ευρέως από άτομο σε άτομο.
Τα συμπτώματα της πρώιμης άνοιας περιλαμβάνουν:
- Μειωμένη παραγωγικότητα στην εργασία
- Κακή συγκέντρωση
- Διανοητική βραδύτητα
- Δυσκολία στην εκμάθηση νέων πραγμάτων
- Αλλαγές στη συμπεριφορά
- Μειωμένη λίμπιντο
- Αμνησία
- Σύγχυση
- Δυσκολία εύρεσης λέξεων
- Απάθεια (αδιαφορία)
- Απόσυρση από χόμπι ή κοινωνικές δραστηριότητες
- Κατάθλιψη
Αρχικά η ανεπαίσθητη ασθένεια μπορεί να εξελιχθεί με πιο σοβαρά συμπτώματα όπως:
Διαταραχές ύπνου
- Ψύχωση: Σοβαρή ψυχική και συμπεριφορική διαταραχή, με χαρακτηριστικά όπως ακραία διέγερση, απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, ανικανότητα κατάλληλης ανταπόκρισης στο περιβάλλον, ψευδαισθήσεις, αυταπάτες
- Μανία: Εξαιρετική ανησυχία, υπερκινητικότητα, πολύ γρήγορη ομιλία, κακή κρίση
- Επιληπτικές κρίσεις
Χωρίς αντιρετροϊκή θεραπεία, αυτά τα συμπτώματα επιδεινώνονται σταδιακά. Μπορούν να οδηγήσουν σε μια κατάσταση, στην οποία το άτομο έχει ελάχιστη επίγνωση του περιβάλλοντός του και είναι ανίκανο να αλληλεπιδράσει.
Εξετάσεις και τεστ άνοιας από το AIDS
Σε ένα άτομο που είναι γνωστό ότι έχει λοίμωξη από τον ιό HIV, τα γνωστικά, συμπεριφορικά ή κινητικά συμπτώματα υποδηλώνουν ότι το άτομο μπορεί να έχει σύμπλεγμα άνοιας του AIDS. Είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη, ωστόσο, άλλες πιθανές αιτίες αυτών των συμπτωμάτων, όπως μεταβολικές διαταραχές, λοιμώξεις, εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου, εγκεφαλικό επεισόδιο, όγκος και πολλά άλλα.
Ο αρμόδιος γιατρός θα πραγματοποιήσει μια αξιολόγηση για να προσδιορίσει την αιτία των συμπτωμάτων. Αυτό πιθανότατα θα περιλαμβάνει ιατρική συνέντευξη, εξετάσεις σωματικής και ψυχικής κατάστασης, αξονική ή μαγνητική τομογραφία και νευροψυχολογικές εξετάσεις.
Μελέτες απεικόνισης
Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία μπορεί να ανιχνεύσουν αλλαγές στον εγκέφαλο που υποστηρίζουν τη διάγνωση του συμπλέγματος άνοιας από AIDS.
Οι εγκεφαλικές αλλαγές στο σύμπλεγμα άνοιας από AIDS επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου, επομένως αυτές οι μελέτες μπορεί να επαναλαμβάνονται περιοδικά. Είναι σημαντικό ότι αυτές οι σαρώσεις βοηθούν στον αποκλεισμό άλλων δυνητικά θεραπεύσιμων καταστάσεων όπως μόλυνση, εγκεφαλικό επεισόδιο και όγκος στον εγκέφαλο.
Μια αξονική ή μια μαγνητική τομογραφία δίνει μια λεπτομερή, τρισδιάστατη εικόνα του εγκεφάλου. Αυτές οι σαρώσεις μπορούν να δείξουν εγκεφαλική ατροφία (συρρίκνωση) που είναι σύμφωνη με το σύμπλεγμα άνοιας από AIDS καθώς και αλλαγές στην εμφάνιση διαφορετικών τμημάτων του εγκεφάλου.
Εργαστηριακές εξετάσεις
Καμία εργαστηριακή εξέταση δεν επιβεβαιώνει τη διάγνωση του συμπλέγματος άνοιας από AIDS. Εάν κάποιο άτομο κάνει εργαστηριακές εξετάσεις, χρησιμεύουν για τον αποκλεισμό παθήσεων που μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα.
