Ένα χρόνο προτού κλείσει μισό αιώνα «ζωής» και σε συνεργασία εφέτος με την 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, το Φεστιβάλ Αισχύλεια 2023 (27/8-24/9) διευρύνεται χωροταξικά και εκτός του Παλαιού Ελαιουργείου όπου κυρίως πραγματοποιούνταν στις προηγούμενες διοργανώνεις οι εκδηλώσεις του ιστορικού θεσμού· εφέτος, ενεργοποιούνται δημόσιοι χώροι σε ιδιαίτερες τοποθεσίες της Ελευσίνας, όπως το νεκροταφείο πλοίων Βλύχα στην παραλία της Ελευσίνας και ο πεζόδρομος της Νικολαΐδου, αποτελώντας επιπλέον χώρους διεξαγωγής των 49ων Αισχυλείων μαζί με το ανοικτό θέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο ξεδιπλώνονται στους επισκέπτες γωνιές της πόλης υπό άλλο πρίσμα, επιβεβαιώνοντας τη φράση του Ρωμαίου φιλοσόφου, ποιητή και συγγραφέα, Σενέκα, ότι «η Ελευσίνα κρατά πάντα κάτι κρυφό, γι' αυτούς που θα την επισκεφθούν ξανά». Κάτι τέτοιο –μία τρόπον τινά αναδίφηση στην Ελευσίνα– αποτελεί η κεντρική εικαστική έκθεση «Ελευσίνα Mon Amour-Αναζητώντας τον Τρίτο Παράδεισο».
Η Ελευσίνα είναι «μια πόλη μυστήριο που θα σας εκπλήξει. Θα σας κάνει να βιώσετε στιγμές που δεν θα τις βρείτε αλλού. Τα Αισχύλεια είναι μια μήτρα. Από αυτή τη γόνιμη μήτρα τολμώ να πω ότι κατάγεται το επίτευγμα που λέγεται 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Πριν από 49 περίπου χρόνια, κάποιοι τρελοί, όπως είναι οι οραματιστές κάτοικοι αυτής της ανήσυχης πόλης, θέλησαν να παρηγορηθούν με τον πολιτισμό, σε έναν δυστοπικό για εκείνη την εποχή περιβάλλον. Έτσι ξεκίνησε το Φεστιβάλ Αισχυλείων δειλά, αποδεικνύοντας κάτι για την πολιτιστική θεωρία», υπογράμμισε –μεταξύ άλλων– ο καλλιτεχνικός διευθυντής της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, κατά τη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε για την παρουσίαση του καλλιτεχνικού προγράμματος Αισχύλεια 2023 που αφορά κυρίως στις ενότητες θέατροκαι μουσική και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 350.000 ευρώ.
Πανοραμική λήψη του ανοικτού θεάτρου του Παλαιού Ελαιουργείου όπου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις των Αισχυλείων. © Kouskoutis Giannis. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αισχύλεια
Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται παραστάσεις που δημιουργήθηκαν ειδικά για την 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, όπως τα «Μεγάλα και μικρά πλοία – ΜΥΣΤΗΡΙΟ 115» της Αργυρώς Χιώτη που θα παρουσιαστεί (30-31/8) στο νεκροταφείο πλοίων Βλύχα στην παραλία της Ελευσίνας και πρόκειται για αλληγορία και ιστορία μυθοπλασίας με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους και την πληγωμένη σχέση τους με το περιβάλλον, τη θάλασσα και το παρελθόν τους.
Στις «αποκλειστικές» δημιουργίες και η παράσταση «Μια γιορτή για την αλλαγή του κόσμου- ΜΥΣΤΗΡΙΟ 113» - μια πληθωρική όπερα δρόμου, που θα εξελιχθεί στον πεζόδρομο της Νικολαΐδου στην Ελευσίνα και προϋποθέτει τη συμμετοχή του κοινού της πόλης.
Από την παράσταση «Μια γιορτή για την αλλαγή του κόσμου- ΜΥΣΤΗΡΙΟ 113». Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αισχύλεια
«Ελευσίνα Mon Amour»
Μια κοινωνικοπολιτική ανάγνωση της Ελευσίνας και της ευρύτερης περιοχής του Θριάσιου πεδίου, διαποτισμένη από το ιστορικό παρελθόν της πόλης το οποίο έχει συμβάλει καθοριστικά στη σημερινή ταυτότητά της, αποτελεί η κεντρική έκθεση σύγχρονης τέχνης Μυστήριο 3 «Ελευσίνα Mon Amour-Αναζητώντας τον Τρίτο Παράδεισο» η οποία παρουσιάζεται πριν από την έναρξη των Αισχυλείων 2023 και «τρέχει» παράλληλα με αυτά.
