Τα κρίσιμα διλήμματα του Ισραήλ και η πραγματικά «ιστορική ευκαιρία» του
AP Photo/Pamela Smith
AP Photo/Pamela Smith

Τα κρίσιμα διλήμματα του Ισραήλ και η πραγματικά «ιστορική ευκαιρία» του

57 χρόνια μετά τη στρατιωτική νίκη του Ισραήλ επί των Αράβων στον Πόλεμο των Έξι Ημερών (1967), που εξασφάλισε την επιβίωση του, το Ισραήλ σήμερα βρίσκεται στην πιο ευνοϊκή ίσως συγκυρία να περιορίσει τη ζωτική απειλή που συνιστά το Ιράν και οι «αντιπρόσωποι» του στην περιοχή.

Όμως ο μεγάλος κίνδυνος είναι να επιτύχει το ίδιο μια τακτική στρατιωτική νίκη, αλλά στρατηγικά να βγουν κερδισμένοι οι σημερινοί εχθροί του, εάν δε διαμορφώσει ταυτόχρονα με τα στρατιωτικά σχέδια του, ένα πολιτικό όραμα για τη μετά τον πόλεμο εποχή.

Τα κρίσιμα διλήμματα που αντιμετωπίζει σήμερα το Ισραήλ είναι ξεκάθαρα.

Μετά από σχεδόν τρεις δεκαετίες συνεχούς περικύκλωσης του από δυνάμεις υποκινούμενες από το Ιράν αλλά και από τη δυσαρέσκεια των Αράβων για την πολιτική του έναντι των παλαιστινίων, έχει την ευκαιρία με τη στήριξη των ΗΠΑ να επιτύχει ένα ισχυρό πλήγμα στον ισλαμικό φανατισμό και ριζοσπαστισμό του Ιράν το οποίο έχει ως διακηρυγμένο στόχο όχι τη συνθηκολόγηση αλλά την εξαφάνιση του Ισραήλ.

Η Γάζα ήταν η αφετηρία ενός πολέμου που ήταν προφανές ότι δε θα μπορούσε να περιορισθεί στη Λωρίδα και στον περιορισμό των δυνατοτήτων της Χαμάς. Και το Ισραήλ προετοιμάστηκε για το ενδεχόμενο αυτό καθώς από μήνες η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία του έστρεφε το βλέμμα προς βορρά στην ισχυρότερη οργάνωση των Σιϊτών μουσουλμάνων στη Μ. Ανατολή τη Χεζμπολάχ.

Υιοθετώντας μια νέα επιθετική τακτική επέλεξε να πραγματοποιήσει επιθέσεις σε στόχους οι οποίοι θα έβγαζαν το ίδιο το Ιράν από το ασφαλές «καβούκι» που του προσέφεραν οι «αντιπρόσωποι» του στην περιοχή. Μια και το Ιράν να είναι αυτό που χρηματοδοτεί, εξοπλίζει και καθοδηγεί τον καθημερινό για χρόνια πόλεμο φθοράς του Ισραήλ μένοντας το ίδιο στο απυρόβλητο.

Μετά τα κτυπήματα εναντίον, του Χανίγιε στην ίδια την ιρανική πρωτεύουσα, ανώτατων στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης και του ίδιου του Νασράλα είναι προφανές ότι το Ισραήλ δεν έχει στόχο μόνο την εξουδετέρωση των δυνατοτήτων της Χεζμπολάχ, αλλά να παρασύρει το Ιράν σε μια αντιπαράθεση από την οποία δύσκολα θα μπορέσει να βγει νικητής.

Η ιρανική ηγεσία το γνωρίζει καλά αυτό και έτσι φυσικά εξηγούνται οι συγκρατημένες απαντήσεις, με την επίθεση δια drones και πυραύλων τον Απρίλιο και πριν λίγες ημέρες η επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους.