Ο γιατρός μπορεί να ελέγξει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ). Αυτό το διαυγές υγρό παράγεται σε φυσιολογικές κοιλότητες του εγκεφάλου που ονομάζονται κοιλίες, οι οποίες φαίνονται σε μια αξονική ή μια μαγνητική τομογραφία. Το υγρό περιβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Προστατεύει αυτές τις δομές και μπορεί να διανείμει τόσο ευεργετικές όσο και επιβλαβείς ουσίες. Το ΕΝΥ μπορεί να ελεγχθεί για διάφορες ανωμαλίες που σχετίζονται με συμπτώματα άνοιας.
Ένα δείγμα του ΕΝΥ λαμβάνεται με οσφυονωτιαία παρακέντηση. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την αφαίρεση ενός δείγματος ΕΝΥ από τον σπονδυλικό σωλήνα στο κάτω μέρος της πλάτης.
Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα
Για την ηλεκτροεγκεφαλογραφία (ΗΕΓ), μια σειρά ηλεκτροδίων συνδέονται στο τριχωτό της κεφαλής. Με τον τρόπο αυτό διαβάζεται και καταγράφεται η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου.
Στα τελευταία στάδια του ADC, η ηλεκτρική δραστηριότητα (η οποία εμφανίζεται ως κύματα) είναι πιο αργή από την κανονική. Το ΗΕΓ χρησιμοποιείται επίσης για να διαπιστωθεί εάν ένα άτομο έχει επιληπτικές κρίσεις.
Νευροψυχολογικός Έλεγχος
Ο νευροψυχολογικός έλεγχος είναι η πιο ακριβής μέθοδος εντοπισμού και τεκμηρίωσης των γνωστικών ικανοτήτων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει και να δώσει μια πιο ακριβή εικόνα των προβλημάτων ώστε να βοηθήσει στον προγραμματισμό της θεραπείας. Μπορεί να επαναληφθεί αργότερα για την παρακολούθηση των αλλαγών στα συμπτώματα.
Η εξέταση περιλαμβάνει την απάντηση σε ερωτήσεις και την εκτέλεση εργασιών που έχουν προετοιμαστεί προσεκτικά για το σκοπό αυτό. Το τεστ γίνεται από νευρολόγο, ψυχολόγο ή άλλον ειδικά εκπαιδευμένο επαγγελματία. Αντιμετωπίζει την ικανότητα να σκέφτεται το άτομο τη διάθεση και το επίπεδο άγχους.
Το τεστ αξιολογεί γνωστικές ικανότητες όπως:
- Μνήμη
- Προσοχή
- Προσανατολισμός στο χρόνο και τον τόπο
- Χρήση της γλώσσας
- Ικανότητες εκτέλεσης διαφόρων εργασιών και παρακολούθησης οδηγιών
Ο συλλογισμός, η αφηρημένη σκέψη και η επίλυση προβλημάτων ελέγχονται επίσης.
Θεραπεία της άνοιας του AIDS
Η ADC μπορεί να ελεγχθεί σε ορισμένα άτομα με κατάλληλες θεραπείες. Η πιο σημαντική θεραπεία είναι η αποτελεσματική ART.
Φροντίδα κατ' οίκον για άνοια AIDS
Εάν διαγνωστεί σύμπλεγμα άνοιας AIDS, θα πρέπει το άτομο να παραμείνει δραστήριο σωματικά, διανοητικά και κοινωνικά.
Η καθημερινή σωματική άσκηση βοηθά στη μεγιστοποίηση των σωματικών και πνευματικών λειτουργιών και διατηρεί ένα υγιές βάρος. Αυτό μπορεί να είναι τόσο απλό όσο μια καθημερινή βόλτα.
Ενασχόληση με όσο περισσότερη πνευματική δραστηριότητα γίνεται. Το να διατηρείται το μυαλό σε λειτουργία μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό των γνωστικών προβλημάτων στο ελάχιστο. Παζλ, παιχνίδια, διάβασμα και ασφαλή χόμπι και χειροτεχνίες είναι καλές επιλογές.
Διατήρηση επικοινωνίας με φίλους και συγγενείς. Η κοινωνική ζωή δεν είναι μόνο ευχάριστη, αλλά διατηρεί το μυαλό ενεργό και τα συναισθήματα σε ισορροπία.
Μια ισορροπημένη και θρεπτική διατροφή που περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους και στην πρόληψη του υποσιτισμού και της δυσκοιλιότητας. Ενδείκνυται η διακοπή του καπνίσματος τόσο για λόγους υγείας όσο και για λόγους ασφαλείας.
