Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι με 350 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση να ψηφίζουν στις ευρωεκλογές της Κυριακής, πολλοί αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες αγωνιούν για το τι θα βγάλουν οι κάλπες. Είναι όμως οι φόβοι αλλά και οι τίτλοι των ΜΜΕ υπερβολικοί, αναρωτιέται το BBC σε ανάλυσή του.
Οι νέοι δείχνουν Ακροδεξιά
Οι Millennials και οι ψηφοφόροι της Gen Z για πρώτη φορά είναι μεταξύ εκείνων που προβλέπεται να πάνε προς τα δεξιά.
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν πρόσφατα για την εφημερίδα Financial Times δείχνουν ότι περίπου το 1/3 των νεαρών Γάλλων ψηφοφόρων και των Ολλανδών κάτω των 25 ετών, και το 22% των νεαρών Γερμανών ψηφοφόρων, είναι υπέρ της Ακροδεξιάς στη χώρα τους.
Πρόκειται για σημαντική αύξηση από τις τελευταίες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019.
Τα ακροδεξιά κόμματα προβλέπεται να καταλάβουν έως και το 1/4 των συνολικών εδρών αν και το πόσο μεγάλος θα είναι ο αντίκτυπος που θα μπορέσουν να έχουν στη ζωή και τη χάραξη πολιτικής στην ΕΕ διαφέρει.
Και αυτό συμβαίνει επειδή η ίδια η εθνικιστική δεξιά είναι διαφοροποιημένη - διαφορετικοί εθνικιστές δεξιοί πολιτικοί σε διαφορετικές χώρες κατέχουν διαφορετικές θέσεις, ενώ κάποιοι έχουν μετριάσει την πρώην ακροδεξιά ρητορική για να προσπαθήσουν να διευρύνουν την απήχησή τους στους ψηφοφόρους.
Εγκαταλείψτε τις πράσινες πολιτικές
Η ΕΕ έχει εδώ και καιρό μια τεράστια φιλοδοξία - να είναι μπροστά από τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά το περιβάλλον. Όμως, οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι ανησυχούν όλο και περισσότερο για το κόστος μιας πράσινης μετάβασης.
Δείτε τις πρόσφατες μαζικές διαμαρτυρίες των αγροτών. Τρακτέρ από όλη την ΕΕ κατέβηκαν στις Βρυξέλλες και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, φέρνοντάς τα σε αδιέξοδο. Οι διαδηλωτές είπαν ότι η ΕΕ και η εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία και η γραφειοκρατία τους διέλυσαν.
Εθνικιστικά-δεξιά κόμματα στη Γαλλία, την Ολλανδία και την Πολωνία άδραξαν την ευκαιρία να υποβάλουν τον ισχυρισμό τους ότι είναι εκπρόσωποι των «απλών ανθρώπων» ενάντια στις «ελίτ που δεν έχουν επαφή» της ΕΕ και των εθνικών.
Το αποτέλεσμα; Η ΕΕ απέσυρε ή ακύρωσε αρκετούς βασικούς περιβαλλοντικούς κανόνες, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων κανονισμών για τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Οι περιβαλλοντολόγοι ανησυχούν ότι η ΕΕ έχει πλέον αποφύγει να διευκρινίσει πώς οι αγρότες θα πρέπει να συνεισφέρουν στο όραμά της για μείωση του 90% των εκπομπών έως το 2040.
Πιστεύουν ότι μια μετατόπιση προς τα δεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε να σημαίνει μεγαλύτερη υποβάθμιση ή ατελείωτη καθυστέρηση των πράσινων στόχων.
Φωνές για εθνική κυριαρχία
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι λένε ότι δεν θέλουν να φύγουν από την ΕΕ, αν και έχουν πολλά προβλήματα σχετικά με το πώς λειτουργεί.
Αντίθετα, τα δεξιά εθνικιστικά κόμματα υπόσχονται μια διαφορετική ΕΕ - περισσότερη δύναμη για τα εθνικά κράτη, λιγότερη «παρέμβαση των Βρυξελλών» στην καθημερινή ζωή.
