Η στρατιωτική κλιμάκωση ανάμεσα στο Ισραήλ και τους συμμάχους του από τη μια, του Ιράν και της Χεζμπολάχ από την άλλη, εντείνει την ανησυχία πως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή ξεφεύγει από κάθε έλεγχο.
Η ιρανική επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ την Τρίτη ήταν μεγαλύτερη, πιο πολύπλοκη και περιελάμβανε πιο εξελιγμένα όπλα από τα χτυπήματα του Απριλίου, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στις αντιπυραυλικές άμυνες και επιτρέποντας σε περισσότερες κεφαλές να περάσουν, λένε οι ειδικοί στο Reuters.
Αν και τα συντρίμμια από τους περισσότερους από τους 200 πυραύλους εξακολουθούν να συλλέγονται και να αναλύονται, οι ειδικοί λένε ότι οι τελευταίες επιθέσεις φαίνεται να χρησιμοποίησαν τους ιρανικούς πυραύλους Fattah-1 και Kheybarshekan, οι οποίοι έχουν εμβέλεια περίπου 1.400 χιλιομέτρων.
Το Ιράν έχει πει ότι και οι δύο πύραυλοι έχουν πολεμικές κεφαλές ελιγμών, οι οποίες μπορούν να καταστήσουν την άμυνα πιο δύσκολη, και χρησιμοποιούν στερεά καύσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να εκτοξευθούν με μικρή προειδοποίηση.
«Η συντομότερη προετοιμασία εκτόξευσης σημαίνει ότι οι πύραυλοι αυτοί φτάνουν όλοι μαζί και καταπονούν περαιτέρω την άμυνα», δήλωσε ο Jeffrey Lewis, διευθυντής του Προγράμματος της Ανατολικής Ασίας στο Κέντρο Μελετών James Martin του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών Middlebury στην Καλιφόρνια.
«Οι (πολεμικές κεφαλές) μπορούν να ελιχθούν λίγο για να περιπλέξουν την κατανομή των αναχαιτίσεων, και οι ελιγμοί σημαίνουν ότι μπορούν να χτυπήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια για να πλήξουν πραγματικά τους στόχους αφού περάσουν», σημειώνει και προσθέτει:
Πύραυλοι Fattah-1 χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση του Απριλίου, η οποία αναχαιτίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αμερικανική και την ισραηλινή πυραυλική άμυνα. Αλλά οι περισσότεροι ήταν βαλλιστικοί πύραυλοι Emad με υγρό καύσιμο, οι οποίοι είχαν ένα αναφερόμενο ποσοστό αποτυχίας 50%, είπε ο Lewis, και μόνο αρκετή ακρίβεια για να χτυπήσουν έναν στόχο με διάμετρο μεγαλύτερη από 1 χλμ.
Αντίθετα, το Ιράν έχει πει ότι οι πιο προηγμένοι βαλλιστικοί πύραυλοί του έχουν ένα “πιθανό κυκλικό σφάλμα” περίπου 20 μέτρων, που σημαίνει ότι οι μισοί από όλους τους πυραύλους που εκτοξεύονται σε έναν στόχο θα προσγειωθούν σε απόσταση 20 μέτρων από αυτόν. «Είναι οι πιο προηγμένοι βαλλιστικοί πύραυλοι του Ιράν που μπορούν να φτάσουν στο Ισραήλ», δήλωσε ο Fabian Hinz, επιστημονικός συνεργάτης για θέματα άμυνας και στρατιωτικών υποθέσεων στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS).
«Δεν έχουμε δει τη μέγιστη κλίμακα επίθεσης»
Τα βίντεο της επίθεσης της Τρίτης φαίνονται να δείχνουν τμήματα πυραύλων που μεταφέρουν τις πολεμικές τους κεφαλές ή φλεγόμενα συντρίμμια που φτάνουν στο έδαφος. Κάποια αναχαιτίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων αρκετών πάνω από τη γήινη ατμόσφαιρα. Το Πεντάγωνο δήλωσε ότι δύο αντιτορπιλικά του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εκτόξευσαν περίπου 12 αναχαιτιστικά κατά των ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων.
Ο Ankit Panda από το Carnegie Endowment for International Peace δήλωσε ότι οι άμεσες συγκρίσεις με τα χτυπήματα του Απριλίου θα ήταν δύσκολες επειδή όχι μόνο τα όπλα, αλλά και η δομή της επίθεσης και οι άμυνες είχαν αλλάξει. Για παράδειγμα, είπε, τα χτυπήματα του Απριλίου περιελάμβαναν αργά κινούμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους Κρουζ, τα οποία παρείχαν στους αμυντικούς περισσότερο χρόνο προειδοποίησης.
