Σε γενικές γραμμές η σοβαρότητα, την οποία έχουν επιδείξει έως τώρα τα πρόσωπα, έχει διαφυλάξει τη διαδικασία της εκλογής νέου προέδρου στο ΠΑΣΟΚ, αν και υπάρχει ακόμη αρκετός δρόμος μπροστά μέχρι την τελική ευθεία. Το καίριο πρόβλημα του κόμματος είναι η αναντιστοιχία μεταξύ της εδραιωμένης άποψης που έχει η κοινωνία για την παρακαταθήκη και την προοπτική του και της εντύπωσης που καλλιεργούν τα στελέχη του.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την ίδρυση του, έρευνα που διενήργησε η About People δείχνει ότι ο κόσμος πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ έχει μόνο παρελθόν και αμφίβολο μέλλον. Η αποτίμηση δε του παρελθόντος του, δεν είναι τόσο λαμπρή όπως προβάλλεται με αυταρέσκεια.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 60,4% των πολιτών πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ έχει κλείσει τον κύκλο του ενώ και το 59,5% των πολιτών δεν πιστεύει ότι μπορεί να γίνει ξανά ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας. Είναι εμφανής η πλήρης έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στην ικανότητα ανάκτησης του χαμένου εδάφους.
Η επιθυμία του 42,8% να δει το ΠΑΣΟΚ να επανέρχεται, ως το δεύτερο μεγάλο κόμμα, περισσότερο μάλλον αποτυπώνει την απέχθεια που προκάλεσε και προκαλεί σε μεγάλη μερίδα της κοινωνίας ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά με το ίδιο. Ο σχεδόν αταβιστικός, εξωραϊσμός της περιόδου του Ανδρέα Παπανδρέου, ισοφαρίζεται από τη συντριπτικά αρνητική αποτίμηση της περιόδου του κ. Σημίτη (67,1%). Και από το γεγονός ότι το 53,9% των ερωτηθέντων, θεωρεί το ΠΑΣΟΚ υπεύθυνο για τη χρεοκοπία της χώρας.
Σύμφωνα με την ανάλυση του κ. Γεράσιμου Μοσχονά, η πρόσληψη της κοινωνίας πως το ΠΑΣΟΚ ευθύνεται για τη χρεοκοπία της χώρας, δεν αφορά αποκλειστικά την περίοδο υπαγωγής της χώρας στο Μνημόνιο επί Γιώργου Παπανδρέου.
Ο ίδιος εισφέρει στη συζήτηση και στο ερώτημα γιατί το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε το ακριβότερο τίμημα, την εκτίμηση ότι πλήρωσε μεταχρονολογημένα και επιλογές της πρώτης «ηρωικής» ανδρεο-παπαανδρεϊκής περιόδου.
Η παλινόστηση του ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται από τους υποψήφιους αρχηγούς του σχεδόν ως ιστορική αναγκαιότητα και αποκατάσταση μιας ιστορικής αδικίας. Κάτι που δεν αγγίζει όμως την πλειονότητα των πολιτών, η οποία επιζητεί σχέδιο και απαντήσεις στα πολύ σύγχρονα διακυβεύματα και στα εξαιρετικά σύνθετα προβλήματα. Ως κόμμα, πολύ πριν από τον ΣΥΡΙΖΑ, εμφάνιζε έλλειμμα συνοχής και συνέπειας μεταξύ όσων έλεγε, όσων κατήγγειλε και όσων τελικά έκανε.
Την κρίση ταυτότητας και προσανατολισμού μεγεθύνει η ρητορεία που επιλέγει ο νυν και ενδεχομένως και επόμενος, πρόεδρος.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης αντί να πρωτοπορεί στη χάραξη πορείας μέλλοντος συστρέφεται γύρω από το παρελθόν του ΠΑΣΟΚ και εμφανίζεται σαν να έχει «καταπιεί» τον Δ. Κουτσούμπα όταν μιλάει για τις «μυλόπετρες του δικομματισμού» και όταν καταγγέλλει τα «ολιγοπώλια» των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας, ενέργειας, τραπεζών και εμπορίας τροφίμων «που χρησιμοποίησαν την κρίση για να θησαυρίζουν οι λίγοι εις βάρος εκατομμυρίων Ελλήνων».
Το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις είναι δεύτερο και ανάλογα με τις κινήσεις Κασσελάκη μπορεί να χριστεί αιφνιδίως και αξιωματική αντιπολίτευση. Κυβερνητική εναλλακτική δεν θα γίνει, τουλάχιστον όσον αφορά στο σχεδόν 35% των πολιτών, που θέλουν στροφή προς το κέντρο, ανάλογη ηγεσία και αξιόπιστο σχέδιο για την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Το όλο αριστερότερα και αντισυστημικότερα, στο οποίο διαγκωνίζονται οι δυο που προπορεύονται στην κούρσα της ηγεσίας, Ανδρουλάκης και Δούκας ορίζουν ως προοπτική τη συνένωση του pasokfication με το syrizafication.