Εάν η φωνή τους γίνει πιο δυνατή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πιθανόν να δυσκολέψει την Κομισιόν να αναλάβει περισσότερες αρμοδιότητες από τις εθνικές κυβερνήσεις, όπως η πολιτική για την υγεία.
Θα σκληρύνει η μεταναστευτική πολιτική
Πάρτε για παράδειγμα τον ακροδεξιό ηγέτη στην Ολλανδία, Γκερτ Βίλντερς. Το κόμμα του PVV έγινε το μεγαλύτερο κόμμα στο ολλανδικό κοινοβούλιο αυτό το φθινόπωρο μετά τις εθνικές εκλογές, υποσχόμενο «τον πιο σκληρό μεταναστευτικό νόμο όλων των εποχών» και τα exit poll δείχνουν ότι το PVV θα τα πάει καλά σε αυτές τις εκλογές.
Όπως και να 'χει, αυτό που μπορεί να αλλάξει μια μεγαλύτερη ομάδα της Ακροδεξιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι οι λεγόμενες πολιτικές αλληλεγγύης.
Κάθε χώρα της ΕΕ υποτίθεται ότι θα λάβει μια ποσόστωση αιτούντων άσυλο, ή τουλάχιστον θα πληρώσει σημαντικές συνεισφορές, για να βοηθήσει άλλα μέλη της ΕΕ, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, όπου οι περισσότεροι μετανάστες έρχονται με βάρκες.
Αλλά οι εθνικιστές δεξιοί ευρωβουλευτές μπορεί να αρνηθούν να συμμορφωθούν, όπως έχουμε ήδη δει με λαϊκιστικές εθνικιστικές κυβερνήσεις στην Ουγγαρία και, μέχρι πρόσφατα, στην Πολωνία.
Αντίο διεύρυνση...
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έκανε την ΕΕ να δείξει πιο συγκεκριμένο ενθουσιασμό- για την ένταξη των γειτονικών χωρών στην ΕΕ.
Πρόκειται για χώρες όπως η Ουκρανία, η Γεωργία και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, όπως το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία, η οποία προκαλεί μεγάλη ανησυχία για τους Ευρωπαίους λόγω της εγγύτητάς της με τη Μόσχα.
Όμως, η εθνικιστική δεξιά είναι γενικά λιγότερο από πρόθυμη. Φοβούνται το κόστος της διεύρυνσης. Μια μεγαλύτερη ΕΕ, με περισσότερες φτωχότερες χώρες σε αυτήν, πιθανότατα θα χρειαζόταν μεγαλύτερο προϋπολογισμό, με μεγαλύτερες συνεισφορές από συγκριτικά πλουσιότερα κράτη μέλη.
Θα σημαίνει επίσης ότι τα μέλη των 27 που έχουν λάβει σημαντικές επιδοτήσεις της ΕΕ όπως η Ρουμανία, η Πολωνία και επίσης οι Γάλλοι αγρότες (ακόμη ο μεγαλύτερος μεμονωμένος δικαιούχος της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ) πιθανότατα δεν θα επωφελούνται πλέον.
Τι είναι απίθανο να αλλάξει
Οι περισσότεροι στην ΕΕ συμφωνούν ότι οι αμυντικές δαπάνες αποτελούν προτεραιότητα και η πεποίθησή τους έχει γίνει πιο μεγάλη από την προοπτική της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο ως προέδρου των ΗΠΑ.
Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ευρωπαίοι προσβλέπουν στις ΗΠΑ για να τους καλύψουν τα νώτα όσον αφορά την ασφάλεια. Αρκεί να δείτε πόσο καθοριστική ήταν η θέση της Ουάσινγκτον στην παροχή βοήθειας στην Ουκρανία.
Όμως ο κ. Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι αν κερδίσει την προεδρία στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, η Ευρώπη δεν θα πρέπει να θεωρεί τίποτα δεδομένο.
Η εθνικιστική δεξιά θα παραμείνει διαιρεμένη
Η Ουκρανία είναι ένα σαφές παράδειγμα του γιατί η γενίκευση της Ακροδεξιάς ως ένα ενιαίο κίνημα, μπορεί να είναι πολύ παραπλανητική.