Για το Ισραήλ και τον ίδιο τον Νετανιάχου φαίνεται ότι η συγκυρία εκλαμβάνεται ως μεγάλη ευκαιρία για να τελειώνει αν όχι δια παντός τουλάχιστον για αρκετά χρόνια με την -ζωτικής σημασίας για το ίδιο- ιρανική απειλή.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός από την «κόλαση» στην οποία βρέθηκε την 7η Οκτωβρίου 2023 και τους μήνες που ακολούθησαν προσπαθεί να βγει από τα αδιέξοδα του. Ο ίδιος έχει ανακτήσει τις δυνάμεις του στο εσωτερικό, η διεθνής κοινότητα, τουλάχιστον οι μεγάλοι σύμμαχοι στη Δύση έχουν «ξεχάσει» τις μεγάλες απώλειες στη Γάζα και επικεντρώνονται σε αυτή τη νέα μάχη που έχει ξεκινήσει για την εξουδετέρωση της Χεζμπολάχ, αγωνιώντας όλοι για την επόμενη ημέρα της σύγκρουσης αυτής με το ίδιο το Ιράν.

Όλοι απεύχονται αυτή τη σύγκρουση. Και πιθανόν και ο ίδιος ο Μ. Νετανιάχου να αντιλαμβάνεται τα ρίσκα που εμπεριέχει για την ασφάλεια του Ισραήλ και των πολιτών του, ενώ το ενδεχόμενο η προβολή του Ισραήλ ως της απόλυτης στρατιωτικής «υπερδύναμης» στη Μ. Ανατολή ενδέχεται να προκαλέσει αποσυσπείρωση από τις άλλες περιφερειακές δυνάμεις, όχι μόνο την Τουρκία αλλά και την Αίγυπτο και τη Σ. Αραβία. Οι σουνιτικές δυνάμεις του Αραβικού Κόσμου υποφέρουν όλα αυτά τα χρόνια από την επεκτατική πολιτική του Ιράν, αλλά κάθε άλλο παρά θέλουν να μείνει μόνος κυρίαρχος στην περιοχή της Μ. Ανατολής το Ισραήλ.

Όμως ο πειρασμός του Νετανιάχου να ξεκαθαρίσει τη «γειτονιά» του από τις δυνάμεις του «Άξονα της Αντίστασης» που απειλούν καθημερινά την ασφάλεια του Ισραήλ και κατόπιν να στραφεί στην «καρδιά» του προβλήματος, στο Ιράν, είναι μεγάλος.

Η συγκυρία είναι ευνοϊκή για τον ίδιο καθώς ο μεγαλύτερος σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ βρίσκονται στην παραμονή κρίσιμων προεδρικών εκλογών. Η κυβέρνηση Μπάϊντεν φάνηκε αδύναμη να τον ποδηγετήσει και να τον υποχρεώσει σε μια συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα και συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Χεζμπολάχ και δύσκολα πλέον θα τον εμποδίσει για ένα κτύπημα που θα προκαλέσει ευθέως το Ιράν.

Παρά την κριτική και τις επιφυλάξεις η Ουάσιγκτον σε κάθε επίπεδο δηλώνει απερίφραστα ότι υπάρχει απόλυτη δέσμευση για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το Ισραήλ καλείται να λάβει την πιο δύσκολη απόφαση των τελευταίων δεκαετιών.

Ο τρόπος με τον οποίο θα επιλέξει να απαντήσει στην πυραυλική επίθεση του Ιράν θα κρίνει και το εάν θα οδηγηθούμε σε μια διευρυμένη σύρραξη που το Ισραήλ θα κληθεί μαζί με τους συμμάχους του να αντιμετωπίσει έναν πραγματικό αγώνα επιβίωσης.

Στο Ισραήλ θεωρούν ότι μια τέτοια σύρραξη θα γονατίσει οικονομικά και στρατιωτικά το Ιράν και θα λειτουργήσει ως ντόμινο συμπαρασύροντας τελικά το θεοκρατικό καθεστώς και πλέον με μια νέα ηγεσία στη χώρα αυτή θα αποκατασταθεί η ισορροπία και θα εξαλειφθεί η απειλή.