Παραλλάσσοντας τον τίτλο της ταινίας «Hiroshima Mon Amour» (Χιροσίμα αγάπη μου, 1959) του Αλέν Ρενέ, η έκθεση κοιτάζει προς αλλά και πέρα από την προφανή κληρονομιά μιας καταστροφής –στην περίπτωση της Ελευσίνας, όχι από τον πόλεμο όπως στην ταινία του Ρενέ, αλλά από τη βαριά βιομηχανία– και φέρνει επίσης στο προσκήνιο εκδηλώσεις ανθεκτικότητας, αλληλεγγύης, ελπίδας, αναγέννησης και συγκρότησης κοινοτήτων.
Παραγωγή της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, με την υποστήριξη του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και στρατηγικό συνεργάτη το Φεστιβάλ Αισχύλεια, η έκθεση φέρει την επιμέλεια της καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ, Κατερίνας Γρέγου, φιλοξενείται (7/7-30/9) στο Παλαιό Ελαιουργείο και στο X-Bowling Art Center, και σε αυτήν (σ.σ την έκθεση) συμμετέχουν 16 καλλιτέχνες από εννέα χώρες.
Εντός της έκθεσης παρουσιάζεται μία ακόμη έκθεση, αυτή τη φορά αρχειακή και σε επιμέλεια της Δώρας Βασιλάκου· η έκθεση τιτλοφορείται «Αισχύλεια: Ένα αρχείο εικαστικών τεχνών», εστιάζει στη σύνδεση του φεστιβάλ Αισχυλείων με τη σύγχρονη εικαστική δημιουργία από την ίδρυση του μέχρι και το 2016, χρονιά που η Ελευσίνα ανακηρύχθηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Υπογραμμίζοντας τη σημαντικότητα του Φεστιβάλ Αισχύλεια ως προάγγελου της 2023 Ελευσίς.
Εκδηλώσεις
Λήψη από εκδήλωση σε παλαιότερη διοργάνωση των Αισχυλείων © Kouskoutis Giannis. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αισχύλεια
Με συναυλία μελοποιημένης ποίησης σε ερμηνεία Μαρίας Φαραντούρη και Μανώλη Μητσιά στον Αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, στις 27 Αυγούστου, ξεκινούν τα εφετινά Αισχύλεια. Ολοκληρώνονται στις 24 Σεπτεμβρίου με τον 8ο Ημιμαραθώνιο Αγώνα «Στα Ίχνη της Ιεράς Οδού» που αφορά στη διαδρομή Αθήνα-Ελευσίνα μέσω της Ιεράς Οδού. Περιλαμβάνει είτε αγώνα 5 χλμ. με εκκίνηση από την Ελευσίνα, είτε αγώνα 21 χλμ. με εκκίνηση από τον Κεραμεικό, με δηλώσεις συμμετοχής εδώ.
Μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα των 49ων Αισχυλείων περιλαμβάνει συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου με τους Γιάννη Κότσιρα και Ηρώ Σαΐα (4/9), συναυλία του Βασίλη Παπακωνσταντίνου (17/9) που εορτάζει εφέτος τα 50 χρόνια μουσικής του πορείας, την τραγωδία «Ιππόλυτος» (10/9) του Ευριπίδη από το Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου με πρεμιέρα στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, την επίσης τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα (13/9).
Από την παραγωγή «Οιδίπους Τύραννος» σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα © Πάτροκλος Σκαφίδας. Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Αισχύλεια
Αναλυτικά, το ημερολογιακό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αισχύλεια 2023, εδώ.
* Το Φεστιβάλ Αισχύλεια υποστηρίζεται σταθερά από τον Δήμο Ελευσίνας, καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας του στον χρόνο, τελεί και φέτος υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.
Κεντρική φωτ.: Mahdi Fleifel, Elefsina Notre Amour, 2023 (στιγμιότυπο). Πηγή φωτ.: 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης
