Η αγορά δεν είναι σε θέση να γνωρίζει το κατά πόσον η απόφαση της Jumbo να ανακοινώσει την περασμένη Παρασκευή ότι δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το κοινό μέσω της υπηρεσίας click away, αφορά μία τεχνική αδυναμία του ομίλου, ή αντανακλά μια αντίληψη της εταιρείας ότι η «ενδιάμεση» λύση αυτή, θα την επιβαρύνει με κόστος το οποίο δεν επιθυμεί να αναλάβει χωρίς κάποιο ιδιαίτερο όφελος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το θέμα παραμένει ότι ο γίγαντας του ελληνικού λιανεμπορίου, εμφανίστηκε ανέτοιμος σε ένα crisis management, στο οποίο άλλοι μικρότεροι ανταγωνιστές του δείχνουν ικανότεροι –ή έστω πιο πρόθυμοι- να διαχειριστούν .
Η αλήθεια είναι ότι το click away, δεν είναι και η δημοφιλέστερη, μεταξύ των λιανέμπορων, επιλογή. Για τους μεν μικρότερους, η παράταση του κλεισίματος των καταστημάτων, με την παραδοσιακή τους λειτουργία, σηματοδοτεί μεγάλε απώλειες τζίρου, μια και οι περισσότεροι δεν έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν τις πωλήσεις μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων. Και για τους μεγαλύτερους, όμως, η διαδικασία παραλαβής από το κατάστημα σε προκαθορισμένη ώρα, για αγορές που έγιναν ηλεκτρονικά ή τηλεφωνικά, σηματοδοτεί μια αργή διαδικασία πωλήσεων για την οποία οι υποδομές παραμένουν σημαντικές, με συνέπεια, το περιθώριο κέρδους κατά τον απολογισμό να είναι αμελητέο, ή αρνητικό.
Παρ΄ όλα αυτά, οι περισσότεροι από τους «μεγάλους» θα δώσουν τη μάχη της αγοράς με το click away, ή και επιστρατεύουν μεθόδους για να διατηρήσουν «ζωντανή» την πελατεία τους, αξιοποιώντας τη δυνατότητα των εταιρικών πελατών (με τιμολόγια) να επισκέπτονται τα καταστήματα. Μέθοδο που ξεκίνησε το Praktiker και ακολουθεί το Πλαίσιο, όπως και άλλες αλυσίδες. Παρ’ όλα αυτά, ο κλάδος του λιανεμπορίου υπολογίζει ότι από το τζίρο των περίπου 3,5 δις. της χριστουγεννιάτικης αγοράς, είναι αμφίβολο αν φέτος θα μπορέσει να καλυφθεί το 1 δις. Δηλαδή, η αγορά βρίσκεται μπροστά σε μία απώλεια 2,5 δις. που έρχεται να προστεθεί στην απώλειες του πρώτου lockdown.
Εκεί ακριβώς, βρίσκεται και το «νήμα» των εξελίξεων για τη Jumbo, όταν κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του 2019, στα τέλη του φετινού Απριλίου (δηλαδή στην καρδιά του πρώτου Lockdown) η διοίκηση του ομίλου, κατέγραφε την εκτίμηση ότι το 2020 θα είναι μια «χαμένη χρονιά». Η Jumbo εισερχόταν στη χρονιά αυτή με κλειστά καταστήματα από τον Μάρτιο, προερχόταν όμως από μία χρονιά με αύξηση του τζίρου κατά 7,5% στα 512,52 εκατομμύρια Ευρώ, και καθαρά κέρδη 113,49 εκατ. Ευρώ, δηλαδή αυξημένα κατά +14,94%, ενώ τα χρηματικά του διαθέσιμα ήταν ανώτερα του ποσού των δανειακών του υποχρεώσεων κατά 331,41 εκατ. Ευρώ. Μια επιχείρηση, που ήταν δηλαδή έτοιμη να αντιμετωπίσει και την ισχυρότερη καταιγίδα. Και αυτό εφόσον συνεκτιμηθεί ότι οι πωλήσεις της Jumbo υπήρξαν εξαιρετικές μεσούσης της ελληνικής κρίσης, αλλά και των μνημονίων.
Το άνοιγμα των καταστημάτων, επανέφερε την επιστροφή στα κέρδη για την εταιρεία (με διακυμάνσεις που επηρεάστηκαν από την πτώση του τουρισμού, ενώ η επαναφορά των αυστηρών περιορισμών τον Νοέμβριο οδήγησε τις πωλήσεις σε πτώση 35%, διαμορφώνοντας συνολικές απώλειες περίπου 10,7% για το 11μηνο. Αποτέλεσμα δυσάρεστο, αλλά όχι καταστροφικό, για έναν όμιλο που προερχόταν από κερδοφορία ετών.