Πάντως, μια σύγκρουση που θα πάρει τη μορφή της ανταλλαγής πυραυλικών επιθέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν εκτός από τις καταστροφές που θα προκαλέσει και την αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής, θα είναι δύσκολο να αναδείξει καθαρό νικητή.

Το Ιράν παρά τη δύσκολη κατάσταση τόσο με τις έντονες αντιθέσεις στο εσωτερικό όσο και με τις σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, παραμένει ένας ισχυρός και επικίνδυνος παράγοντας με ένα μεγάλο και εξαιρετικά αποτελεσματικό πυραυλικό απόθεμα.

Επίσης, η Χεζμπολάχ παρά τα πλήγματα που έχει δεχθεί είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξαφανισθεί από προσώπου γης και αυτό διαπιστώνεται και από τις συνεχιζόμενες επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ αλλά και τη μεγάλη αντίσταση που αντιμετωπίζει ο IDF στις πρώτες αναγνωριστικές χερσαίες επιχειρήσεις. Το γεγονός ότι στην τελευταία επίθεση δοκιμάστηκαν τα όρια αντοχής της ισραηλινής αεράμυνας θα πρέπει να προβληματίσει την ισραηλινή ηγεσία.

Οι επιλογές της ηγεσίας του Ισραήλ είναι συγκεκριμένες: πλήγματα στην πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας, στις πολιτικές υποδομές, στη στρατιωτική βιομηχανία και στις μονάδες κατασκευής και φύλαξης των πυραύλων, εξουδετέρωση ανώτατων στελεχών του καθεστώτος και τέλος πλήγμα στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Κάθε μια από τις επιλογές αυτές είναι δεδομένο ότι θα εκληφθεί από την Τεχεράνη ως αφορμή για εντατικοποίηση και αναβάθμιση των πυραυλικών επιθέσεων που πλέον δε θα είναι εύκολο να αντιμετωπισθούν.

Το Ισραήλ ίσως πιστεύει ότι μια τέτοια κλιμάκωση θα υποχρεώσει τις ΗΠΑ να παρέμβουν και να συνδράμουν στην εξάλειψη τις ιρανικής απειλής. Μια τέτοια εμπλοκή όμως θα ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά άλλων μεγάλων δυνάμεων καθώς η Ρωσία διεξάγει μεν τον δικό της πόλεμο στην Ουκρανία αλλά δε θα μείνει αδιάφορη για ένα πολεμικό μέτωπο που θα ανοίξει με συμμετοχή των ΗΠΑ στο υπογάστριο της…

Η «ανάμνηση» του Πολέμου στον Κόλπο που οδήγησε και στην ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ, δεν έχει αναλογίες με τη σημερινή κατάσταση καθώς ούτε το Ιράν είναι Ιράκ, ούτε υπάρχει αυτή η μεγάλη διεθνής συμμαχία που στήριξε τις ΗΠΑ στην επέμβαση τους στο Ιράκ η οποία βεβαίως κάθε άλλο παρά σε επιτυχή αποτελέσματα κατέληξε…

Οι επιλογές της ισραηλινής κυβέρνησης δεν είναι εύκολες αλλά κάθε ημέρα προχωρά ένα βήμα μπροστά στο σημείο που δεν μπορεί πλέον να κάνει πίσω.

Στο τέλος αυτής της σύγκρουσης όμως ακόμη κι αν το Ισραήλ βγει νικητής, αυτή η νίκη δε θα μπορέσει να του δώσει την ασφάλεια που επιζητεί ούτε την αποδοχή από τον Αραβικό και Μουσουλμανικό κόσμο εάν δεν κοιτάξει κατάματα την πραγματικότητα.

Και μαζί με τον τελευταίο πυροβολισμό, να ανοίξει πλέον σοβαρά η συζήτηση για τη δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους … Διαφορετικά όλες αυτές οι θυσίες θα πάνε χαμένες και η πραγματική «ιστορική ευκαιρία» για το Ισραήλ θα έχει χαθεί…