«Έχουμε ένα διαφορετικό μοτίβο επίθεσης … πιθανότατα μια πιο εξαντλημένη δυνατότητα αναχαίτισης από τα ισραηλινά Arrow ενώ η αεροδιαστημική δύναμη του IRGC επέλεξε την προφανή χρήση μεγαλύτερου αριθμού πιο προηγμένων και ικανών πυραύλων», είπε, αναφερόμενος στους πυραυλικό βραχίονα του επίλεκτου Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.
Οι αναφορές για ζημιές ήταν περιορισμένες και το Ισραήλ είπε αρχικά ότι δεν υπήρξαν θάνατοι ως αποτέλεσμα της επίθεσης της Τρίτης. Όμως ο Μάλκολμ Ντέιβις, ανώτερος αναλυτής στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής, προειδοποίησε ότι οι μελλοντικές επιθέσεις θα μπορούσαν να είναι ακόμη πιο πολύπλοκες και να χρησιμοποιήσουν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό πυραύλων.
«Εάν οι Ιρανοί εξαπολύσουν άλλη μια πολύ μεγαλύτερη επίθεση, είναι πιθανό να περάσουν περισσότεροι πύραυλοι, ιδίως εάν οι επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους συντονίζονται με επιθέσεις με πυραύλους κρουζ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη», δήλωσε ο Ντέιβις. «Οπότε δεν νομίζω ότι έχουμε δει τη μέγιστη κλίμακα της επίθεσης σε καμία περίπτωση».
Τα σενάρια για την αντίδραση του Ισραήλ
Υπό αυτό το πρίσμα καθίσταται άκρως ενδιαφέρον ο τρόπος αντίδρασης του Ισραήλ στην ιρανική επίθεση που δέχτηκε την περασμένη Τρίτη. «Το Ιράν διέπραξε μεγάλο λάθος (...) και θα το πληρώσει», διεμήνυσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωσε χθες ότι οι ΗΠΑ αντιτίθενται σε ισραηλινά πλήγματα εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, αφού την προηγουμένη επαναβεβαίωσε την «πλήρη» υποστήριξή του στο Ισραήλ.
Ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, από την πλευρά του, υποσχέθηκε πως θα υπάρξει «πιο δυνατή ανταπόδοση» σε περίπτωση αντιποίνων του Ισραήλ, επιμένοντας ταυτόχρονα πως η Ισλαμική Δημοκρατία δεν επιδιώκει «πόλεμο».
Το Ισραήλ έχει ήδη εξαπολύσει επιθέσεις στην Υεμένη, τον Λίβανο και τη Συρία αυτή την εβδομάδα, δείχνοντας την προθυμία του να συνεχίσει να πολεμά σε όλα τα μέτωπα. Οι αναλυτές έχουν σημειώσει ότι το Ισραήλ έχει πολύ πιο ελεύθερο χέρι για να απαντήσει πιο ολοκληρωμένα και επιθετικά.
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένουν «σημαντικά αντίποινα» που θα στοχεύουν σε εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου της Τεχεράνης και άλλες στρατηγικές τοποθεσίες. Ήδη δημοσιεύματα των διεθνή ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ θα στοχεύσει εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου στο εσωτερικό του Ιράν και άλλες στρατηγικές τοποθεσίες.
Επικαλούμενα Ισραηλινούς αξιωματούχους αναφέρουν ότι στο κάδρο μπαίνουν και εγκαταστάσεις αεράμυνας καθώς και στοχευμένες δολοφονίες τρομοκρατών, ακολουθώντας το μοντέλο της εξόντωσης του αρχηγού της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στην Τεχεράνη προ διμήνου.
Ήδη η ισραηλινή ηγεσία διαμηνύει ότι η απάντηση αυτή τη φορά θα είναι πολύ σημαντικότερη εκείνης του περασμένου Απριλίου όταν επλήγη συστοιχία αεράμυνας S-300 στην Ισφαχάν και τερμάτισε την ανταλλαγή άμεσων επιθέσεων των δύο χωρών.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι είπαν στο Axios ότι το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας κατέληξε στο ότι θα υπάρξει στρατιωτική απάντηση, χωρίς να λάβει σαφή απόφαση για τη μορφή της.