Την ίδια περίοδο άρχισαν να εμφανίζονται και οι …αρρυθμίες, με πρώτη την κατάρρευση του e-shop της εταιρείας (18 Νοεμβρίου), που «έχασε» την Black Friday την τελευταία εβδομάδα του μήνα εκείνου. Το e-shop, κατάφερε τελικά να επαναλειτουργήσει, για να κλείσει ξανά λίγο αργότερα. Παράλληλα, πριν λίγες ημέρες, σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της επιλογής του click away, η εταιρεία δημοσιοποίησε και την είδηση, ότι 6.000 κοντέινερ με εμπορεύματα της, για τη χριστουγεννιάτικη περίοδο, παραμένουν σε κοντέινερ σε πλοία, τα οποία δεν μπορούν να εκτελωνιστούν καθώς η αλυσίδα δεν έχει πλέον χώρους να τα αποθηκεύσει. Και τελικά, η εταιρεία, ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει σε πωλήσεις με διαδικασία click away, ενώ το e-shop της θα παραμείνει «κλειστό μέχρι νεωτέρας».
Στην αγορά, οι ερμηνείες ποικίλλουν, για την στάση, αυτή, κυρίως επειδή προέρχεται από έναν πολυεθνικό όμιλο κεφαλαιοποίησης της τάξης των 2 δις. και ταμειακά διαθέσιμα 600 εκατ. ευρώ (το μεγαλύτερο ταμείο στη χώρα εν πολλοίς) την οποία τιμούν και πολλοί ξένοι επενδυτές στο μετοχικό κεφάλαιό της. Ορισμένοι, αναφέρουν ότι παρά τους πολλούς μήνες που είχε στη διάθεσή της να προετοιμαστεί, η Jumbo δεν επιχείρησε το τεχνολογικό άλμα που απαιτείτο για να περάσει από τις παραδοσιακές πωλήσεις σε καταστήματα, στην ηλεκτρονική περίοδο, που οι περισσότεροι ανταγωνιστές της πέτυχαν. Άλλοι, υποστηρίζουν, ότι πέραν της αστοχίας στις επιλογές της ηλεκτρονικής μεταρρύθμισης, η Jumbo, ενδεχομένως να ένιωσε πως δεν απειλείται, διατηρώντας το δίκτυό της κλειστό. Περιορίζοντας δηλαδή δραστικά το κάψιμο μετρητών, το οποίο άλλωστε διαθέτει σε ιδιαίτερα μεγάλη επάρκεια. Σημειωτέον, δε, ότι κλείνοντας τα καταστήματά της, και παραμένοντας στο «ρελαντί» για τις γιορτές, η Jumbo, περιόρισε αντίστοιχα και το διαφημιστικό της budget, για την ίδια περίοδο.
Ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο πραγματικός λόγος, η επιλογή της «άμυνας» αυτού του τύπου, μπορεί να ωφελεί βραχυπρόθεσμα (σ.σ. αν αυτό συμβαίνει) τη στρατηγική της εταιρείας, έχει ωστόσο προκαλέσει ζημιά στην εικόνα της. Ιδιαίτερα δε, στη διεθνή της διάσταση. Μια πολυεθνική με παρουσία στην αγορά της ευρύτερης περιοχής, και τζίρους που «ζηλεύουν» οι μεγαλύτεροι του ελληνικού χρηματιστηρίου, η οποία αδυνατεί να οργανώσει ένα αξιόπιστο ηλεκτρονικό κατάστημα.
Ο επικεφαλής του ομίλου, Απόστολος Βακάκης, ιστορικά τολμά με τη ρητορική του, λέγοντας τα πράγματα έξω από τα δόντια, σε δηλώσεις που υποστηρίζονται από τη δική του επιχειρηματική επιτυχία. Όπως το 2010, όταν κατακεραύνωνε όσους «γκρινιάζουν συνέχεια για την κρίση, αλλά δεν αποφασίζουν να δουλέψουν περισσότερο». Τώρα έχει έρθει η ώρα να αποδείξει, ότι και ο δικός του όμιλος, πρέπει να ανταποκριθεί στα δεδομένα των περιστάσεων…
Ιδιαίτερα καθώς πολύ μικρότεροι ανταγωνιστές, του, όπως ο Μουστάκας, το πράττει, έστω και με δυσκολίες, ενώ μικρές και μεσαίες εταιρείες «ανεβαίνουν» μαζικά στα marketplaces της skroutz και του Public για να αποκτήσουν πρόσβαση στα ηλεκτρονικά δίκτυα εμπορίου.
ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 2020 ΓΙΑ ΤΗ JUMBO
Ιανουάριος +13% (σε σχέση με το 2019)
Φεβρουάριος +23%,
Μαρτιος -51%
Απρίλιος -866%),
Μάιος +13,6%
Ιούνιος +5,8%
Ιούλιος +8%
Αύγουστος -2%
Σεπτέμβριος +1,2%
Σύνολο εννεαμήνου -9,3%
