Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (CFS) το συναντάμε και ως μυαλγική εγκεφαλίτιδα (ΜΕ) ή αλλιώς συστηματική νόσος κόπωσης και έλλειψης υπομονής (SEID). Αποτελεί μία πολυσυστημική και σύνθετη ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεσαι από τεράστια σωματική και ψυχική εξάντληση. Εκτός από κόπωση προκαλεί και μακροχρόνια αναπηρία σε εκπαιδευτικές, επαγγελματικές, κοινωνικές ή προσωπικές δραστηριότητες.
Πρόκειται για μία «αόρατη» νόσο καθώς το άτομο δε νιώθει ξεκούραστο ακόμη και όταν αναπαύεται, κοιμάται ή ξεκουράζεται. Αντίθετα, με την πάροδο του χρόνου τα συμπτώματα τείνουν να γίνονται όλο και πιο έντονα και αυτό έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του ασθενή.
Ποια είναι τα Συμπτώματα;
Τα συμπτώματα είναι κοινά και ποικίλλουν ανάλογα την περίπτωση.
- Παρατεταμένη κόπωση καθόλη τη διάρκεια της ημέρας.
- Συνεχής κούραση μετά τον ύπνο ή την ανάπαυση.
- Αδιαθεσία μετά την άσκηση και μεγάλος χρόνος ανάκαμψης μετά από σωματική δραστηριότητα.
- Διαταραχές ύπνου.
- Προβλήματα γνωστικής λειτουργίας, δυσκολία συγκέντρωσης και κακή μνήμη.
- Ψυχολογικές μεταπτώσεις και κατάθλιψη.
- Μυϊκοί πόνοι και πόνοι στις αρθρώσεις.
- Κεφαλαλγία.
- Πονόλαιμος.
- Ευαισθησία στους λεμφαδένες.
- Ζάλη, ατονία, αστάθεια.
- Έντονη αίσθηση των χτύπων της καρδιάς.
- Αισθητηριακές διαταραχές, π.χ. υπερευαισθησία στο φως.
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλει από μέρα σε μέρα ή ακόμα και μέσα σε μια μέρα.
Πού οφείλεται το Σύνδρομο;
Έχει αποδειχθεί ότι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, όπως ιογενείς λοιμώξεις (ανθρώπινοι ερπητοϊοί: HHV-6, HHV-7, HHV-8), Borrelia burgdorferi, ιοί Enterovirus, Lentivirus, Parvovirus και Ρετροϊούς, μυκόπλασμα και πολλοί άλλοι. Υπάρχει συσχέτιση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης και της λοίμωξης από τον ιό Epstein-Barr (EBV). Ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης φαίνεται πως το 37% αυτών είχαν κατά το παρελθόν λοίμωξη από EBV.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο μελετάται ο ρόλος του εντερικού μικροβιώματος. Έχει φανεί πως πολλοί ασθενείς με CFS υποφέρουν από γαστρεντερικά συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια και εντερική δυσφορία και συχνά υπάρχει συν-νοσηρότητα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS) και φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου (IBD), που κυμαίνεται από 38% έως και 92%.
Επιπρόσθετα, οι ορμόνες είναι στενά συνδεδεμένες με τη διάθεση και τα επίπεδα φυσικής ενέργειας, επομένως, οι ορμονικές διαταραχές μπορεί επίσης να πυροδοτήσουν το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Φυσικά, η ανάπτυξη και εμφάνιση του συνδρόμου ενδέχεται να είναι και κληρονομικής φύσεως.
Πώς γίνεται η Διάγνωση του Συνδρόμου;
Καθώς τα συμπτώματα του CFS είναι παρόμοια με τα συμπτώματα πολλών άλλων ασθενειών, πολλές φορές η διάγνωση είναι λανθασμένη ή καθυστερεί. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει διαθέσιμο διαγνωστικό τεστ ή κάποιος επικυρωμένος βιοδείκτης για τη διάγνωση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης.
Ο αυξημένος χρόνος ανάνηψης και η αδιαθεσία μετά την άσκηση είναι το πιο ευδιάκριτο σύμπτωμα για τη διαφοροποίηση του CFS από άλλες ασθένειες με χρόνια κόπωση. Οι ασθενείς με CFS συχνά περιγράφουν αυτές τις γνωστικές και σωματικές παροξύνσεις ως «καταρρεύσεις».
Η επιδείνωση μετά από φυσική δραστηριότητα ή ακόμα και φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες βοηθά επίσης στον αποκλεισμό της κατάθλιψης ή άλλων ασθενειών, επειδή στις περισσότερες άλλες ασθένειες η σωματική δραστηριότητα οδηγεί συνήθως σε βελτίωση της κόπωσης. Η έναρξη της νόσου με λοίμωξη είναι μια άλλη σημαντική ένδειξη για τη διάγνωση.
Αντιμετώπιση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης
Οι θεραπείες του CFS στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και προσαρμόζονται ανάλογα με τα συμπτώματα. Η έγκαιρη διάγνωση, η χορήγηση κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής και η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου. Στην αλλαγή του τρόπου ζωής συμπεριλαμβάνεται φυσικά και η αλλαγή στον τρόπο διατροφής.
