Η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών όπως προκύπτει από το προσχέδιο του προϋπολογισμού εξαντλήθηκε. Τα έσοδα το 2017 θα καταγράψουν σημαντική υστέρηση ύψους 2,9 δισ. ευρώ, ένα χρόνο ακριβώς μετά την υπεραπόδοση τους που οδήγησαν στο πλεόνασμα «μαμούθ» του 2016 (4,18% του ΑΕΠ).
Τον περασμένο Ιούλιο τα αποτελέσματα της πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου. Περισσότεροι από 600.000 δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, η κυβέρνηση εκτίμησε ότι η αδυναμία αυτή ήταν συγκυριακή εκτιμώντας μάλιστα ότι θα ενταχθούν στην πάγια ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Τα στοιχεία όμως δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος, κυρίως φυσικών προσώπων, υπολογίζεται ότι στο τέλος του έτους θα είναι χαμηλότερα κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό στόχο και 1,4 δισ. ευρώ συγκριτικά με το 2016. Η μείωση του αφορολόγητου ορίου, οι αυξημένες προκαταβολές φόρου στο 100% για τους ελεύθερους επαγγελματίες και οι αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης, οι οποίες έγιναν με στόχο την αύξηση των εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ οδηγούν στη μείωση των εσόδων το 2017.
Στον προϋπολογισμό για το έτος 2017 εκτιμάται ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης 1,6% του ΑΕΠ και πρωτογενές πλεόνασμα 2,44% του ΑΕΠ (μνημονιακός στόχος ήταν το 1,75%), έχοντας ήδη ενσωματώσει δαπάνη 1,4 δισ. ευρώ ή 0,78% του ΑΕΠ για το κοινωνικό μέρισμα, την επιστροφή των κρατήσεων στους συνταξιούχους και την εξόφληση των ΥΚΩ στη ΔΕΗ.
Σύμφωνα με το υπουργείο σημαντικός παράγοντας της υπέρβασης του 2017 ήταν το καλύτερο του αναμενόμενου αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων, τόσο από την πλευρά των εσόδων όσο και από την πλευρά των δαπανών, καθώς και η χρηστή διαχείριση των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού. Ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι είναι αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης και των υψηλών ασφαλιστικών εισφορών.
Για το έτος 2018 προβλέπεται ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης 2,5% και πρωτογενές πλεόνασμα 3,8% του ΑΕΠ. Αν και οριακά υψηλότερο από το αντίστοιχο εκτιμώμενο αποτέλεσμα του 2017, η δημοσιονομική προσπάθεια που έχει ήδη καταβληθεί, καθώς και η άρση της οικονομικής αβεβαιότητας και η σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος, είναι επαρκείς παράγοντες για την ασφαλή επίτευξή του, υποστηρίζει το ΥΠΟΙΚ.
Πάντως το 2018 φέρνει νέους φόρους αλλά και μειώσεις μισθών και συντάξεων ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, οι έμμεσοι φόροι θα είναι αυξημένοι κατά 150 εκατ. ευρώ κάτι που ενδεχομένως να οφείλεται στην κατάργηση του ειδικού καθεστώτος (μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ κατά 30%) που ισχύει σήμερα σε 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και στα Δωδεκάνησα. Στα νέα μέτρα του 2018 περιλαμβάνονται επίσης;
-Αύξηση ΦΠΑ σε 32 νησιά
-Κατάργηση έκπτωσης ιατρικών δαπανών (ύψους 121 εκατ. ευρώ)
-Κατάργηση έκπτωσης φόρου 1,5% στην παρακράτηση μισθών
-Περικοπή του επιδόματος θέρμανσης
-Ειδικό τέλος διανυκτερεύσεων
-Φόρος επί μισθώσεων AirBnB
-Κατάργηση φοροαπαλλαγής δικαστικών λειτουργών-βουλευτών.
Προκόπης Χατζηνικολάου