Αναλυτής στο Sky News εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το Ισραήλ θα θελήσει να απαντήσει στην επίθεση του Ιράν, ωστόσο, σημείωσε, υπάρχει μια ευκαιρία αυτό να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρξουν αντίποινα από την πλευρά του Ιράν και να «οριοθετήσει» ως ένα σημείο τη νέα φάση που διέρχεται η Μέση Ανατολή.
«Το Ισραήλ σίγουρα να απαντήσει γιατί δεν θέλει να επιτρέψει να δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση, ότι, δηλαδή, το Ιράν μπορεί να εκτοξεύει πυραύλους προς το ισραηλινό έδαφος», σημείωσε και πρόσθεσε πως «το Ισραήλ θέλει η απάντησή του να είναι ισχυρότερη από την επίθεση της Τεχεράνης. Στο σημείο αυτό παρέθεσε και την παράμετρο της πίεσης που δέχεται το Τελ Αβίβ από τους συμμάχους του να επιδείξει αυτοσυγκράτηση ως προς το μέγεθος της απάντησης.
«Αναμφίβολα αυτό που θα πουν τα δυτικά κράτη στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου είναι "αν πρόκειται να απαντήσετε, απαντήστε με πολύ προσεκτικά με χορογραφημένο τρόπο, ώστε να μπορέσουμε να κλείσουμε το καπάκι της έντασης"».
Ο ίδιος διατύπωσε τις αμφιβολίες του ως προς την αποτελεσματικότητα των δυτικών πιέσεων λέγοντας ότι «δεν είμαι βέβαιος ότι ο Νετανιάχου έχει τη διάθεση να το κάνει αυτό» και συνέχισε εκφράζοντας την πεποίθηση οι Ισραηλινοί νιώθουν ότι είναι σε «ρέντα» και ότι μπορούν να απωθήσουν ταυτόχρονα όλους τους εχθρούς τους, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν.
«Δεν μπορούν να τους νικήσουν, αλλά μπορούν να τους ξαναβάλουν στο "κουτί τους" για να δώσουν στο Ισραήλ αρκετά χρόνια χώρο "ανάσας" από την πίεση που υφίσταται», συμπλήρωσε.
Αναλυτής στο BBC παραθέτει την ανάρτηση του πρώην Ισραηλινού πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ μετά την ιρανική επίθεση, λέγοντας ότι χρησιμοποίησε «πολύ δυνατή γλώσσα» καθώς ανέφερε ότι «αυτή είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία εδώ και 50 χρόνια για να αλλάξει το πρόσωπο της Μέσης Ανατολής».
«Είπε ότι το Ισραήλ πρέπει να στραφεί κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, προκειμένου να «σακατέψει θανάσιμα αυτό το τρομοκρατικό καθεστώς», συνέχισε, προσθέτοντας πως τώρα αν και δεν είναι πρωθυπουργός αντανακλά μια συγκεκριμένη διάθεση στη χώρα.
Δεν θα απέκλεια επιθέσεις από το Ισραήλ σε οτιδήποτε αυτή τη στιγμή - πυρηνικές εγκαταστάσεις, πετροχημικές εγκαταστάσεις, οτιδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στην ιρανική οικονομία, είπε και συμπλήρωσε ότι «το σενάριο ήταν πάντα ότι το Ιράν είχε μια μπροστινή άμυνα με τη μορφή της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, με ένα τεράστιο οπλοστάσιο εξελιγμένων όπλων, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, θεωρητικά, εάν το Ιράν και οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του δέχονταν επίθεση».
Όπως παρατήρησε ο αναλυτής, αυτό που άλλαξε είναι ότι τις τελευταίες δύο εβδομάδες, το Ισραήλ αποδεκάτισε την τρομοκρατική οργάνωση Χεζμπολάχ, κατέστρεψε τα μισά όπλα της, σύμφωνα με τις αμερικανικές και ισραηλινές αρχές, και προχώρησε σε στρατιωτική επιχείρηση στο Λίβανο.
«Ο αποτρεπτικός παράγοντας που είχε το Ιράν, θα μπορούσατε να υποστηρίξετε, δεν έχει απλώς εξαφανιστεί, έχει θρυμματιστεί σε χίλια κομμάτια», υπογράμμισε.
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρεί ότι οι Ισραηλινοί αισθάνονται περισσότερο ελεύθεροι να δράσουν, ενώ την ίδια ώρα ο Τζο Μπάιντεν μεταφέρει αμερικανικές δυνάμεις στη Μεσόγειο, δίνοντας το μήνυμα στους Ιρανούς ότι αν χτυπήσετε το Ισραήλ, χτυπάτε και τις ΗΠΑ.
