Εβδομάδα πολιτικών εξελίξεων η τρέχουσα στη Γαλλία, καθώς η «Ολυμπιακή εκεχειρία» έλαβε τέλος και ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει προγραμματίσει συναντήσεις με τους ηγέτες των γαλλικών κομμάτων και τους επικεφαλής των κοινοβουλευτικών ομάδων για διαπραγματεύσεις προκειμένου να αρθεί το πολιτικό αδιέξοδο σχετικά με το ποιος θα σχηματίσει τη νέα κυβέρνηση.
Η κοινοβουλευτική αριθμητική που προέκυψε από τις πρόωρες εκλογές του Ιουλίου δεν ευνοεί την συγκρότηση λειτουργικής κυβέρνησης και η χώρα τελεί υπό την υπηρεσιακή κυβέρνηση του απερχόμενου πρωθυπουργού Γκαμπριέλ Ατάλ.
Μετά την παραίτηση της κεντρώας κυβέρνησης υπό την πολιτική συμμαχία του Μακρόν, οι Ολυμπιακοί Αγώνες προσέφεραν στον Γάλλο πρόεδρο μία σύντομη ανάπαυλα για να αναστείλει τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά έχοντας περάσει πάνω από μια εβδομάδα μετά τη λήξη των Αγώνων, οι επικριτές του τον κατηγορούν ότι παίζει με τον χρόνο, εξαντλώντας όλα τα περιθώρια για να αρχίσουν οι επίσημες διαβουλεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης.
Το πρώτο βήμα για να βγει επιτέλους «λευκός καπνός» γίνεται αυτή την εβδομάδα. Ο Μακρόν θα υποδεχθεί τους αρχηγούς των κομμάτων και των κοινοβουλευτικών ομάδων την Παρασκευή στο Μέγαρο των Ηλυσίων, προτού διορίσει πρωθυπουργό πιθανώς την επόμενη εβδομάδα. Από το Ελιζέ διευκρίνιζαν ότι η ημερομηνία αυτή «συμφωνήθηκε» με τους αρχηγούς των κομμάτων, οι οποίοι -όπως εξηγούσαν κάπως σκωπτικά- δεν έχουν ακόμη επιστρέψει όλοι από τις διακοπές τους. Όποια και αν είναι η εξήγηση, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει σαφώς επιλέξει να πάρει το χρόνο του, αφήνοντας να κυλίσουν επτά εβδομάδες μετά την ψηφοφορία της 7ης Ιουλίου.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο πρόεδρος μπορεί να ορίσει πρωθυπουργό οποιοδήποτε πρόσωπο της επιλογής του, δεν έχει υποχρέωση η επιλογή του να ανήκει στο πρώτο κόμμα, αρκεί να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης ή να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με ψήφο ανοχής. Το πρωτόκολλο βέβαια επιβάλλει ο διάδοχος Ατάλ να αναζητηθεί αρχικά στους κόλπους του μεγαλύτερου σε κοινοβουλευτικές έδρες κόμματος, δηλαδή του Νέου Λαϊκού Μετώπου, το οποίο περιλαμβάνει σοσιαλιστές, κομμουνιστές, πράσινους και την αριστερή Ανυπότακτη Γαλλία, το ισχυρότερο κόμμα της συμμαχίας. Κέρδισε σχετική πλειοψηφία 182 εδρών στην 577μελή Βουλή, απέχει όμως μακράν από την απόλυτη πλειοψηφία των 289 εδρών.
Ο Μακρόν και η φιλελεύθερη συμμαχία του «Μαζί» (168 έδρες) θα προτιμούσαν μια συνεργασία με την παραδοσιακή δεξιά και μέρος της κεντροαριστεράς, με το όνομα που πρωταγωνιστεί να είναι εκείνο του πρώην υπουργού και νυν επικεφαλής της βόρειας περιφέρειας Ω-ντε-Φρανς, του «σοσιαλδεξιού» Ξαβιέ Μπερτράν, ενός συντηρητικού πολιτικού με κοινωνικό προφίλ, ο οποίος διατέλεσε υπουργός Εργασίας υπό τον Νικολά Σαρκοζί. Από τη λίστα Μακρόν με τους υποψήφιους πρωθυπουργούς πέρασαν τις προηγούμενες ημέρες τα ονόματα του γκωλικού Μισέλ Μπαρνιέ, πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit, του κεντρώου οικολόγου και πρώην υπουργού Εργασίας, Ζαν Λουί Μπορλό, και του κεντροαριστερού πρώην πρωθυπουργού Μπερνάρ Καζνέβ.
Σε κάθε περίπτωση, ο Μακρόν έχει αποκλείσει οποιονδήποτε ρόλο σε οποιονδήποτε κυβερνητικό συνασπισμό για την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (143 έδρες) της Μαρίν Λεπέν, με πρόεδρο τον 28χρονο Ζορντάν Μπαρντελά. Το ίδιο και για το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, Ανυπότακτη Γαλλία, του Ζαν-Λυκ Μελανσόν. Δεν στρέφεται όμως συλλήβδην κατά της αριστερής συμμαχίας, την οποία επιχειρεί να διεμβολίσει, προσεταιριζόμενος του βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS), γεγονός που φυσικά θα σήμαινε το τέλος του Νέου Αριστερού Μετώπου.