Είναι αλήθεια ότι τα ακροδεξιά κόμματα που είναι διάσπαρτα σε όλη την ΕΕ λένε ότι σκοπεύουν να αλλάξουν την ΕΕ από μέσα.
Αν κερδίσουν περισσότερους ευρωβουλευτές και αν καταφέρουν να μπουν σε περισσότερες εθνικές κυβερνήσεις, αυτό τους δίνει μεγαλύτερη φωνή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις σημαντικές συνεδριάσεις των υπουργών της ΕΕ και στις συνόδους κορυφής των ηγετών της ΕΕ.
Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι ο αντίκτυπος που έχουν στην ΕΕ εξαρτάται από το πόσο ενωμένα είναι αυτά τα πολιτικά κόμματα.
Η Ουκρανία είναι ένα παράδειγμα όπου είναι βαθιά διχασμένα.
Οι εντάσεις στο εσωτερικό της ιταλικής κυβέρνησης περικλείουν αυτές τις εντάσεις. Ο Ματέο Σαλβίνι και το σκληρό δεξιό Κόμμα Λέγκα του είναι σε κυβέρνηση συνασπισμού με το Τζόρτζια Μελόνι του κόμματος «Αδέρφια της Ιταλίας».
Η Μελόνι είναι καθ' ομολογίαν της μια φιλοδυτική που έχει δεσμευτεί για συνεχή στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στο Κίεβο. Ο κ. Σαλβίνι, από την άλλη πλευρά, είναι πιο χαρακτηριστικός των εθνικιστών στην Ευρώπη: κάπως σκεπτικιστής με τις ΗΠΑ, πιο κοντά στη Μόσχα - όπως το Εθνικό Κόμμα της Μαρίν Λεπέν.
Ένα άλλο εμπόδιο στο συντονισμό των ευρωπαϊκών κομμάτων της σκληρής δεξιάς είναι η ηγεσία. Η εθνικιστική δεξιά τείνει να ευνοεί ωμούς, χαρισματικούς εθνικούς ηγέτες, διακηρύσσοντας «πρώτα την Ιταλία» ή «Κάνε την Ισπανία ξανά μεγάλη» ή «Γαλλία για τους Γάλλους», ανάλογα με τη χώρα από την οποία προέρχονται.
Η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας δεν θα θέλει να της πει η Γαλλίδα Μαρίν Λεπέν για τι να αγωνιστεί στις Βρυξέλλες. Η κ. Λεπέν είναι απίθανο να δεχτεί να της κόψει τα φτερά από τον Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν και ούτω καθεξής.
Ποιοι είναι τελικά οι ακροδεξιοί;
Μέρος του προβλήματος εδώ είναι η ορολογία. Ποιοι είναι οι ακροδεξιοί;
Οι δεξιοί εθνικιστές υποστηρικτές παραπονιούνται ότι τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και οι παραδοσιακοί πολιτικοί βιάζονται να χρησιμοποιήσουν τον όρο.
Η Μελόνι είναι ένα παράδειγμα μιας high profile πρώην «ακροδεξιάς» φιγούρας που έχει προσπαθήσει να γίνει πιο mainstream και να προσελκύσει ένα ευρύτερο φάσμα ψηφοφόρων.
Εκεί που κάποτε επαίνεσε ανοιχτά τον πρώην φασίστα δικτάτορα της Ιταλίας Μπενίτο Μουσολίνι, τώρα αναφέρει ως έμπνευση την πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μάργκαρετ Θάτσερ.
Η Μαρίν Λεπέν προσπάθησε να διαγράψει τη φήμη του ρατσισμού και του αντισημιτισμού μεταξύ των οπαδών της. Και πριν από τις γενικές εκλογές στην Ολλανδία πέρυσι, ο Γκερτ Βίλντερς εγκατέλειψε την ακραία αντι-ισλαμική στάση με την οποία τον συσχέτισαν οι επικριτές, για να κερδίσει μεγάλα κέρδη.