Σε μία οργίλη αντίδραση κατά του Μακρόν, η Ανυπότακτη Γαλλία με ανοικτή επιστολή απειλεί να καταθέσει πρόταση στη Βουλή για αποπομπή του προέδρου Μακρόν σύμφωνα με το άρθρο 68 του γαλλικού Συντάγματος. Το άρθρο 68 επιτρέπει στη γαλλική Εθνοσυνέλευση να παύσει τον πρόεδρο εάν διαπιστωθεί καταφανής αδυναμία εκπλήρωσης των καθηκόντων του. Για την ενεργοποίηση του άρθρου απαιτείται η σχετική πρόταση να κατατεθεί από το ένα δέκατο των βουλευτών και στη συνέχεια να ψηφιστεί από τα δύο τρίτα. Με 72 βουλευτές, η «Ανυπότακτη Γαλλία», διαθέτει το ένα δέκατο των βουλευτών. «Προφανώς, είναι μια αξιόπιστη πιθανότητα, αλλά προς το παρόν είναι μια προειδοποίηση» δήλωσε ο Μανουέλ Μπομπάρ, συντονιστής της Ανυπότακτης Γαλλίας, που μαζί με τον Μελανσόν υπέγραψε το κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα La Tribune.
Το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς κατηγορεί τον Μακρόν για «θεσμικό πραξικόπημα κατά της δημοκρατίας», επειδή αγνοεί την υποψήφια του Λαϊκού Μετώπου για την πρωθυπουργία. Έπειτα από πολλές εσωτερικές έριδες, τα κόμματα της αριστερής συμμαχίας συμφώνησαν να προτείνουν την 37χρονη οικονομολόγο και πανεπιστημιακό Λουσί Καστέ για πρωθυπουργό. Υπέρ της υποψηφιότητας Καστέ συμφώνησε και το Σοσιαλιστικό Κόμμα που, τρόπον τινά, είναι τώρα ηθικά δεσμευμένο απέναντι στους αριστερούς συμμάχους του, έχοντας έτσι περιορίσει τα περιθώρια ελιγμών του στις διαπραγματεύσεις με τον Μακρόν.
Ωστόσο, το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχει απορρίψει ρητά την απειλή μιας διαδικασίας αποπομπής του προέδρου, ως εκ τούτου η απειλή Μελανσόν δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τίποτα παραπάνω από «άσφαιρα πυρά». «Αυτό το κείμενο υπογράφεται μόνο από τους ηγέτες της Ανυπότακτης Γαλλίας. Δεσμεύει μόνο το κίνημά τους», δήλωσε ο Ολιβιέ Φορ, ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. Για την παραπομπή του προέδρου απαιτείται η θετική ψήφος των δύο τρίτων τόσο στη Βουλή και στη Γερουσία, κάτι που είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
O Μακρόν δηλώνει πάντως ότι στις διαβουλεύσεις της Παρασκευής θα καλέσει και την Καστέ, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται ότι προτίθεται να της αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Ο γαλλικός Monde σχολιάζει ότι, ενάμιση μήνα μετά την ήττα του στις εκλογές, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συμπεριφέρεται σαν να έχει κερδίσει. Στην πραγματικότητα μπορεί να έχασε τις εκλογές, τόλμησε όμως να βγει στην πολιτική σκακιέρα με μία παρτίδα υψηλού ρίσκου που παρ’ όλο ηττήθηκε σε δύο κάλπες, ευρωεκλογές και βουλευτικές, κατόρθωσε να βγει πολιτικά κερδισμένος, παραμένοντας ο ρυθμιστής των εξελίξεων και αποτρέποντας μία κυβέρνηση της άκρας Δεξιάς. Το βλέμμα του, στις προεδρικές εκλογές του 2027, όπου μέχρι τότε θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τον πυκνό πολιτικό χρόνο που απομένει για να αντιμετωπίσει την καλπάζουσα άνοδο της Λεπέν (ο ίδιος δεν μπορεί να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία).
Τα δικά του πολιτικά κέρδη όμως δεν καταγράφονται στο ενεργητικό της Γαλλίας, με την πρωτοφανή και ανησυχητική καθυστέρηση στο σχηματισμό κυβέρνησης να θέτει τη χώρα σε μια εντελώς ασυνήθιστη κατάσταση, με τους απερχόμενους υπουργούς να εξακολουθούν να λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις, που αφορούν στην προετοιμασία του επόμενου προϋπολογισμού, την ώρα που η Κομισιόν έχει ήδη ξεκινήσει για τη Γαλλία τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Ορισμένοι μάλιστα εξ αυτών λαμβάνουν αποφάσεις αψηφώντας και την καθιερωμένη στη Γαλλία διάκριση των εξουσιών, σύμφωνα με την οποία ένας υπουργός δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και υπουργός και βουλευτής με δικαίωμα ψήφου στο Κοινοβούλιο.
